پژوهشگاه فرهنگ و اندیشهٔ اسلامی پژوهشگاهی است با هویت حقوقیِ مستقل و در حکم نهادِ عمومی و غیردولتی و غیرانتفاعی که طبق اساس نامه و سایر ضوابط و مقررات و مصوباتِ مربوط فعالیت می کند. پژوهشگاه در سال ۱۳۷۳ تأسیس شده و مدت فعالیت آن از تاریخ تأسیس، نامحدود است. اساس نامهٔ پژوهشگاه به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است.
تحقیق، تصنیف، تألیف، تدوین و ترجمه، در حوزه و قلمرو اهداف پژوهشگاه.
تولید و انتشار دانشنامه، فرهنگنامه، کتب و مجلات علمی و نشریات فرهنگی و دیگر فراورده های مورد نیاز مخاطبان پژوهشگاه، به صورت چاپی، دیجیتالی و چندرسانه ای، و توزیع آن ها در داخل و خارج کشور، با بهره گیری از انواع امکانات و روش های مناسب.
مشارکت و مساعدت با نهادها و مؤسسات علمی و فرهنگی در داخل و خارج، و دستگاه های اجرایی کشور، در جهت هم افزایی یا تأمین نیازهای آنها، در حوزه و قلمرو اهداف پژوهشگاه.
فعالیت در فضای مجازی و راه اندازی مؤسسات، سایت ها و سامانه های محتوایی و اطلاع رسانی مورد نیاز.
مطالعه، پژوهش و فعالیت های علمی ـ فرهنگی در راستای اعتلای عقیدتی، اخلاقی، علمی و فرهنگی طبقات نخبه و نسل جوان.
تشکیل دوره های آموزش عالی و برگزاری رشته های تخصصی در مقاطع تحصیلات تکمیلی و دکتری، طبق مقررات مربوط و با مجوز مراجع ذی صلاح از قبیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، شورای عالی و مرکز مدیریت حوزه های علمیه کشور.
برنامه ریزی و برگزاری همایش ها، جشنواره ها، هم اندیشی ها، نشست های علمی و فکری، کرسی های نظریه پردازی، نوآوری، نقد، مناظره و آزاداندیشی، و اعطای جوایز و نشان های علمی ـ فرهنگی در سطوح ملّی، منطقه ای و جهانی.
ایجاد ارتباط و همکاری با سازمان ها، تشکل ها و شخصیت های علمی، فرهنگی و عضویت در مجامع و انجمن های معتبر ملّی، منطقه ای و بین المللی.
فراهم آوردن امکانات و فناوری های مورد نیاز و مناسب اهداف و فعالیت های پژوهشگاه.
تأسیس مؤسسات و مراکز وابسته و تابعه، برای تحقق اهداف و فعالیت های پژوهشگاه.
مقر سازمان مرکزی پژوهشگاه، در کلان شهر تهران (تهران خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر، کوچه پژوهشگاه (دوم)، پلاک ۲) است. اگر چه عمده گروه های علمی آن در دفتر قم (قم، بلوار ۱۵ خرداد، کوی شهید میثمی) مستقر هستند.
این پژوهشگاه با ابتکار و پی گیری علی اکبر رشاد در سال ۱۳۷۳ تأسیس شده است. او، از ابتدای تأسیس تاکنون، به عنوان رئیس، بالاترین مقام اجرایی پژوهشگاه را نیز بر عهده داشته است.
هم اکنون چهار پژوهشکده و شش مرکز علمی وابسته، در مجموع شانزده گروه علمی و یک قطب علمی (قطب علمی فلسفه دین اسلامی)، در رشته های مختلف پژوهشی فعالیت دارند. محور اصلی فعالیت های پژوهشگاه در گروه های علمی ساماندهی می شود. وظیفه اصلی گروه های علمی طراحی و اجرای تحقیقات مشتمل بر انجام اموری چند است: تهیهٔ ساختار منطقی مباحث و موضوعات تحقیق، تهیه فهرست حوزه های تمحض علمی و عنوان های مطالعاتی و تحقیقاتی، اولویت گذاری، تعریف و تهیه پیش طرح، تأیید صلاحیت محققان، ارزیابی و تصویب طرح های تحقیقاتی، نظارت بر حسن جریان اجرای تحقیقات، و ارزیابی و تأیید نهایی حاصل تحقیق. گذشته از اجرای تحقیقات، مجموعه ای از برنامه ها و فعالیت های علمی برای گروه ها تعریف شده است، که عبارتند از: تهیه مقاله برای مجلات علمی و مجلات ISI و ISC و دانشنامه ها و همایش ها، برگزاری کارگاه های آموزشی تخصصی کوتاه مدت، طراحی و اجرای همایش در سطوح بین المللی، فرا ملی و ملی، برگزاری هم اندیشیها و نشستهای علمی و جلسات نقد کتاب، اجرای گفتگوهای علمی انتقادی با مبادی تفکرات جهانی رقیب و مرابطه های علمی با تفکرات جهانی همسو، تهیه مجلات و مجموعه مقالات علمی، تأسیس انجمن های علمی و قطب های علمی و…
تحقیق، تصنیف، تألیف، تدوین و ترجمه، در حوزه و قلمرو اهداف پژوهشگاه.
