کلمه جو
صفحه اصلی

سونش

فرهنگ فارسی

براده، ریزه های فلزهنگام سوهان زدن، سناوسخاله
۱ - ( اسم ) ریزیدگی . ۲ - ( اسم ) ریزه های فلز که از دم سوهان ریزد براده توبال نوپال .
ریزگی فلزات را گویند که از دم سوهان ریزد و بعربی براده خوانند ریزه آهن و سیم و زر که بسوهان افتد

فرهنگ معین

(نِ ) (اِ. ) براده ، ریزه های فلز.

لغت نامه دهخدا

سونش. [ ن ِ ] ( اِمص ، اِ ) ریزگی فلزات را گویند که از دم سوهان ریزد و به عربی براده خوانند. ( برهان ). ریزه آهن و سیم و زر که بسوهان افتد. ( فرهنگ رشیدی ). براده و ساو آهن. ( زمخشری ).سونش آهن. فسالةالحدید. ( بحر الجواهر ) :
شرر دیدم که بر رویم همی جست
ز مژگان همچو سوزان سونش زر.
لبیبی.
سونش الماس می بارد فلک بر آبگیر
خرده کافور می ریزد هوا بر بوستان.
فرقدی.
سونش سیم سپید از باغ بردارد همی
باز همچون عارض خوبان زمین اخضر شود.
عنصری.
بر سرش یکی غالیه دانی بگشاده
و آکنده در آن غالیه دان سونش دینار.
منوچهری.
و سونش سفال نو سود دارد. ( ذخیره خوارزمشاهی ).
رنگ سپیدی بر زمین از سونش دندانش بین
سوهان بادش پیش از این بر سبز دیبا ریخته.
خاقانی.
نیفتاد گردی بر آن زر خشک
بجز سونش عنبرو گرد مشک.
نظامی.
سونش لعل ریزداز پر همای در هوا
گر بخورد ز کشته لعل لب تو استخوان.
سیف اسفرنگی.

فرهنگ عمید

ریزه های فلز که هنگام سوهان کردن و سودن آن به زمین می ریزد، براده، سناو، سخاله، توبال: بر سَرْش یکی غالیه د ان بگشاده / وآکنده در آن غالیه د ان سونش دینار (منوچهری: ۱۵۴ ).

دانشنامه عمومی

سونش (به انگلیسی: Etching) به فرایند پرداخت و لایه برداری از روی سطوح مواد آلی یا معدنی و ایجاد فرورفتگی در آن ها به کمک یک ماده خورنده گویند.این فرایند معمولاً به دو صورت خشک یا خیس انجام می شود. در روش خشک اقدام به برداشتن لایه هایی از روی سطح ماده مورد نظر به صورت فیزیکی و مکانیکی می شود. ابزار به کار گرفته شده بسته به ابعاد قطعه و ظرافت ساختار نهایی از سوهان تا شلیک یون متفاوت است. در روش خیس معمولاً از مواد خورنده شیمیایی برای این کار استفاده می شود به همین دلیل این روش به اسم سونش شیمیایی شناخته می شود.
سونش از زمان رنسانس به عنوان یک روش جایگزین برای کنده کاری و سوهان کاری فلزات استفاده می شده است. امروزه در صنعت برای تولید مدارهای چاپی و تولید قطعات نیمه هادی کاربرد فراوانی دارد. از این فرایند در تولید قطعات میکروالکترومکانیکی یا مدارات مجتمع به صورت گسترده ای استفاده می شود. سونش در تولید آثار هنری هم استفاده می شود برای مثال می توان از چاپ تیزابی نام برد.
در صنعت بعضی قطعات کوچک فلزی با روش سونش شکل داده می شوند. برای مثال چرخ دنده های ساعت های مچی با این روش تولید می شوند. در کنار این گونه قطعات، می توان ساختارهایی روی سطوح، مثل کانال، هم با این روش تولید کرد. در صنایع الکترونیک خطوط هادی روی مدار چاپی با سونش لایه نازک مس تولید می شود. معمولاً این لایه مس روی یک صفحه از جنس کاغذ پنبه فنلی یا اپوکسی تقویت شده با الیاف شیشه قرار می گیرد.در صنایع نیمه هادی موادی که در تولید مدارات نیمه هادی یا ساختارهای میکرومتری کاربرد دارند با روش سونش شکل دهی می شوند. در این صنعت روش های خشک مانند سونش پلاسما ، سونش بازفعال یونی عمیق، کندوپاش یا سونش پرتو یونی و همچنین سونش شیمیایی مانند استفاده از محلول پتاسیم هیدروکسید برای خوردن سطوح سیلیکونی استفاده می شود.
استفاده از سونش برای تزیین سلاح یکی از قدیمی ترین کاربردهای این فرایند است. برای مثال چاقوهای فولادی دمشقی به دلیل خورندگی غیر همگن ماده خورنده، دارای رگه هایی روی چاقو هستند.برای ایجاد طرح های براق روی یک سطح مات یا برعکس معمولاً قسمت هایی که باید براق باشند را در معرض یک ماده خورنده مانند بخار جوهر نمک قرار می داده اند. برای تولید این اسید نمک طعام را با اسیدسولقوریک مخلوط می کردند. اگر حروف یا تصاویری که باید ایجاد شوند در معرض اسید قرار بگیرند آنگاه این حروف و تصاویر به صورت فرورفته ایجاد می شدوند و اگر این حروف و تصاویر با یک ماده محافظ پوشیده شوند و بقیه نقاط در معرض اسید قرار بگیرند این حروف و تصاویر حالت برجسته خواهند داشت.


کلمات دیگر: