کلمه جو
صفحه اصلی

محمدرضا کاتب

دانشنامه عمومی

محمدرضا کاتب (زاده ۱۳۴۵، تهران) کارگردان و نویسنده ایرانی است.
قطره های بارانی، ۱۳۷۱
نگاه زرد پاییزی، ۱۳۷۱
عبور از پیراهن، ۱۳۷۲
در رشته کارگردانی تلویزیونی فارغ التحصیل شد و به سریال سازی و فیلم نامه نویسی اشتغال یافت. رمان «هیس-۱۳۶۹» باعث مطرح شدن او در جامعه نویسندگان ایران شد که البته این رمان به عنوان کتاب سال نیز برگزیده شد. کاتب قبل از انتشار رمان هیس هم جوایزی را برای برخی از آثارش که عمدتاً مربوط به داستان نوجوانان بود، دریافت کرده است.
وی نویسندگی را از نوجوانی آغاز کرد و آثاز اولیه خود در که در جمع داستان نویسان مسجد جوادالائمه می نوشت در مجله کیهان بچه ها چاپ می کرد. کاتب از جوان ترین اعضای آن جمع به شمار می رفت. کتاب های ابتدایی او نیز درون مایه طنز داشته است. بعد از آن در دانشکده صدا و سیما مشغول به تحصیل شد. از نویسندگان هم سن و سالش پرکارتر و نه داستان «اولین قدم»، «شب چراغی در دست»، «قطره های بارانی»، «نگاه زرد پاییز»، «ختم ارباب والا»، «جای شما خالی»، «بلاهای زمینی»، «عبور از پیراهن» و «پری در آبگینه» را تنها در دهه ۶۰ به چاپ رسانیده است. درون مایه کتاب های ابتدایی وی، عمدتاً جنگ و مخصوص گروه سنی کودکان است.
همسایه مسیح، دست ها پشت گردن، فقط به زمین نگاه کنید (منتخب دومین دوره کتاب سال دفاع مقدس -۷۳)، یک حرف قشنگ تر بزن و دوشنبه های آبی ماه، کتاب های بعدی او هستند. پس از آن بود که رمان مطرح هیس را در سال ۷۸ به چاپ رسانید که جایزه برترین رمان سال منقدان و نویسندگان مطبوعات را برد. پس از آن «پستی»، «وقت تقصیر» و در سال ۱۳۸۸، رمان «آفتاب پرست نازنین» را منتشر کرد.

