محمد بن قولویه قمی

ابوجعفر محمد بن جعفر بن موسی بن مسرور بن قولویهٔ قمی، از مهترین راویان حدیث شیعه در سده های سوم و چهارم هجری خورشیدی است. او که پدر ابن قولویه راوی بزرگ شیعه است، هم اکنون در شهر قم دفن است.نبو
دیگر کنیه اش ابوقاسم است. در یکی ازروایت های کشیره، لقب جمال برایش آورده شده است. در شعری هم که شیخ مفید در ستایشش سروده است، از او با عنوان فرزند «جمیل» نام برده است. شیخ توسی هم لقب «جمال» را در پایان نامش آورده است. جمال و جمیل در لغت به معنای زیبارویی و خوش خلقی است. نجاشی در رجال خود، در زندگی نامهٔ پسرش جعفر، از او با لقب مَسْلَمه یاد کرده است. همچنین در بیان زندگی نامهٔ پسر دیگرش علی، لقب او را مسلمه گفته است. مَسْلَمَه بر وزن مَفْعَلَه از سَلْم، به معنای فرمان بردار و مسلمان بودن می باشد.
علامه در ایضاح خود قولویه را به پیش قاف و لام و زبر واو دانسته است. بنابر پژوهش،احتمالاً لامش با زبر بوده و مادهٔ اشقاقی آن «قُوْلَه» به معنای خوش گو یا پرگو است.
نجاشی در رجالش، او را از یاران نیک سعد بن عبدالله اشعری قمی برشمرده است. تعبیر «خِیار» درعبارت نجاشی می تواند «پرنیکو بودن» باشد که در این جا همان فراوانی روایت است، چنان که می تواند «گُزیدگی» او را نزد سعد بازگوید. شیخ مفید در شعری که در معرفی استادش سروده او را فرزند صالح مورد اعتماد دانسته است. شیخ طوسی تنها روایت او را از سعد اشعری یاد کرده است. در خلاصه هم تنها به ذکر عبارت نجاشی بسنده شده است. در تحریر تاووسی در ترجمهٔ جعفر پسرش، پس از نقل عبارت نجاشی از خلاصه، این عبارت را به گونه ای دانسته که دلیل بر ثقه بودن (مورد اعتماد بودن) اوست. در ترجمهٔ حسن بن علی بن فضال هم از ثقگی اش سخن گفته شده است. صاحب معالم و مدارک جم به درستی حدیث او تصریح کرده است. در الوجیره درباره اش آمده که: «بنابر اظهر ثقه است.» کوه پایه ای (قُهپایی) در مجمع الرجال خود، عبارت نجاشی را گویای ثقگی اش دانسته است. در نقد الرجال هم این گویایی با دلیل بیان شده:«اصحاب سعد چنان که فهمیده می شود بیشترشان ازمعتمدان اند؛ مانند علی بن حسین بابویه و محمد بن حسن ولید و حمزه ابوالقاسم و محمد بن یحیای عطار و غیر ایشان. از این رو این سخن که محمد بن قولویه از خِیاراصحاب سعد است، بر توثیق او دلالت می کند.»