ویرانی

وِیْرانی روستایی در دهستان شاندیز بخش شاندیز شهرستان بینالود استان خراسان رضوی ایران است. ویرانی که پس از انقلاب اسلامی نام آن را به «نورآباد» تغییر دادند، یکی از روستاهای حاصلخیز و قدیمی ولایت توس است. این روستا دارای گورستانی قدیمی با سنگ قبرهای متعلق به سده های ۹ الی ۱۴ قمری است. همچنین یک رباط، خانقاه یا مقبره ای متعلق به سده های ۸ و۹ هجری در مجاورت آن قرار دارد. در گذشته این روستا ییلاقی و آباد بوده و در قرون ۸ و۹ یکی از کانون های مهم اشاعه تصوف و عرفان در خراسان و ولایت توس بوده، بدان سبب روستای دیگری بنام لنگر در مجاورت غربی آن به وجود آمده که دارای مقبره ای قدیمی شبیه خانقاه است که زیارتگاه و مورد احترام اهالی است. در اسناد معتبر گذشته قدیم ترین ضبط نام روستای ویرانی به صورت «ویرانیو» و «ویرانو» بوده که در قرون اخیر به ویرانی تبدیل شده است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۴٬۶۹۸ نفر (در ۱٬۳۵۳ خانوار) بوده است.
از آثار تاریخی و قابلیت های گردشگری روستای ویرانی می توان به: «رباط ویرانی» که به احتمال قوی از عهد سلجوقیان و تیموریان بجامانده و هم اکنون تبدیل به موزه مردم شناسی شده، «مزار ویرانی» که مقبره «اخی علی قتلقشاه» متوفی ۷۶۰ قمری است، «قبرستان» این روستا، قلعه سنگر، قنات ویرانی و کاریز لنگر این روستا اشاره کرد.
صنعت مبلمان از دیرباز یکی از اصلی ترین منبع درآمد اهالی ویرانی بوده است. سرمنشا اصلی تبدیل این روستا به بورس مبل به پیش از انقلاب و به زمان تأسیس یک کارخانه مبل در سال ۱۳۵۴ که بنیان گذاران آن یحیی صاحبی ویرانی و رحیم صاحبی ویرانی نام داشت، به عنوان یکی از نخستین کارخانه های مبلمان صنعتی مشهد، در منطقه بازمی گردد. بعد از پیروزی انقلاب و تعطیلی موقت کارخانه مزبور، برخی از کارگران آن با استفاده از تجربیات کسب شده، اقدام به راه اندازی کارگاه هایی در روستای خود کردند و بدین شکل آرام آرام این حرفه به بستگان و آشنایان آن ها و سایر ساکنان منطقه سرایت کرده و به تدریج در منطقه رشد نمود. همچنین از آنجا که «سیر» یکی از محصولات کشاورزی منطقه ویرانی محسوب می شود، لذا یکی از کارخانه های نئوپان سازی در مازندران، مدتی سیرهای این منطقه را خریداری می کرد و به ازای آن به فروشندگان سیر، نئوپان می داد و بدین شکل کارگاه های ویرانی، مواد اولیه نجاری را از طریق تعویض کالا به کالا بدست می آوردند که این امر تأثیر فراوانی در رشد صنعت مبلمان در منطقه داشته است.