کلمه جو
صفحه اصلی

گیسو دراز

فرهنگ فارسی

ابوالفتح صدر الدین محمد به یوسف بن علی حسینی چشتی دهلوی مشهور به گیسو دراز و خواجه بنده نواز و سید بنده نواز عارف و فقیه و حکیم و شاعر پارسی گوی هند ( و . دهلی ۷۲۱ - ف. گلبرگه ( حیدر آباد- دکن ) ۸۲۵ ه. ق . ) . وی در دهلی بخدمت شیخ نصیرالدین محمود اودی معروف به چراغ دهلی رسید و به توصیه او بتحصیل فقه و کلام و منطق و تفسیر و حکمت و ادبیات عربی و فارسی همت گماشت و از شاگردان ممتاز شرف الدین کیتهلی و تاج الدین مقدم و قاضی عبدالمقتدر بن رکن الدین شریحی کندی بشمار آمد و از آن استادان جواز اجتهاد گرفت و سپس بتصفیه باطن و سیر و سلوک پرداخت و چراغ دهلی باو اجازه ارشاد داد و ویرا مامور دستگیری کرد. پس از فوت نصیر الدین ( ۷۵۷ ه. ق . ) گیسو- دراز بخلافت او منصوب شد و در راس مشایخ چشتیه قرار گرفت . وی از دهلی به گجرات سفر کرد و از آنجا به دولت آباد رفت و در هر یک از این شهرها مدتی اقامت کرد و بتربیت و ارشاد خلق پرداخت . فیروزشاه بهمن در سال ۸۱۵ او را به گلبرگه خواند و سید بدانجا رفت و تا پایان عمر در آن شهر بتدریس و ارشاد مشغول بود . مدفن او در گلبرگه است . اوراست : [ تفسیر قر آن برسان اهل طریقت ] [ کتاب معارف در شرح عوارف المعارف ] [ ترجمه عوارف المعارف بفارسی ] [ شرح التعرف لمذهب اهل التصوف ] [ شرح آداب المریدان بفارسی و عربی ] [ شرح التمهیدات ] تالیف عین القضاه [ کتاب العقاید در ۱۴ فصل ] بفارسی [ تبصره الاصطلاحات الصوفیه ] معروف به [ رساله عشق حقیقی ] [رساله برهان- العاشقین ] و غیره .
آنکه دارای گیسوی بلند است
محمد بن یوسف حسینی دهلوی از صوفیان طریقت چشتیه است وی به جای محمود چراغ اهلی بر مسند طریقت نشست و در سال ۸۲۵ قمری درگذشت .

لغت نامه دهخدا

گیسودراز. [ دِ ] ( ص مرکب ) آنکه گیسوی بلند دارد. صاحب گیسوی دراز و بلند.

گیسودراز. [ دِ ] ( اِخ ) محمدبن یوسف حسینی دهلوی. از صوفیان طریقت چشتیه است. وی به جای محمود چراغ دهلی بر مسند طریقت نشست و در سال 825 هَ. ق. درگذشت. او را رسائلی به فارسی است. تاریخ وفات او را چنین نظم کرده اند:
عالمی را کشید از چه آز
به رسنهای گیسوان دراز
سال نقلش که همچو لؤلؤ سفت
عقل مخدوم دین و دنیا گفت.
دیوانی دارد که شاگرد او سید محمد آن را گردآوری کرده است. ( از الذریعة ج 9 ص 937 ).


کلمات دیگر: