منحول

منحول، قول، نظر یا کتابی است که به کسی نسبت داده شود ولی از او نباشد.
آیتی، عبدالحمید، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی
حکمای دورهٔ اسلامی کتاب هایی را به ارسطو منسوب می داشتند که محتویات آن ها را با روش ارسطویی منطبق نمی نمود، و چون این کتاب ها را از آثار او می پنداشتند، بسیاری از اندیشه های افلاطونی و فیثاغوری و نوافلاطونی را با فلسفهٔ او درآمیختند. ازجملهٔ این کتب، کتاب خیر محض است با تمایلات فلوطینی، و کتاب التفاحه (سیب) که در آن از خُلودِ نفْس و عدم اختلاف حقیقی میان فضیلت و معرفت با رذیلت و جهل ــ که از اندیشه های سقراط است ــ سخن رفته است.
از مشهورترین کتبی که بخطا به ارسطو نسبت داده شده، کتاب ربوبیت است. این کتاب قسمتی از "تاسوعات" افلوطین است، که تعالیم ارسطو و نوافلاطونیان با تعالیم اسکندر افرودیسی را به هم درآمیخته و در فلسفه اسلام بیش از آثار ارسطو مؤثر بوده است. این تأثیر به خوبی در کتب فارابی و ابن سینا و ابن رشد مشهود است. معروف است که حکمای اسکندریه می خواستند میان افلاطون و ارسطو و رواقیان وفق دهند، حکمای دوره اسلامی نیز چنین اندیشه ای داشتند و این فکر را به فلسفه مسیحیت در قرون وسطی داخل کردند. کتاب ربوبیت از جنبه دیگر، یعنی از جنبه تصوف نیز در افکار مسلمانان تأثیر داشت. سریانیان اولین کسانی بودند که این کتب را به ارسطو نسبت دادند. بومشتارک گوید، کتاب ربوبیت از سریانی به عربی ترجمه شده، نه از یونانی.