تولید و انتشار دانشنامه، فرهنگنامه، کتب و مجلات علمی و نشریات فرهنگی و دیگر فراورده های مورد نیاز مخاطبان پژوهشگاه، به صورت چاپی، دیجیتالی و چندرسانه ای، و توزیع آن ها در داخل و خارج کشور، با بهره گیری از انواع امکانات و روش های مناسب.
مشارکت و مساعدت با نهادها و مؤسسات علمی و فرهنگی در داخل و خارج، و دستگاه های اجرایی کشور، در جهت هم افزایی یا تأمین نیازهای آنها، در حوزه و قلمرو اهداف پژوهشگاه.
فعالیت در فضای مجازی و راه اندازی مؤسسات، سایت ها و سامانه های محتوایی و اطلاع رسانی مورد نیاز.
مطالعه، پژوهش و فعالیت های علمی ـ فرهنگی در راستای اعتلای عقیدتی، اخلاقی، علمی و فرهنگی طبقات نخبه و نسل جوان.
تشکیل دوره های آموزش عالی و برگزاری رشته های تخصصی در مقاطع تحصیلات تکمیلی و دکتری، طبق مقررات مربوط و با مجوز مراجع ذی صلاح از قبیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، شورای عالی و مرکز مدیریت حوزه های علمیه کشور.
برنامه ریزی و برگزاری همایش ها، جشنواره ها، هم اندیشی ها، نشست های علمی و فکری، کرسی های نظریه پردازی، نوآوری، نقد، مناظره و آزاداندیشی، و اعطای جوایز و نشان های علمی ـ فرهنگی در سطوح ملّی، منطقه ای و جهانی.
ایجاد ارتباط و همکاری با سازمان ها، تشکل ها و شخصیت های علمی، فرهنگی و عضویت در مجامع و انجمن های معتبر ملّی، منطقه ای و بین المللی.
فراهم آوردن امکانات و فناوری های مورد نیاز و مناسب اهداف و فعالیت های پژوهشگاه.
تأسیس مؤسسات و مراکز وابسته و تابعه، برای تحقق اهداف و فعالیت های پژوهشگاه.
مقر سازمان مرکزی پژوهشگاه، در کلان شهر تهران (تهران خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر، کوچه پژوهشگاه (دوم)، پلاک ۲) است. اگر چه عمده گروه های علمی آن در دفتر قم (قم، بلوار ۱۵ خرداد، کوی شهید میثمی) مستقر هستند.
این پژوهشگاه با ابتکار و پی گیری علی اکبر رشاد در سال ۱۳۷۳ تأسیس شده است. او، از ابتدای تأسیس تاکنون، به عنوان رئیس، بالاترین مقام اجرایی پژوهشگاه را نیز بر عهده داشته است.
هم اکنون چهار پژوهشکده و شش مرکز علمی وابسته، در مجموع شانزده گروه علمی و یک قطب علمی (قطب علمی فلسفه دین اسلامی)، در رشته های مختلف پژوهشی فعالیت دارند. محور اصلی فعالیت های پژوهشگاه در گروه های علمی ساماندهی می شود. وظیفه اصلی گروه های علمی طراحی و اجرای تحقیقات مشتمل بر انجام اموری چند است: تهیهٔ ساختار منطقی مباحث و موضوعات تحقیق، تهیه فهرست حوزه های تمحض علمی و عنوان های مطالعاتی و تحقیقاتی، اولویت گذاری، تعریف و تهیه پیش طرح، تأیید صلاحیت محققان، ارزیابی و تصویب طرح های تحقیقاتی، نظارت بر حسن جریان اجرای تحقیقات، و ارزیابی و تأیید نهایی حاصل تحقیق. گذشته از اجرای تحقیقات، مجموعه ای از برنامه ها و فعالیت های علمی برای گروه ها تعریف شده است، که عبارتند از: تهیه مقاله برای مجلات علمی و مجلات ISI و ISC و دانشنامه ها و همایش ها، برگزاری کارگاه های آموزشی تخصصی کوتاه مدت، طراحی و اجرای همایش در سطوح بین المللی، فرا ملی و ملی، برگزاری هم اندیشیها و نشستهای علمی و جلسات نقد کتاب، اجرای گفتگوهای علمی انتقادی با مبادی تفکرات جهانی رقیب و مرابطه های علمی با تفکرات جهانی همسو، تهیه مجلات و مجموعه مقالات علمی، تأسیس انجمن های علمی و قطب های علمی و…