جوتو

جوتّو (ح ۱۲۷۷/۱۲۶۷ـ۱۳۳۷م)(Giotto)
تجلی مریم عذرا، اثر جوتّو
(نام اصلی: جوتّو دی بوندونه۱) نقاش و معمار ایتالیایی. بسیاری او را بنیادگذار نقاشی نوین می دانند، ولی بی شک در تحوّل هنر اروپایی تأثیری ژرف داشته است. میثاق های بیزانسی۲ را وانهاد و طبیعت گرایی۳ نوینی را صورت بخشید. قدّیسان را همچون افراد واقعی، با پیکری استوار و زنده، و صریح و گویا تصویر می کرد. شیوۀ او به توصیف رویدادهای کتاب مقدس، انسجام روایی بیشتر، و کشش عاطفی قوی تری بخشید. از آثار عمده اش، سلسله دیوارنگاره ۴هایی در کلیساهای فلورانس۵ و پادوا۶ درخور ذکرند. جوتّو در وِسپینْیانو۷، شمال فلورانس، به دنیا آمد، و احتمالاً نزد جووانّی چیمابوئه۸ هنر آموخت. به سبب شهرتی که در دوران زندگی اش کسب کرد، سفارش کارهای عمده ای در توسکان۹، رُم، و ناپل به او محوّل شد. بیشتر این آثار، اکنون از میان رفته اند؛ لیکن مجموعۀ دیوارنگاره هایی که در نمازخانۀ آرِنا۱۰ در پادوا باقی مانده است، مقام شاخص او را به مثابۀ یکی از شخصیت های مهم هنر اروپا، محرز می سازد. این دیوارنگاره ها که از ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۶م اجرا شده اند، زندگی مسیح و زندگی مریم عذرا را در ۳۸ صحنه تصویر می کنند. ظاهراً جوتّو از پیِترو کاوالّینی۱۱ (ح ۱۲۵۰ـ ح ۱۳۳۰م)، نقاش معاصرش در رم، و مجسمه سازانی همچون نیکلا پیسانو۱۲ و جووانّی پیزانو۱۳، و نیز مجسمه های باستانی تأثیر گرفته است؛ ولی پیکره هایی که به تصویر کشیده است، دارای شکوه و شکل نمایی بی سابقه اند و از توانایی نمایشگری شگرفی بهره دارند. یگانه اثر معماری برجا مانده از جوتّو، برج ناقوس کلیسای جامع فلورانس است، که ساخت آن در ۱۳۳۴، یعنی هم زمان با انتصابش به سرپرستی امور ملیِ فلورانس، آغاز شد. این ساختمان در زمان جوتّو به پایان نرسید، و طرح آن بعدها تغییر یافت. دیوارنگاره های کلیسای علیای قدیس فرانسیس۱۴ در آسّیزی۱۵ که بین سال های ۱۲۹۷ و حدود ۱۳۰۵م اجرا شده اند، مدّت ها منسوب به جوتّو بوده اند، لیکن اکنون به رغم شباهت های عمیقی که با کارهای جوتّو دارند، از آثار هنرمندان دیگر دانسته می شوند. از دیگر آثار عمده در دیوارنگاری، تزیین چهار نمازخانه در سانتا کروچۀ۱۶ فلورانس، درخور ذکرند، که دو دیوارنگارۀ آن برجا مانده اند. تخته نگاره های بسیاری منسوب به جوتّو است که مریم اوگنیسانتی۱۷ (اوفیتسی۱۸، فلورانس) مهم ترین آن ها به شمار می رود؛ در این اثر، طبیعت گرایی و حساسیت نوظهوری در توصیف مریم و کودک به کار رفته است. همچنین موزائیک۱۹ کاری عظیمی را با نام کشتی نجات کلیسا۲۰ برای کلیسای سان پیِترو۲۱ در رم طراحی کرد، که بعدها بسیار تغییر یافت. هنر جوتّو که به وسیلۀ شاگردانش، به ویژه مازاتچو۲۲، ادامه یافت، شالودۀ تکامل بعدی رنسانس۲۳ ایتالیا را پی ریزی کرد.
Giotto di BondoneByzantinenaturalismfrescoFlorencePaduaVespignanoGiovanni CimabueTuscanyArenaPietro CavalliniNicola PisanoGiovanni PisanoUpper Church of St FranciscoAssisiSta CroceOgnissanti MadonnaUffizimosaicNovicella/The Ship of the ChurchSt Peter’s BasilicaMasaccioRenaissance