حَلَبْچِه یا حَلَبجهَ (به کردی: هه ڵه بجه / Helebce) از شهرهای استان حلبچه کردستان عراق در ۱۵–۱۰ کیلومتری مرز ایران و ۲۲۵ کیلومتری شمال شرقی بغداد است.این شهر در منطقه شهرزور عراق قرار دارد. این شهر در مجاورت مرزی شهرستان پاوه و شهر مریوان از ایران قرار دارد.شهرک حلبچه بعد از بمباران شیمیایی رژیم بعث به دلیل آلودگی شدید مواد شیمیایی خالی از سکنه شد. لذا ساکنان این منطقه شهر را در فاصله نزدیک سه کیلومتری از محل حادثه از نو بنیان نهادند. مردمان این منطقه به شهر بمباران شده همینک حلبچه قدیم (هه ڵه بجه ی کۆن) میگویند که خالی از سکنه است و شهرک جدید بعد از بمباران را حلبچه تازه (هه ڵه بجه ی تازه ) مینامند..
شکارگاه عقاب بوده و در زبان کوردی به عقاب هَلو(هەڵو) میگویند و هلو+بچە یعنی بچه عقاب که به مرور زمان به حلبجه تغییر یافته است .
ساکنان حلبچه در جریان جنگ ایران و عراق، در تاریخ ۱۶ تا ۱۷ مارس ۱۹۸۸ توسط رژیم وقت عراق بمباران شیمیایی شدند و بیشتر از پنج هزار غیرنظامی و بی دفاع در یک نیمروز در این شهر جان باختند. این بمباران شیمیایی تقریباً هم زمان بود با عملیاتی مرسوم به عملیات انفال (عملیات انفال عملیاتی بود که پیرامون آن حدود ۱۸۲ هزار نفر به ویژه کودکان و زنان و سالخوردگان مناطق کردنشین توسط ارتش حزب بعث عراق کشته و زنده به گور شدند) مناطق اطراف حلبچه در آن زمان (زمان بمباران شیمیایی) در اشغال نیروهای ایرانی و هم چنین در دست گروه های پیش مرگ کُرد (یه کیه تی) بود و صدام به جرم همکاری با نیروهای ایرانی دست به این کار زد.طبق گفته ساکنان شهر حلبچه 5 روز قبل از کشتار توسط هواپیماهای رژیم بعث اعلامیه هایی مبنی بر خروج از شهر و قطع همکاری ساکنان شهر با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ریخته شد ولی در اعلامیه ها هیچ اشاره ای مبنی بر بمباران شیمیایی نشده بود. سپاه پاسداران و اتحادیه میهنی کردستان در این شهر اقدام به ایجاد پایگاه هایی لجستیکی کرده بودند و نیز مراکزی رایگان جهت تامین آذوقه مانند قند و شکر و روغن و نان و... به ساکنان حلبچه احداث نموده بود که موجب خشم مقامات بعثی و بوجود آوردن چنین تراژدی گردید.
احمد ناطقی، سعید صادقی و سعید جان بزرگی (که به دلیل استنشاق گازهای شیمیایی بعدها جانش را از دست داد) عکاسانی بودند که هم زمان با بمباران شیمیایی، در حلبچه بودند و عکس های مهمی از قربانیان حلبچه ثبت کردند. انتشار عکس های آن ها به دلیل آنکه در لحظهٔ مرگ قربانیان گرفته شد؛ تکان دهنده بود و تأثیر فراوانی بر افکار عمومی جهان گذاشت. عکس عمر خاور (مرد کردی که کودکی را در آغوش دارد) از آثار احمد ناطقی و تندیس همین تصویر در چند جای حلبچه نصب شده است.
عکاسان سایر کشورهای جهان دو روز بعد، از این جنازه عکس گرفته اند اما به دلیل گذشت زمان؛ جنازه ها از حالت اولیه خارج شده و از تأثیرگذاری کمتری برخوردار بودند.
شکارگاه عقاب بوده و در زبان کوردی به عقاب هَلو(هەڵو) میگویند و هلو+بچە یعنی بچه عقاب که به مرور زمان به حلبجه تغییر یافته است .
ساکنان حلبچه در جریان جنگ ایران و عراق، در تاریخ ۱۶ تا ۱۷ مارس ۱۹۸۸ توسط رژیم وقت عراق بمباران شیمیایی شدند و بیشتر از پنج هزار غیرنظامی و بی دفاع در یک نیمروز در این شهر جان باختند. این بمباران شیمیایی تقریباً هم زمان بود با عملیاتی مرسوم به عملیات انفال (عملیات انفال عملیاتی بود که پیرامون آن حدود ۱۸۲ هزار نفر به ویژه کودکان و زنان و سالخوردگان مناطق کردنشین توسط ارتش حزب بعث عراق کشته و زنده به گور شدند) مناطق اطراف حلبچه در آن زمان (زمان بمباران شیمیایی) در اشغال نیروهای ایرانی و هم چنین در دست گروه های پیش مرگ کُرد (یه کیه تی) بود و صدام به جرم همکاری با نیروهای ایرانی دست به این کار زد.طبق گفته ساکنان شهر حلبچه 5 روز قبل از کشتار توسط هواپیماهای رژیم بعث اعلامیه هایی مبنی بر خروج از شهر و قطع همکاری ساکنان شهر با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ریخته شد ولی در اعلامیه ها هیچ اشاره ای مبنی بر بمباران شیمیایی نشده بود. سپاه پاسداران و اتحادیه میهنی کردستان در این شهر اقدام به ایجاد پایگاه هایی لجستیکی کرده بودند و نیز مراکزی رایگان جهت تامین آذوقه مانند قند و شکر و روغن و نان و... به ساکنان حلبچه احداث نموده بود که موجب خشم مقامات بعثی و بوجود آوردن چنین تراژدی گردید.
احمد ناطقی، سعید صادقی و سعید جان بزرگی (که به دلیل استنشاق گازهای شیمیایی بعدها جانش را از دست داد) عکاسانی بودند که هم زمان با بمباران شیمیایی، در حلبچه بودند و عکس های مهمی از قربانیان حلبچه ثبت کردند. انتشار عکس های آن ها به دلیل آنکه در لحظهٔ مرگ قربانیان گرفته شد؛ تکان دهنده بود و تأثیر فراوانی بر افکار عمومی جهان گذاشت. عکس عمر خاور (مرد کردی که کودکی را در آغوش دارد) از آثار احمد ناطقی و تندیس همین تصویر در چند جای حلبچه نصب شده است.
عکاسان سایر کشورهای جهان دو روز بعد، از این جنازه عکس گرفته اند اما به دلیل گذشت زمان؛ جنازه ها از حالت اولیه خارج شده و از تأثیرگذاری کمتری برخوردار بودند.
wiki: حلبچه