نقل قول ها

محمدرضا کاتب (۱۹۶۶، تهران) کارگردان و داستان نویس ایرانی است.
• «امروز دیگر بشر فهمیده دست عقل به بعضی چیزها دیگر نمی رسد و آن چیزها، از دایره استدلال های عقلی خارج است و عقل، همه انسان نیست و همه گره ها را عقل مان نمی تواند باز کند.»• «فلسفه در پی حقیقت است، آن هم از راه استدلال عقلی، و نگاه شهودی در پی حقیقت است اما از راه حکمت و با ابزار کشف و شهود.فلسفه در پی دیدن جهانی است که حی و حاضر، الان مقابل ماست و نگاه شهودی به آنچه که مقابلش است قناعت نمی کند و در پی جهان ایده آل، آرمانی و دلخواهش است.فلسفه در پی استدلال و فکر و معقولات است و نگاه شهودی در پی تاویل و کشف.فلسفه با حذف دیدگاه انسان به معنای شخص روبه روست و نگاه شهودی از زاویه شخصی، چیزها را می بیند.استدلال فلسفی، عقلی است و قاعده مند است، اما شیوه نگاه شهودی ذوقی است و نظام روشنی ندارند.» «در مصاحبه با »؛ چاپ ۲۰ مارس ۲۰۱۶/ ۱ فروردین ۱۳۹۵ -> روزنامهٔ شرق
• «اگر شما بخواهید انسان امروز را همان طور که هست نشان بدهید چاره ای ندارید جز آن که از مسیرهای خاصی عبور کنید. نمی توانیم با شرایط و مسیرهای دیروز به امروز برسیم. ما الان در دورانی هستیم که تغییرات یک قرن را در یک دهه یا حتی کمتر از سر می گذرانیم. هم گام شدن با زمان برای ما شرایط خاصی را به وجود آورده است.»• «الان سرعت اتفاقات و تغییرات چنان است که شما را مجبور می کند چشم تان بیشتر پی آینده باشد، چون دیگر زمان حال معنای خودش را از دست داده است و شما همیشه در نوعی از آینده دارید زندگی می کنید و این، کار را سخت می کند، چون فهمی که ما از آینده داریم بر اساس درک مان از امروز است و آینده ای که در ذهن می سازیم معلوم نیست با واقعیت فردا چقدر بتواند خودش را وفق بدهد.»• «نگاه کنید به تغییراتی که جوامع در سایه تکنولوژی های تازه و انبوه اطلاعات در این چند سال داشته اند. معلوم نیست به کدام سو داریم می رویم یا رفته ایم و خبردار هم نشده ایم. چه بخواهیم و چه نخواهیم داریم تغییر می کنیم و زمان معلوم نیست با چه چیزهایی می خواهد عوض مان کند. باید تلاش مان را بکنیم و نگذاریم زمان هر چه از ما می خواهد بسازد و به هر جایی که می خواهد ما را ببرد.»• «هدف گذاری، مهمترین کار یک هنرمند است، چون این هدف گذاری جهان مان را شکل می دهد. وقتی شما هدف اصلی هنر و ادبیات را سرگرمی صرف و… می دانید اثر شما تبدیل به چیزی دیگر می شود.»• «ما نباید هنر و ادبیات را از منطق اصلی و واقعی اش خالی کنیم، چون با این کار، داریم کارکردهای منحصربه فرد یک ابزار بزرگ را از آن می گیریم و یک کارکرد غیر واقعی و جعلی برایش سرهم می کنیم، یا یکی از کارکردهای فرعی اش را آن قدر بزرگ می کنیم که کارکردهای اصلی اش را هم از دست می دهد.»• «سرمایهٔ هر انسان عمرش است.»• «آثاری که متعلق به این دوران هستند باید تاب شرایط این دوران را بیاورند و اِلا خیلی زود کهنه می شوند. آثاری که مهر این عصر را دارند، موجوداتی چندساحتی هستند که در خودشان تکثر، چندمعنایی و چیزهای زیادی را می توانند یا باید جا بدهند.»• «هنر و ادبیات می تواند ما را از مسیری پیش ببرد که باور هر شرایطی شدنی باشد، چون هنر و ادبیات، مفاهیم را، اگر چه از ما دور باشند، تبدیل به سفری می کند که هر کسی بتواند آن را تجربه و باور کند.»• «هنر و ادبیات می تواند بستری مناسب برای رشد و بروز خرد جمعی و ناخودآگاه جمعی ما باشد.»• «زمانی خرد جمعی می تواند دست به کار شود و جامعه را به سمت تعادل ببرد که جامعه با چهره واقعی خودش روبه رو شده باشد. خرد جمعی، فرهنگ، تاریخ و تمام گذشته و داشته های آن جامعه را در خودش جا می دهد.»• «هنر و ادبیات می تواند مفر و بستر مناسبی باشد تا هم ناخودآگاه فردی و جمعی و هم خرد جمعی و فردی در آن بروز پیدا کند تا جامعه بتواند برای تصحیح خودش گام بردارد.»• «هنرمندان فقط یک مدیوم و وسیله اند که اگر آزادشان بگذارند، آنها می توانند از طریق ناخودآگاه فردی شان به ناخودآگاه جمعی و خرد جمعی راه پیدا کنند. چرخ چاه نمی تواند ادعا کند که چیز خاص و منحصر به فردی است. چرخ چاه فقط یک وسیله است که از زیر زمین آب را به سطح زمین می آورد.• «هر عصری حامل نگاه، مسائل، بیماری ها و تمایلات بسیار پیچیده ای است که بالاتر از درک یک فرد است. هنرمند خودش را به دست امیال تجلی نیافته و موج زمانش می سپارد و می تواند مثل یک آیینه چیزهایی از جمله پس زده ها را نشان بدهد.» «در مصاحبه با »؛ چاپ ۱۰ مه ۲۰۱۷/ ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶ -> روزنامهٔ شرق


کلمات دیگر: