نظریّهٔ یکپارچه بزرگ (به انگلیسی: Grand unified theory) یا GUT به هرکدام از نظریه ها و مدل هایی می گویند که پیش بینی شان این است که در انرژی های بسیار بالا (بیشتر از 10 14 G e V {\displaystyle 10^{14}GeV} ) نیروهای الکترومغناطیسی، هسته ای ضعیف، و هسته ای قوی یک میدان نیروی واحد بوده اند.
تا حالا فیزیکدانان توانسته اند الکترومغناطیس و نیروی هسته ای ضعیف را در قالب نیروی الکتروضعیف متّحد کنند، و کار برای متّحدکردن هسته ای ضعیف و کرومودینامیک کوانتومی در قالب برهم کنش QCD-الکتروضعیف ادامه دارد که گاهی به آن نیروی الکتروقوی می گویند. فراتر از نظریّهٔ وحدت بزرگ، کسانی می گویند که حتی می توان گرانش را هم با سه نیروی دیگر متّحد کرد و به نظریّهٔ همه چیز رسید.
گفته می شود، بخشی از نظریهٔ وحدت بزرگ که مربوط به نظریهٔ الکتروضعیف است، توسط عبدالسلام و واینبرگ و گلاشو ارائه شده است.
امروزه شتابدهنده های عظیم ذرات، خاصیت عجیبی از نیروی هسته ای قوی را به نمایش می گذارند. این دستگاه های عظیم به ما نشان می دهند که در دماهای خیلی زیاد از قدرت نیروی هسته ای کاسته شده و این امر باعث از بین رفتن تقید کوارک ها و گلئون ها می شود آن ها را تقریباً به ذرات آزاد تبدیل می کند. این در صورتی است که نیروی الکترو ضعیف در دماهای خیلی زیاد رفتاری کاملاً معکوس داشته و بر قدرتش افزوده می شود. این توفیقی است که ما بتوانیم در دماهای خیلی بالا، این دو نیرو را هم ارز با یکدیگر کنیم و به وحدت بزرگ دست یابیم.{۲}
تا حالا فیزیکدانان توانسته اند الکترومغناطیس و نیروی هسته ای ضعیف را در قالب نیروی الکتروضعیف متّحد کنند، و کار برای متّحدکردن هسته ای ضعیف و کرومودینامیک کوانتومی در قالب برهم کنش QCD-الکتروضعیف ادامه دارد که گاهی به آن نیروی الکتروقوی می گویند. فراتر از نظریّهٔ وحدت بزرگ، کسانی می گویند که حتی می توان گرانش را هم با سه نیروی دیگر متّحد کرد و به نظریّهٔ همه چیز رسید.
گفته می شود، بخشی از نظریهٔ وحدت بزرگ که مربوط به نظریهٔ الکتروضعیف است، توسط عبدالسلام و واینبرگ و گلاشو ارائه شده است.
امروزه شتابدهنده های عظیم ذرات، خاصیت عجیبی از نیروی هسته ای قوی را به نمایش می گذارند. این دستگاه های عظیم به ما نشان می دهند که در دماهای خیلی زیاد از قدرت نیروی هسته ای کاسته شده و این امر باعث از بین رفتن تقید کوارک ها و گلئون ها می شود آن ها را تقریباً به ذرات آزاد تبدیل می کند. این در صورتی است که نیروی الکترو ضعیف در دماهای خیلی زیاد رفتاری کاملاً معکوس داشته و بر قدرتش افزوده می شود. این توفیقی است که ما بتوانیم در دماهای خیلی بالا، این دو نیرو را هم ارز با یکدیگر کنیم و به وحدت بزرگ دست یابیم.{۲}
wiki: نظریه وحدت بزرگ