۱- ( اسم ) خفه کننده . ۲- مفعولن چون در حشو بیت افتد واز مفاعلین منشعب باشد آنرا مخنق خوانند.
گردن بند
گردن بند
مخنق
فرهنگ فارسی
فرهنگ معین
(مُ خَ نِّ ) [ ع . ] (اِفا. ) ۱ - خفه کننده . ۲ - در علم عروض «مفعولن » چون در حشو بیت افتد و از «مفاعیلن » منشعب باشد، آن را مخنق خوانند.
لغت نامه دهخدا
مخنق. [ م ُ ن َ ] ( ع ص ) گلوگرفته شده. ( آنندراج ) ( غیاث ).
مخنق. [ م ُ خ َن ْ ن َ ]( ع ص ) به خبه مرده. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از اقرب الموارد ). خفه کرده و بر خفه مرده. ( ناظم الاطباء ). || ( اِ ) جای رسن خبه از گلو. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از اقرب الموارد ). جای طناب در گلوی خفه کرده.( ناظم الاطباء ). || حلق. ( از اقرب الموارد ) ( از محیط المحیط ): اخذه بمخنقه ؛ یعنی گرفت او را به حلق وی. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( از محیط المحیط ) ( از ناظم الاطباء ). || ( ص ) کودک باریک میان : مخنق الخصر؛ نوچه باریک میان. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) از ناظم الاطباء ). و رجوع به تخنیق شود.
مخنق. [ م َ ن َ ] ( ع اِ ) آنجائی از گردن که محل خفه کردن است. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ).
مخنق. [ م ُخ َن ْ ن ِ ] ( ع ص ) جلاد و آنکه خفه می کند. خفه کننده. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ). و رجوع به تخنیق شود.
مخنق. [م ِ ن َ ] ( ع اِ ) گردن بند و حمیل. ج ، مخانق. ( ناظم الاطباء ) ( از فرهنگ جانسون ). و رجوع به ماده بعد شود.
مخنق. [ م ُ خ َن ْ ن َ ]( ع ص ) به خبه مرده. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از اقرب الموارد ). خفه کرده و بر خفه مرده. ( ناظم الاطباء ). || ( اِ ) جای رسن خبه از گلو. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از اقرب الموارد ). جای طناب در گلوی خفه کرده.( ناظم الاطباء ). || حلق. ( از اقرب الموارد ) ( از محیط المحیط ): اخذه بمخنقه ؛ یعنی گرفت او را به حلق وی. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( از محیط المحیط ) ( از ناظم الاطباء ). || ( ص ) کودک باریک میان : مخنق الخصر؛ نوچه باریک میان. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) از ناظم الاطباء ). و رجوع به تخنیق شود.
مخنق. [ م َ ن َ ] ( ع اِ ) آنجائی از گردن که محل خفه کردن است. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ).
مخنق. [ م ُخ َن ْ ن ِ ] ( ع ص ) جلاد و آنکه خفه می کند. خفه کننده. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ). و رجوع به تخنیق شود.
مخنق. [م ِ ن َ ] ( ع اِ ) گردن بند و حمیل. ج ، مخانق. ( ناظم الاطباء ) ( از فرهنگ جانسون ). و رجوع به ماده بعد شود.
مخنق . [ م َ ن َ ] (ع اِ) آنجائی از گردن که محل خفه کردن است . (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
مخنق . [ م ُ خ َن ْ ن َ ](ع ص ) به خبه مرده . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). خفه کرده و بر خفه مرده . (ناظم الاطباء). || (اِ) جای رسن خبه از گلو. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). جای طناب در گلوی خفه کرده .(ناظم الاطباء). || حلق . (از اقرب الموارد) (از محیط المحیط): اخذه بمخنقه ؛ یعنی گرفت او را به حلق وی . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از محیط المحیط) (از ناظم الاطباء). || (ص ) کودک باریک میان : مخنق الخصر؛ نوچه ٔ باریک میان . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) از ناظم الاطباء). و رجوع به تخنیق شود.
مخنق . [ م ُ ن َ ] (ع ص ) گلوگرفته شده . (آنندراج ) (غیاث ).
مخنق . [ م ُخ َن ْ ن ِ ] (ع ص ) جلاد و آنکه خفه می کند. خفه کننده . (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب ). و رجوع به تخنیق شود.
مخنق . [م ِ ن َ ] (ع اِ) گردن بند و حمیل . ج ، مخانق . (ناظم الاطباء) (از فرهنگ جانسون ). و رجوع به ماده ٔ بعد شود.
فرهنگ عمید
در عروض، ویژگی پایه ای که در آن مفاعیلن به مفعولن تغییر یابد، به شرطی که در ابتدای بیت نباشد.
کلمات دیگر: