زگال

زغال
( اسم ) ۱ - چوب و دیگر اندامهای گیاهی و نیز انساج حیوانی نیم سوخته که قسمت اعظم ترکیبات آنهاتبدیل به کربن شده باشد فحم انگشت زگال . توضیح : این کلمه را بغلط [[ زغال ]] نویسند . یا زغال استخوان زغال نباتی . یا زغال چوبی زغال نباتی این زغال را از چوبهایی که در ترکیب آنها صمغ یا زرین تهیه به حداقل باشد ( مانند چوب درخت تبریزی و شاه بلوط ) تهیه کنند . یا زغال حیوانی زغالی که از نتیجه سوختن انساج و اندامهای حیوانی ( ماننداستخوان و غضروف و غیره ) حاصل شود این زغال را در تصفیه مواد رنگین بکار برند . یا زغال خالص زغال قند و آن از تکلیس قند به دست میاید . یا زغال دوده زغالی است بی شکل که از سوزانیدن تربانتین قطران نفت و لاستیک در هوای هوای کم به دست می آید . دوده پست برای نقاشی برنگ سیاه و دوده های مرغوب ( مانند دوده استیلن ) برای تهیه واکس و مرکب چاپ مصرف میشود . ۲ - زغال مخصوصی است برای طراحی . نقاش پیش از اینکه تابلو را رنگ آمیزی کند با زغال طرح مخصوصی میریزد و سپس شروع به رنگ آمیزی میکند ولی نقاش ماهر با همان رنگ مخلوط شده مقصود خود را مجسم میسازد .

(زُ ) (اِ. ) زغال .

زگال. [ زُ ] ( اِ ) بمعنی زغال است که انگشت و اخگر کشته باشد و به عربی فحم خوانند. ( برهان ) ( از انجمن آرا ) ( از آنندراج ). انگشت باشد. ( اوبهی ). زغال. انگشت. ( ناظم الاطباء ). اخگر کشته که سیاه شده می ماند. ( غیاث ). زغال. انگشت. ( فرهنگ رشیدی ) ( از فرهنگ جهانگیری ). زغال. ژگال. شگال. شگار. اورامانی ، «زخال » . طبری «ذینگال » ... در لهجه یهودیان ایران «زوگل » ، «زوول » ... کاشانی «زوگل » ، گیلکی «زوغال » . ( حاشیه برهان چ معین ) :
چنان بگریم گر دوست داد من ندهد
که خاره خون شود اندر شخ و زرنگ زگال.دلی کز طپش هیبت او تافته گردد
اگر از آهن و رویست چه آن دل چه زگالی.ولیکن تو خر کوری از چشم راست
ازینی چنین شوم و نحس و زگال.پرصقالت بود روی از گشت چرخ
گشت روی پرصقالت چون زگال.همیشه تا نشود لعل عود و مرجان سنگ
همیشه تا نشود عود سنگ و سنگ زگال.باد ار برافروزد مرا شاید که من دور از شما
همچون زگال اندر بلا یکبار دیگر سوخته.سرو سعادت از تف خذلان زگال گشت
و اکنون بر آن زگال جگرها کباب شد.احمد مرسل که کرد از طپش و زخم تیغ
تخت سلاطین زگال ، گرده شیران کباب.باد از پی کباب جگرهای روشنان
کیوان زگال آتش خور کز تو بازماند.به اشک چون نمک من که بر سه پایه غم
تنم زگال و دلم آتش است و سینه کباب.زگال از دود خصمش عود گردد
که مریخ از ذنب مسعود گردد.شوشهای زگال مشکین رنگ
گرد آتش چو گرد آینه زنگ.بفرمود کآن آتش دیر سال
بکشتند و کردند یکسر زگال.ای ز بحر کرمت چشمه خورشید سراب
وی ز تاب غضبت آتش مریخ زگال.رجوع به زغال شود.

= زغال

/zegaal/ نوعی پوشش گیاهی برای بام