چانگ چیان

شانگ چیان یا چانگ چیان(چینی سنتی: 張騫، چینی ساده شده: 张骞، وید-جایلز:Chang Ch'ien)(زادهٔ ۱۹۵ پیش از میلاد- مرگ ۱۱۴ پیش از میلاد) سفیر وو امپراتور چین از دودمان هان در سرزمین های همسایهٔ شمال باختری این کشور در سدهٔ دوم پیش از میلاد بود. نام او در منابع مختلف به ریخت های چانک کی ین، جانگ چیان و چان تسیان هم نوشته شده است.
علاءالدین آذری، تاریخ روابط ایران و چین، انتشارات امیر کبیر، شابک ‎۹۶۴-۰۰-۰۴۶۷-۷
انگیزه این گسیلش برقراری رابطهٔ بازرگانی گسترده میان چین و دولت یونانی باختر بود. کوچ نشینان آسیای میانه در این میان دردسرهایی را پدید می آوردند و به کاروان های گذری می تاختند.
شانگ چیان از سوی امپراتور به نزد یوئه چیها گسیل شد تا آنها را از تاراج کاروان ها بازدارد، ولی پس از یک سال که در منطقهٔ خاور سیردریا در نزد آنان به سر برد ناکام روانهٔ چین گشت. ولی در راه بازگشت دو بار هونها به کاروان او تاختند و سرانجام وی را به بند کشیدند. شانگ چیان ده سال در بند هون ها ماند تا اینکه سرانجام توانست از دست آنان بگریزد و در سال ۱۲۶ پیش از میلاد خود را به چین برساند.
اگرچه او در انجام ماموریت خود ناکام ماند ولی اطلاعاتی که او از سرزمین های شمال باختری چین با خود به چین برد بسیار مورد توجه دولت آن کشور قرار گرفت. این اطلاعات به لشکرکشی چینیان برای پس راندن هون ها در آینده یاری شایانی رساند. دیگر آنکه سفر شانگ چیان راه میان چین و اروپا را گشود و زمینهٔ بازرگانی ابریشم چین را به روم و پدید آمدن راه ابریشم را در آینده گشود.