کلمه جو
صفحه اصلی

تری پیتاکا

دانشنامه عمومی

تریپیتاکا (به انگلیسی: Tripiṭaka) یا تیپیتاکا (به انگلیسی: Tipiṭaka) یا پالی کانن (به انگلیسی: Pali Canon) یا سه سبد اصطلاحی سنتی برای کتاب مقدس بوداییان است. این کتاب یا متون، منبع متعارف مورد احترام و به طور انحصاری معتبر در کیش تراواده بوداگرایی است. کیش مهایانه بوداییان نیز این متون را محترم می شمارند و معتبر می دانند اما بر خلاف پیروان تراواده برای متون مختلف مشتق از آن و تفسیرهایی که بعدها شکل گرفته اند نیز احترام قایل هستند.
متون بودایی
تریپیتاکا کوریانا
تریپیتاکا بین حدود سال ۵۰۰ پیش از میلاد تا آغاز سده اول میلادی شکل گرفته و به احتمال زیاد برای نخستین بار در قرن اول پیش از میلاد نوشته شده است.
هر گروه از بوداییان خرده فرهنگ خاص خود را برای معبد خود دارند که توسط سانگها نوشته شده است.
هر مجموعه متشکل از ۳۲ کتاب در سه بخش یا سبدهای آموزه است:

دانشنامه آزاد فارسی

تِری پیتاکا (Tripitaka)
(در لغت به معنی «سبد سه گانه») متون شرعی آیین بودای تراوادا، متشکل از سه بخش: وینایا ـ پیتاکا، شامل مقررات جامعۀ رهبانی؛ سوترا ـ پیتاکا، مجموعه ای از متون حاوی تعالیم بودا؛ و اَبهی دهارما ـ پیتاکا، دربردارندۀ تألیفات فلسفی بودایی. متن ها در شوراهای سنگهه(جرگۀ راهبان) که اولین آن ها چند ماه پس از مرگ بودا تشکیل شد تثبیت شدند. یک راهب ارشد از جمعیتِ راهبان، که گاه تعدادشان به هزاران تن می رسید، پرسش هایی می کرد و آن ها پاسخ ها را از بخش های مربوط در متون از بر می خواندند. بدین سان تعلیمات بودا نزدیک به ۴۰۰ سال حفظ و سینه به سینه نقل شدند، تا این که در قرن ۱م راهبان تراوادا آن ها را به خط پالیتحریر کردند. وجه تسمیۀ تری پیتاکا احتمالاً این است که برای نگهداری برگ های نخلی که متون را روی آن ها می نوشتند از پیتاکا (سبد) استفاده می شد.


کلمات دیگر: