هو یا (انگلیسی: Hu Jia; ۲۵ ژوئیهٔ ۱۹۷۳ – ) فعال حقوق بشر اهل چین است. وی از سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون مشغول فعالیت بوده است. کار او بر روی جنبش دموکراسی چین، جنبش چینی زیست گرایی یا محیط زیست گرایی و کمک به ویروس اچ آی وی در جمهوری خلق چین متمرکز شده است. هو یا مدیر میراث چهارم ژوئن است. پس از آنکه رهبران روستایی در چندین استان چین بیانیه ای را صادر کردند و خواستار حقوق زمین های خود شدند زیرا به خاطر اعمال سیاست زمین در چین و فساد، اموال آنان توقیف شده بود، این تصمیم هو یا منجر به دستگیری و حبس وی شد، زندانی شدن هو یا از سوی رهبران روستایی در چندین استان چین مورد توجه قرار گرفت. در سوم آوریل ۲۰۰۸ او به ۵ سال زندان محکوم شد. هو یا در مارس ۲۰۰۸ به اتهام «براندازی حکومت مرکزی» و تحریک کردن مردم اقرار کرد. محاکمه و بازداشت او توجهات بین المللی را به خود جلب کرد و هو یا به عنوان زندانی سیاسی شناخته شده مورد حمایت عفو بین الملل قرار گرفت. در نهایت هو در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۱ آزاد شد.
حقوق بشر در جمهوری خلق چین
در دسامبر ۲۰۰۸ پارلمان اروپا هو یا را به عنوان برندهٔ جایزه ساخاروف برای آزادی اندیشه معرفی کرد. به هو در ۲۱ آوریل ۲۰۰۸ عنوان شهروند افتخاری پاریس اعطا شد.
والدین هو یا از دانشجویان دانشگاه چینهوا در پکن و دانشگاه نانکای در تیانجین در سال ۱۹۵۷ بودند، والدین هو در هنگام جنبش ضد راستگرایی در زمان مائو تسه تونگ به لحاظ سیاسی به عنوان عناصر راست برچسب خوردند. پس از آن برای زندگی به مناطق دوردست در گانسو و هونان مهاجرت کرده کار می کردند و اغلب مجبور بودند تا سال ۱۹۷۸ با یکدیگر زندگی کنند، هنگامی که دنگ ژیائوپینگ به قدرت رسید، برچسب سیاسی علیه آن ها لغو شد. در سال ۱۹۹۶ هو یا از دانشکده اقتصاد پکن در رشته مهندسی اطلاعات فارغ التحصیل شد (دانشگاه اقتصاد و تجارت)، در ژانویه ۲۰۰۶، هو با (Zeng Jinyan) زنگ جینیان ازدواج کرد و اکنون یک دختر دارد. زنگ که جزو ۱۰۰ تن از قهرمانان و پیشگامان مجله تایم برای وبلاگ نویسی شده بود. در فوریه ۲۰۰۸ دستگیر گردید. او برای نشان دادن ابراز خشم خود از چین به عنوان میزبان بازی های المپیک تابستانی ۲۰۰۸ تحت نظر قرار گرفت و باتفاق همسر و دخترش در حصر خانگی به سر بردند و توسط وزارت امنیت کشور جمهوری خلق چین و وزارت امور خارجه مورد آزار و اذیت و آزار نیز قرار گرفتند؛ تا اینکه یک روز قبل از مراسم افتتاحیه در پکن ناپدید شدند. هو به آیین بودایی و بودیسم تبتی یا لامایی شاخه ای از مذهب بودایی اعتقاد دارد. او شروع به تمرین بودیسم پس از شورش های دانشجویی کرد.
حقوق بشر در جمهوری خلق چین
در دسامبر ۲۰۰۸ پارلمان اروپا هو یا را به عنوان برندهٔ جایزه ساخاروف برای آزادی اندیشه معرفی کرد. به هو در ۲۱ آوریل ۲۰۰۸ عنوان شهروند افتخاری پاریس اعطا شد.
والدین هو یا از دانشجویان دانشگاه چینهوا در پکن و دانشگاه نانکای در تیانجین در سال ۱۹۵۷ بودند، والدین هو در هنگام جنبش ضد راستگرایی در زمان مائو تسه تونگ به لحاظ سیاسی به عنوان عناصر راست برچسب خوردند. پس از آن برای زندگی به مناطق دوردست در گانسو و هونان مهاجرت کرده کار می کردند و اغلب مجبور بودند تا سال ۱۹۷۸ با یکدیگر زندگی کنند، هنگامی که دنگ ژیائوپینگ به قدرت رسید، برچسب سیاسی علیه آن ها لغو شد. در سال ۱۹۹۶ هو یا از دانشکده اقتصاد پکن در رشته مهندسی اطلاعات فارغ التحصیل شد (دانشگاه اقتصاد و تجارت)، در ژانویه ۲۰۰۶، هو با (Zeng Jinyan) زنگ جینیان ازدواج کرد و اکنون یک دختر دارد. زنگ که جزو ۱۰۰ تن از قهرمانان و پیشگامان مجله تایم برای وبلاگ نویسی شده بود. در فوریه ۲۰۰۸ دستگیر گردید. او برای نشان دادن ابراز خشم خود از چین به عنوان میزبان بازی های المپیک تابستانی ۲۰۰۸ تحت نظر قرار گرفت و باتفاق همسر و دخترش در حصر خانگی به سر بردند و توسط وزارت امنیت کشور جمهوری خلق چین و وزارت امور خارجه مورد آزار و اذیت و آزار نیز قرار گرفتند؛ تا اینکه یک روز قبل از مراسم افتتاحیه در پکن ناپدید شدند. هو به آیین بودایی و بودیسم تبتی یا لامایی شاخه ای از مذهب بودایی اعتقاد دارد. او شروع به تمرین بودیسم پس از شورش های دانشجویی کرد.
wiki: هویا