کلمه جو
صفحه اصلی

ابن شجری

فرهنگ فارسی

ادیب نحوی منسوب به شجره قریه نزدیک مدینه

لغت نامه دهخدا

ابن شجری. [ اِ ن ُ ش َ ج َ ] ( اِخ ) شریف ابوالسعادات هبةاﷲبن علی بن محمدبن حمزه حسنی بغدادی ( 450-542 هَ.ق. ). ادیب نحوی ، منسوب به شجرة قریه ای نزدیک مدینه یا شجره نام مردی از عرب. چندی در کرخ نقیب علویین بود. او راست : کتاب امالی در هشتادوچهار مجلس در فنون ادب و کتاب حماسه نظیر دیوان حماسه ابوتمام و شرح لمع ابن جنی و شرح تصریف الملوکی. زمخشری در سفر مکه صحبت او درک کرد و به بیت ذیل متنبی تمثل جست :
و اَستکبر الاخبار قبل لقائه
فلما التقینا صغَّر الخَبَرَ الخُبرُ.

دانشنامه عمومی

هبةالله بن علی حَسَنی شهرت یافته به ابن شجری (۱۱۵۸ - ۱۱۴۸م) پیشوای هاشمی (نقیب الطالبیین)، ادیب و شاعر عربی عراقی بود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اِبْن ِ شَجَری ، ابوالسعادات هبةالله بن علی علوی حسنی (۴۵۰- ۲۰ رمضان ۵۴۲ق /۱۰۵۸-۱۲ فوریه ۱۱۴۸)، نحوی ، لغوی ، ادیب و شاعرِ شیعی بود.
نسب او به امام حسن مجتبی (ع ) می رسد و به همین سبب علوی حسنی نامیده شده است .درباره شهرت یافتن او به ابن شجری اختلاف است .یاقوت او را از طرف مادر به خاندان «شجری » منسوب می داند، اما ابن خلکان انتساب او را هم به این خاندان محتمل می داند و هم به قریه شجره واقع در نزدیکی مدینه .
تحصیلات
وی ادب و نحو را نزد ابن طباطبا ، خطیب تبریزی ، سعید بن علی سُلالی و ابن فَضال مُحاشِعی آموخت و علم حدیث را نزد جماعتی از شیوخ چون ابوالحسن مبارک بن عبدالجبار صیرفی و محمد بن سعید ابن نبهان کاتب فراگرفت و از دوریستی ، ابن قدامه و دیگران روایت کرد. وی هرگز از دانش اندوزی نیاسود، چنانکه در سن پیری نیز در درس ابوالحسن بن طیوری و برخی دیگر حاضر می شد، حال آنکه او خود در فنون ادب تجارب بسیار اندوخته و در بغداد ، سرور نحودانان گشته بود و چندی هم ، به نیابت از سوی الطاهر ابوعبدالله احمد بن ابی الحسن علوی ، نقیب طالبیان در محله کرخ بغداد بود.
شاگردان
گویند ابن شجری مدت ۷۰ سال به تدریس نحو و ادب اشتغال داشت .در این مدت طولانی بسیاری از مشاهیر نحو و لغت ، چون تاج الدین کندی ، ابوالبرکات ابن انباری و ابن خشاب از او دانش آموختند؛ عده ای چون شیخ برهان الدین حمدانی قزوینی و قطب راوندی نیز از او روایت حدیث کردند.
از نظر بزرگان
...


کلمات دیگر: