گاو ایوداد

گاوِ ایوداد (به زبان اوستایی: gav-aēvō.dātā؛ به فارسی میانه: Gāw-ī ēwdād) در کیهان شناسی زرتشتی، نام نخستین گاو آفریده شده و یکی از شش آفرینش ازلی اهورا مزدا در جهان مادی، و پدرِ اساطیریِ همه حیوانات سودبخش است.
گوش (ایزد)
گاو سریشوک
این گاو در افسانه آفرینش کشته می شود اما از آن مغز و اندام و چهر او جهان دوباره پر از جانداران می شود. روح ازلی گاو – geush urvan – در قالب روح جانداران اهلی به جهان بازمی گردد. اگرچه geush urvan یک جنبه از گاو نخستین در سنت زرتشتی (و نیز احتمالاً در اوستای متأخر) است، اما رابطه بین این دو در قدیمی ترین متون مشخص نیست.
هرچند gav «گاو» در اوستایی مؤنث است، اما در قالب اسم جمع به معنی نوع گاو هم استفاده می شود. بخش aevo.data «ایوداد» از این نام به معنای «یکتا آفریده» یا «تنها آفریده شده» است.
اسطوره «گاو یکتا آفریده» که در اوستای موجود تنها به آن اشاره شده، در متون فارسی قرن ۹ تا ۱۱ میلادی سنت زرتشتی به طور گسترده موجود است. در این متون، واژه اوستایی Gavaevodata به شکل فارسی میانه gaw-i ewdad یا ewazdad یا ewagdad و با حفظ همان معنای اولیه اوستایی دیده می شود.