عایشه حفصه سلطان، یا به اختصار حافظه سلطان، (تولد ۱۴۷۸ - درگذشتهٔ ۱۹ مارس ۱۵۳۴) همسر سلطان سلیم یکم و والده سلطان سلطان سلیمان قانونی بود. او هم چنین اولین زنی بود که در تاریخ عثمانی قدرت زیادی داشت.
اگرچه سال تولد حفصه سلطان شناخته شده است، مورخان معتقدند که او دختر منکلی گیرای از خان کریمه بوده و در کتیبه عثمانی او را به عنوان خاتون دختر عبدالمعین معرفی کرده اند؛ به این معنا که پدرش احتمالاً یونانی بوده است که به اسلام گرویده. دلیل اینکه به او حفصه می گفتند این بود که او از حوسا (شهری از ادرنه) بوده است. دیگر منابع او را شاهزاده خانمی از کریمهٔ تاتار توصیف کرده اند.
حفصه، در سال ۱۴۹۳ برای شاهزاده سلیم فرماندار ترابزون فرستاده شد. او در ۶ نوامبر ۱۴۹۴ پسرش شاهزاده سلیمان را به دنیا آورد. در سال ۱۵۱۲ سلیم برادرانش، شاهزاده احمد و شاهزاده قرقود را در نبرد جانشینی شکست داد و پدرش بایزید دوم را از سلطنت برکنار کرد و جانشین پدرش شد، در همین سال سلیمان به عنوان فرماندار مانیسا اتخاب شد و حفصه سلطان طبق سنت های عثمانی پسرش را همراهی کرد. حفصه سلطان پس از اقامت در مانیسا در بین سال های ۱۵۱۳ تا ۱۵۲۰ اداره آغازگر جشنواره مسیر از سنت های محلی مانیسا بود. او هم چنین یک مجتمع بزرگ شمال یک مسجد، یک مدرسه، یک کالج و خانقاه در مانیسا ساخت.
در سال ۱۵۲۰ سلیم یکم فوت شد و سلیمان قانونی جانشین سلطنت شد و حفصه سلطان به عنوان ملکه مادر لقب والده سلطان گرفت، حفصه اولین زنی بود که درتاریخ عثمانی در زمان سلطنت همسرش لقب سلطان گرفت و اولین زنی بود که در زمان سلطنت فرزندش لقب والده سلطان را کسب کرد و این امر قدرت او را افزایش داد. حفصه سلطان به مدت ۱۴ سال به عنوان والده سلطان مشاور سلیمان قانونی بود و حرم سرای سلطان را اداره می کرد و همچنین با میانجیگری میان ماه دوران سلطان و خرم سلطان آرامش را در حرم سرا برقرار کرده بود. او اولین زنی بود که در امپراتوری عثمانی قدرت زیادی گرفت و زمینه سلطنت زنان هموار کرد و خرم سلطان عروس خاصگی او با قدرتی بیشتر و نفوذی فوق العاده در امپراتوری عثمانی آغازکننده آن بود.
اگرچه سال تولد حفصه سلطان شناخته شده است، مورخان معتقدند که او دختر منکلی گیرای از خان کریمه بوده و در کتیبه عثمانی او را به عنوان خاتون دختر عبدالمعین معرفی کرده اند؛ به این معنا که پدرش احتمالاً یونانی بوده است که به اسلام گرویده. دلیل اینکه به او حفصه می گفتند این بود که او از حوسا (شهری از ادرنه) بوده است. دیگر منابع او را شاهزاده خانمی از کریمهٔ تاتار توصیف کرده اند.
حفصه، در سال ۱۴۹۳ برای شاهزاده سلیم فرماندار ترابزون فرستاده شد. او در ۶ نوامبر ۱۴۹۴ پسرش شاهزاده سلیمان را به دنیا آورد. در سال ۱۵۱۲ سلیم برادرانش، شاهزاده احمد و شاهزاده قرقود را در نبرد جانشینی شکست داد و پدرش بایزید دوم را از سلطنت برکنار کرد و جانشین پدرش شد، در همین سال سلیمان به عنوان فرماندار مانیسا اتخاب شد و حفصه سلطان طبق سنت های عثمانی پسرش را همراهی کرد. حفصه سلطان پس از اقامت در مانیسا در بین سال های ۱۵۱۳ تا ۱۵۲۰ اداره آغازگر جشنواره مسیر از سنت های محلی مانیسا بود. او هم چنین یک مجتمع بزرگ شمال یک مسجد، یک مدرسه، یک کالج و خانقاه در مانیسا ساخت.
در سال ۱۵۲۰ سلیم یکم فوت شد و سلیمان قانونی جانشین سلطنت شد و حفصه سلطان به عنوان ملکه مادر لقب والده سلطان گرفت، حفصه اولین زنی بود که درتاریخ عثمانی در زمان سلطنت همسرش لقب سلطان گرفت و اولین زنی بود که در زمان سلطنت فرزندش لقب والده سلطان را کسب کرد و این امر قدرت او را افزایش داد. حفصه سلطان به مدت ۱۴ سال به عنوان والده سلطان مشاور سلیمان قانونی بود و حرم سرای سلطان را اداره می کرد و همچنین با میانجیگری میان ماه دوران سلطان و خرم سلطان آرامش را در حرم سرا برقرار کرده بود. او اولین زنی بود که در امپراتوری عثمانی قدرت زیادی گرفت و زمینه سلطنت زنان هموار کرد و خرم سلطان عروس خاصگی او با قدرتی بیشتر و نفوذی فوق العاده در امپراتوری عثمانی آغازکننده آن بود.
wiki: عایشه حفصه سلطان