۱-( صفت ) آنکه پیل را بر زمین افکند. ۲- شجاع دلیر : چو کاموس پیل افکن شیر مرد چو منشور جنگی سپهر نبرد. ( شا. لغ. )
پیل افکن
فرهنگ فارسی
فرهنگ معین
(اَ کَ ) (ص فا. ) کنایه از: مرد نیرومند و شجاع .
لغت نامه دهخدا
پیل افکن. [ اَ ک َ ] ( نف مرکب ) که فیل افکند. که با پیل برآید. که فیل بر زمین زند. کنایه است از مرد دلیر و شجاع. صاحب آنندراج گوید بر قیاس پیلتن و اطلاق این بر اسپ نیز آمده. پیل اوژن :
چو کاموس پیل افکن شیر مرد
چومنشور جنگی سپهر نبرد.
چه منکرآبی پیل افکن و سواراوبار.
پیلان شب و روزش کشته به پی دوران.
شطرنجی تقدیرش در ماتگه حرمان.
فلک چامه در خم نیل افکنان.
شه پیلتن ، بلکه پیل افکنم.
سوی پیلتن شد چو اهریمنی.
رخ افکند پیل بداندیش را.
ندانند دستان روباه پیر.
چو کاموس پیل افکن شیر مرد
چومنشور جنگی سپهر نبرد.
فردوسی.
چه صعب رودی دریانهاد و طوفان سیل چه منکرآبی پیل افکن و سواراوبار.
فرخی.
نی نی که چو نعمان بین پیل افکن شاهان راپیلان شب و روزش کشته به پی دوران.
خاقانی.
ای بس شه پیل افکن کافکند به شه پیلی شطرنجی تقدیرش در ماتگه حرمان.
خاقانی.
ز بیداد کوپال پیل افکنان فلک چامه در خم نیل افکنان.
نظامی.
به هم پنجگی پیل را بشکنم شه پیلتن ، بلکه پیل افکنم.
نظامی.
هیون بر وی افکند پیل افکنی سوی پیلتن شد چو اهریمنی.
نظامی.
برون راند پیل افکن خویش رارخ افکند پیل بداندیش را.
نظامی.
جوانان پیل افکن شیرگیرندانند دستان روباه پیر.
سعدی.
فرهنگ عمید
آنچه یا آن که قدرت به زمین زدن پیل را داشته باشد، نیرومند، پیل افکننده: چه صعب رودی، دریانهاد و طوفان سیل / چه منکرآبی، پیل افکن و سواراوبار (فرخی: ۶۳ ).
کلمات دیگر: