عامل کاربر

عاملِ کاربر یا نمایندهٔ کاربر (به انگلیسی: User Agent) در کامپیوتر به نرم افزاری گفته می شود که به نمایندگی از طرف کاربر عمل می کند. برای مثال یک نرم افزار مرورگر وب (مانند فایرفاکس) یک عامل کاربر در فضای وب محسوب می شود.
نام عامل کاربر به همراه نسخهٔ آن (WikiBrowser/1.0)
موتور چیدمان (موتور مرورگر) به همراه نسخهٔ آن (Gecko/1.0)
در اکثر موارد، عاملِ کاربر نقش کارخواه (کلاینت) در مدل کارخواه-کارساز (کلاینت-سرور) را ایفا می کند. به طور خاص پروتکل انتقال ابرمتن (HTTP) نرم افزار کلاینت را از طریق سرآیندِ (به انگلیسی: Header) عامل کاربر (User Agent) شناسایی می کند.
به طور معمول هنگامی که یک نرم افزارِ عامل در یک پروتکل تحت شبکه فعالیت می کند، هویتِ خود شامل سیستم عامل، شرکت تولید کننده و نسخه را به وسیلهٔ ارسال یک رشته مشخص می کند. در پروتکل های HTTP، SIP و SMTP/NNTPاین هویت در سرآیندی با عنوان عامل کاربر (User Agent) ارسال می شود. ربات های اینترنتی مانند خزندگان وب معمولاً یک نشانی وب یا پست الکترونیک نیز معرفی می کنند تا بتوان با گردانندهٔ آن ها تماس برقرار کرد.
همانند بسیاری از سرآیندهای دیگر پروتکل انتقال ابرمتن، سرآیند عامل کاربر نیز اطلاعاتی را از کاربر برای سرور ارسال می کند. این اطلاعات با توجه به یکتا بودن برای کاربران مختلف می توانند موجب تهدید حریم خصوصی و دنبال کردن کاربر در فضای وب شود.