نصرت الدین هزاراسپ

نصرت الدین هزاراسپ (نصرت الدین هزاراسب / هزاراسپ بن ابی طاهر) پسر ابوطاهر فضلویه و بنیان گذار واقعی اتابکان لرستان یا ملوک هزار اسپی بود که یکی از سلسله های ملوک الطوایفی ایران به شمار می آید. اتابکان لرستان در اوایل روی کار آمدن سلغریان در فارس به عرصه آمد. حکومت این نواحی را پدرش فضلویه از جانب سلغریان به دست آورده بود اما بعدها داعیهٔ استقلال پیدا کرده بود و به صلح و جنگ و وعده و وعید طوایف شبانکاره این نواحی را با سرکردگانشان تحت فرمان درآورده بود. هزار اسپ بعد از پدر و به سال ۵۵۰ هجری قمری به امارت رسید که تا سال ۶۲۶ هجری قمری به مدت ۷۶ سال قمری و ۷۴ سال شمسی دامه داشت و طولانی ترین مدت پادشاهی را در تاریخ ایران داشته است، او با ایجاد امن و رفاه در ولایت طوایف دیگر را هم به قلمرو خود جلب کرد و قلمرو موروثی اش را گسترش داد و از شولستان تا حدود اصفهان را در ضبط آورد. عنوان اتابک را خلیفهٔ بغداد الناصرلدین اللهبدو داد اما در لشکرکشی محمد خوارزمشاه بر ضد خلیفه در سال ۶۱۴ به سلطان پیوست و حتی بعد از سلطان محمد هم یکچند نسبت به جلال الدین خوارزمشاه وفاداری نشان داد. با اتابکان فارس هم از در دوستی درآمد. اتابک تکله فارس دختر خویش به زنی به او داد. بعد از وی امارت این قلمرو به پسرش مظفرالدین تکله رسید. تکلهٔ لر که نوادهٔ دختری تکلهٔ سلغری بود به نام پدربزرگش موسوم بود.
حمله مغول به ایران
ایران در دوران ملوک الطوایفی
اتابکان لر کوچک
اتابکان لر بزرگ

نُصرت الدّین هزار اَسپ
از حکمرانان اتابکان لرستان و دومین حاکم لر بزرگ (حک: ۵۹۲ـ۶۲۶). بزرگ ترین پسر ابوطاهر بود. وی قوم شول را از شولستان براند و این شهر را تصرف کرد. تُکْله سُلْغُری ، اتابک فارس، چون از غلبه بر او ناامید شد، با وی صلح کرد و دختر خود را نیز به ازدواج او درآورد. نصرت الدین پسر خود، تُکْله، را نزد ناصر، خلیفۀ عباسی، فرستاد تا از او مقام «اتابکی «دریافت کند. خلیفه با درخواستش موافقت کرد و برایش منشور و خلعت فرستاد.