نظریه فاجعه

نظریّهٔ فاجعه (به انگلیسی: Catastrophe theory) یک نظریّهٔ ریاضی می باشد که مکانیزم های تغییرات ناگهانی و ناپیوسته یک وضعیت را در انواع مختلف پدیده ها شبیه سازی می کند. مانند خم شدن فلز زیر فشار، منجمد شدن یک مایع، سقوط یک حکومت، یا شورش توده ای از مردم. این نظریّه تشریح می کند که یک مجموعه از تغییرات تدریجی و آهسته، مانند افزایش فشار روانی و نارضایتی مردم یک کشور، تغییرات (فاجعه ها) آنی و عظیم را به راه می اندازد. مانند سقوط یک پل یا یک امپراتوری. این نظریه در سال ۱۹۷۲ به طور مشترک توسط ریاضیدان فرانسوی، رنه تام، و ریاضیدان روس، ولادیمیر ایگورویچ آرنولد ایجاد و بسط داده شد.

نظریۀ فاجعه (catastrophe theory)
نظریه ای در ریاضیات. رنه توم، ریاضی دان فرانسوی، آن را در ۱۹۷۲ پیشنهاد کرد و نشان داد که رشد یک ارگانیسم حاصل رشته تغییراتی تدریجی است که از تغییرات بزرگ مقیاس یا جهش های «فاجعه گونه» ناشی می شوند و خود باعث جهش هایی دیگر می شوند. در این جا، الزاماً معنای منفی «فاجعه» مدنظر نیست و غرض ناگهانی بودن و شدت جهش است. این نظریه در مهندسی کاربرد دارد، مثلاً، کرنش تدریجی ساختار یک پل ممکن است سرانجام به فروریزی ناگهانی آن منجر شود. این نظریه را به رویدادهای اقتصادی و روان شناختی نیز تسرّی داده اند.