عاشورا در هنر ایران

نمونه هنر قلم زنی ایرانیان در ساخت علم های مخوص عزاداری دیده شده می شود. علم چوب بلندی به ارتفاع ۵ یا ۶ متر است که سر آن پنجه ای برنجین می گذارند و پارچه های رنگین قیمتی بر آن می بندند. این شکل عمل در دوران مختلف و به مرور زمان تغییر و پیچیدگی بیشتری یافت. علم از آغاز در زمره وسایل جنگی بود اما پس از چندی به لوازم عزاداری راه یافت. قدیمی ترین علم های ایرانی در موزه توپکاپی استانبول نگاهداری می شود. این علم ها را شاه سلیم عثمانی پس از اشغال تبریز به استانبول انتقال داد.
علم های مورد استفاده در عزاداری از صفحه ای آهن به شکل تیغه ای باریک و بلند ساخته می شد که در راس آن علامت مذهبی تشیع نام الله یا نام الله و محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین نقره کوبی یا کنده کاری می شد. تیغه باریک و بلند آهنین با صفحه ای مدور و بزرگتر در انتهای تیغه که دارای قابی فلزی بود خاتمه می یافت. دور این قاب را با سرهای اژدها می آراستند. دو اژدها با دهان باز که از بطور نمادین از ان حفاظت می کنند یا نماد عقوبت یزیدیان هستند. تصویر این علم های در مینیاتورهای قرن ۱۵ میلادی هم دیده می شود. این علم های روی دسته های چوبی یا فلزی قرار گرفته و در ابتدای دسته ها حمل می گردید. پیکره های دیگر فلزی نیز بر روی علم ها دیده می شود از جمله طاووس، پرنده، گلدان و طوطی، آهو و شیر.
شاردن در سفرنامه خود می نویسد: .mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}
بسیار مشتاق دیدن یک قطعه بسیار مقدس و سخت گرانبها پیش مسلمانان که علم حضرت امام حسین علیه السلام است بودم.