کلمه جو
صفحه اصلی

پگماتیت

دانشنامه عمومی

پگماتیت (pegmatite) یک نوع سنگ آذرین درونی است که به طور کامل متبلور شده و اندازهٔ بلورهای آن بزرگتر از ۲٫۵ سانتیمتر می باشد. بیشتر پگماتیت ها از کوارتز، میکا و فلدوسفات (مانند گرانیت) و در موارد نادرتر از کانی های مافیک مانند آمفبول، پلوژیوکلاز کلسیوم دار، پیروکسن تشکیل شده اند. مهمترین شناسه پگماتیت ها اندازهٔ بلوری آنها می باشد که این بلورها معمولاً بزرگتر از ۵ سانتیمتر هستند. در بعضی مواقع هم تک بلورهایی بزرگتر از ۱۰ متر پیدا شده اند بطوریکه بزرگترین بلور جهان نیز در یک پگماتیت پیدا شده است.نحوه تشکیل:در صورتی که پس از تبلور بخش اعظم ماگما.مقدار اب ومواد فرار مانند کربن دی اکسید فراوان باشد .شرایط برای رشد بلورتشکیل دهنده سنگ فراهم وبلور بسیار درشت رامی سازد که همان پگماتیت است.
فشار زیاد آب و بخار که شرایط جدایش کانی ها را موثرتر می کند. در صد زیاد عناصری مانند بور و لیتیوم که دمای انجماد ماگما یا بخار را پایین می آورند.
با توجه به یک خاصیت تنها نمی توان گفت که یک سنگ پگماتیت می باشد بلکه برای این تشخص باید از یک سری معیارهای خاص استفاده کنیم. یکی از این معیارهای تشخیص اندازهٔ خیلی بزرگ بلورها در این سنگ های آذرین می باشد.
سرعت تشکیل بلور در پگماتیت ها باید خیلی زیاد باشد تا اجازه دهد که این بلورهای بزرگ در فشار زیاد پوستهٔ زمین رشد کنند. به همین دلیل یک سری فرایندهای خاص برای مکانیزم رشد پکماتیت ها وجود دارد ماندد:
در پگماتیت ها معمولاً" کانی هایی مانند فلدسپات، میکا، و کوارتز یا اصطلاحاً کانی های گرانیتی وجود دارد که کانی شناسی پگماتیت ها به آنها مربوط می شود.

دانشنامه آزاد فارسی

پِگْماتیت (pegmatite)
نوعی سنگ آذرین بسیار درشت دانه، با هر ترکیب، که به صورت رگه یافت شود. پگماتیت ها معمولاً با تودۀ گرانیتی بزرگ همراه اند.


کلمات دیگر: