نظریه عدالت

نظریهٔ عدالت (به انگلیسی: A Theory of Justice) یا نظریه ای در باب عدالت، اثری در فلسفه سیاسی و اخلاق است که در سال ۱۹۷۱ توسط جان رالز نوشته شده است. نویسنده در این اثر به مسالهٔ عدالت توزیعی (توزیع عادلانه کالاها در جامعه) می پردازد. این نظریه، شکلی به روزشده از فلسفه کانتی و شکلی متفاوت از تئوری سنتی قرارداد اجتماعی را به کار می بندد.
حاصل این نظریه تا کنون چندین بار به چالش کشیده و تصحیح شده است. یک بازبینی چشمگیر این نظریه، در قالب مقالهٔ «عدالت به مثابهٔ انصاف» در سال ۱۹۸۵ منتشر شد و سپس در کتابی به همین نام به چاپ رسید که رالز در آن، دو اصل مرکزی مبحث عدالت را بیشتر بررسی کرد. این دو اصل، همراه با یکدیگر، مقرر می دارند که جامعه باید به نحوی ساختاربندی شود که بیشترین میزان ممکن از عدالت به اعضای جامعه داده شود، و تنها عامل محدودکننده آزادی هر فرد این است که ناقض آزادی هیچ یک از اعضای دیگر جامعه نباشد.

نظریۀ عدالت (A Theory of Justice)
کتابی در اقتصاد سیاسی، از جان راولز، منتشر شده به انگلیسی در ۱۹۷۱. اساس نظریۀ راولز در این اثر عدالت به منزلۀ انصاف، در مقابل شهودباوری و سودگرایی، است. به عقیدۀ او نخستین مسئلۀ عدالت، ساختار بنیادی جامعه است، یعنی شیوه ای که سامان سیاسی و ساختارهای مهم اجتماعی اقتصادی را طبق آن تعیین می کنند. نظریۀ راولز مفهوم قرارداد اجتماعی را، با توافق اولیه ای بر پایۀ دو اصل آزادی و تفاوت، تعمیم می دهد و آن را به بالاترین حد انتزاع می کشاند. به زعم او تعیین مقررات تکمیلی تضمین کنندۀ اولویت اصل آزادی و عدالت بر رفاه است. راولز سپس به بررسی نهادهای بنیادی منطبق با اصول، به مثابۀ آموزۀ اقتصاد سیاسی، و اساساً نهادهای قانونی مردم سالارانه پرداخته است. اگرچه عدالت بر سرمایه تقدم دارد، راولز کوشیده تا هم سازی آن ها را از طریق سرمایه به منزلۀ عقلانیت، به اثبات برساند. او در نظریۀ عدالت با بیان این نکته که چگونه در جامعه ای سازمان یافته، طرح های عقلانی زندگی اشخاص درکِ آن ها را (که خود بخشی از سرمایۀ عقلانی آن هاست) از عدالت بازگو و تقویت می کند، سخن خود را به پایان رسانده است.