کلمه جو
صفحه اصلی

مهر یشت

دانشنامه عمومی

مِهریَشت یا یَشتِ دهم پس از فروردین یشت بلندترین یشت است. این یشت منسوب به مهر و یکی از یشت های منظوم بسیار کهن است. این یشت به ۳۵ باب تقسیم گردیده و مجموعاً ۱۴۶ بند است.
مهریشت به خوبی یادآور عهد آریایی است اما نیز به روشنی در آن اصطلاحاتِ زرتشتی دیده می شود. دانشمند هلندی، تیل، کلیهٔ مطالب مهریشت را تحلیل کرده و آثار آریایی و تجدد زرتشتی آن را نشان داده است. از مهریشت دو مطلب عمده می توان استخراج کرد. اول راستی و دوم دلیری. مهریشت از آنجا آغاز می شود که اهورامزدا به زرتشت گوید مهر را شایستهٔ ستایش و سزاوار نیایش آفریدم. کسی که به مهر دروغ گوید و پیمان شکند و شرط وفا نداند ویران کنندهٔ کشور و کشندهٔ راستی است. ای سپنتمان تو نباید عهدی را که بستی بشکنی، خواه با یک مزدیسنا، خواه با یک دیویسنا، چرا که معاهده با هر که بسته شد درست و قابل احترام است. در تفسیر پهلوی مهریشت آمده که این هزار گوش و ده هزار چشم که به مهر داده شده، هر کدام خود جداگانه ایزدانی هستند که از طرف مهر گماشته شده اند تا همهٔ اعمال مردمان را از آنچه دیده و شنیده اند به او خبر دهند. در مهریشت نیز غالباً آمده که مهر شهریاری بخشنده است از این جهت در میان طبقه شرفا و جنگجویان بیشتر از ایزدان دیگر ستوده می شده است. اینکه مهر خورشید نیست بلکه ایزد روشنائی و فروغ است به خوبی از خود یشت دهم از بند ۱۳ و ۹۵ بر می آید در این دو بند از برخاستن مهر پیش از خورشید و گردش او پس از فرورفتن خورشید صحبت شده است. در بند ۱۴۵ همین یشت آمده ما ستارگان و ماه و خورشید و مهر، شهریار همهٔ ممالک را می ستائیم. از روی دستور یشت دهم آنانی که شایستهٔ مقام پیشوائی نباشند، نباید مباشر مراسم و تشریفات آئین مهر گردند. بعدها این شروط با آئین مهر به اروپا رفته و شاید مآخذ غسل تعمید همین شده باشد.

دانشنامه آزاد فارسی

مِهر یَشْت
دهمین یشت و یکی از یشت های بزرگ اوستایی، مختص مهر، ایزد پیمان. این یشت در ۳۵ کرده (بخش) و ۱۴۶ بند مفصل ترین یشت اوستایی پس از فروردین یشت است. ایزد مهر ارتباط نزدیکی با خورشید دارد، بدین شکل که پیش از برآمدن آفتاب، سر برمی آورد (بند سیزده) و بازتاب این نزدیکی در ادبیات فارسی میانه و فارسی برابر دانستن مهر و خورشید است. مهر دارندۀ چراگاه های فراخ با گردونۀ باشکوهش از کرانه ای به کرانۀ دیگر زمین می رود و بر پیمان ها نظارت می کند (بند ۹۵) و بر پیمان شکنان سخت گیر است (بندهای ۷۰ـ۷۲). افزون بر این، ایزدمهر سَرور جنگجویان است و با ۱۰۰۰ گوش و ۱۰ هزار چشم، که هرگز خواب به چشمش نمی آید (بند یک)، وظیفۀ حفظ تمامیت سرزمین های ایرانشهر را بر عهده دارد. در مهریشت که یکی از کهن ترین یشت های اوستایی است، همچون دیگر یشت ها تلفیق ماهرانۀ اعتقادات پیش زردشتی و اعتقادات زردشتی مشاهده می شود. پورداود مهریشت را به فارسی ترجمه کرده است (تهران، ۱۳۴۷).

پیشنهاد کاربران

فرشته ی فروغ و سپاس ایزدی

من بعنوان یک ایرانی و بعنوان اولین کسی که این اسم را در سال ۸۶ برای دخترم انتخاب کردم به دیگران نیز این اسم را پیشنهاد میکنم اگرچه که او اصرا ر بر تک بودن اسم خود دارد

مِهریَشت یا یَشتِ دهم پس از فروردین یشت بلندترین یشت است.
این یشت منسوب به مهر و یکی از یشت های منظوم بسیار کهن است.
این یشت به ۳۵ باب تقسیم گردیده و مجموعاً ۱۴۶ بند است.





کلمات دیگر: