کلمه جو
صفحه اصلی

بخشی از تفسیری کهن

دانشنامه عمومی

بخشی از تفسیری کهن نامی است که به بخشی از تفسیری بسیار کهن از قرآن به زبان فارسی داده شده است. متن به دست آمده تنها شامل تفسیر بخشی از سورهٔ بقره است. با توجه به قراین زبان شناختی و رسم الخطی (از نسخهٔ به دست آمده) پیش از سال چهارصد قمری کتابت شده است و قدمت آن اگر بیشتر از ترجمهٔ تفسیر طبری نباشد کم تر از آن نیست. نام سه تن از مفسران چندبار در متن آمده است: ابوسهل انماری، خواجه با منصور و ابوجعفر.
از جمله مختصات زبانی این اثر تبدیل ب به ف در بسیاری از تکواژهاست. نمونه ای از متن:«و چو پیغامبر علیه السّلم فر خواند فرایشان این آیتها، خامش شدند و دانستند کاین وحی خدای است، بهانه کردند و گفتند که: فر دلهای ما پوشش است و فهم های ما کند است، ما همی اندر نیابیم مر گفتارهای ترا»
واژه های پارسی برابر کلمه های عربی در این اثر به وفور یافت می شود چنان که مسجد را مزکد، شیاطین را دیوان و ایمان را در جایی گروش ترجمه کرده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] بخشی از تفسیری کهن، اثر نویسنده ای است گمنام که توسط محمد روشن تصحیح شده است. با توجه به قرائن زبان شناختی و رسم الخطی (از نسخه به دست آمده) پیش از سال چهارصد قمری نوشته شده است و قدمت آن اگر پیشتر از روزگار «ترجمه تفسیر طبری» نباشد دیرتر از آن نیست.
استاد مجتبی مینوی در یادداشتی که مصحح، آن را در ابتدای کتاب درج کرده، چنین می گوید: «در کتابخانه خسروپاشا از جمله نسخه های وقف بر مزار ابوایوب انصاری در استانبول کتاب شماره 5، نسخه ای است از تفسیر قرآن که فقط شصت ورقی از آن به جا مانده است... از اول که بنده دیدمش گمان بردم نسخه ای متعلق به قبل از چهارصد هجری است... عکس نسخه را گرفتم و میل داشتم که آن را به صورت عکسی به انضمام نشری از متن به حروف چاپ کنم. کثرت کارهای مختلف من مانع از این اقدام گردید و اکنون دوست عزیزم آقای دکتر محمد روشن آن نیت مرا به احسن وجوه جامه عمل پوشانیده اند» ...
کتاب حاضر برای دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی به عنوان منبع جنبی درس «متون تفسیری فارسی» تدوین و توسط انتشارات سمت منتشر شده است ...
کتاب با چند مقدمه از ناشر و محقق و نیز یادداشتی از مجتبی مینوی آغاز شده، سپس وارد متن شده است.
این متن، مشتمل بر دو پاره از نوشته های به جامانده از دوران کهن، پیرامون قرآن است: پاره نخستین، بخشی است از تفسیری ناتمام بر سوره بقره، از آیه 78 تا آیه 274 و پاره دوم نیز ترجمه ای است از همان آیه ها از آن سوره ...


کلمات دیگر: