قرغن (گلپایگان)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان گلپایگان در استان اصفهان ایران است.این روستا از شمال به خمین از جنوب به خوانسار از غرب به الیگودرز و از شرق به گلپایگان محدود می شود . فاصه این روستا تا گلپایگان 24 کیلومتر است.
این روستا در دهستان کناررودخانه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۲۸ نفر (۷۳خانوار) بوده است.
تصاویر نقاشی شده بر روی سنگ ها که در اطراف روستای قرغن دیده می شود نشان از قدمت چند هزار ساله این منطقه و سکونت کشاوزران و دامداران از سال های بسیار دور در این روستا دارد اما آنچه امروز به اسم روستای قرغن و از بخش کنار رودخانه شهرستان گلپایگان می نامند در روزگاری منطقه ای مرتعی - ییلاقی به مساحت 470 هکتار یوده است که چراگاهی بسیار غنی ، نظر گله داران اطراف و اکناف را به خود جلب می نموده است به طوری که این امر باعث شده که مهاجران گله دار از از مرودشت شیراز و نهاوند همدان به مرور و همگام گذر از منطقه در آن جاگیر شوند . آنچه که اکنون از این دو گروه مهاجر و عده ای که از روستاهای همجوار به این روستا کوچیده اند مردم فعلی روستای قرغن را بنیاد نهاد باشد . در جای جای این 470 هکتار مرتع صدها یادگار اعم از قبرستان و جایگاه دامداران ییلاقی در دره ها و کنار چشمه سارها دیده می شود این مهاجران دامدار در طول زمان مجبور به اقامت دائم شده و در کنار دامداری کشاورزی و حفر قنات را آغاز می کنند و نهایتاً پراکنده نشینی تبدیل به یکجا نشینی می شود و اقامت گاه های پراکنده مثل دره حمام ، ده دده ، ده گاه ( ده کاکا به زبان شیرازی برادر) آغل مولا ... همه در یک محل ( ده فعلی با چهار برج و بارو که در حال حاضر متروکه است ) بنام قلعه جاگیر می شوند .
در زمان حکومت ظل سلطان بر اصفهان این منطقه ییلاقی که به عنوان شکارگاه ظل سلطان قرق شده و به اجبار مردم به روستاهای همجوار رانده می شوند و کم کم این منطقه قرق شده را قرقن ( قرغن) نام می گذارند . پس از افول حکومت ظل سلطان خوانین روستای اخته خوان که دارای قدرت و بیشتری بودند جلوتر از صاحبان اصلی رانده شده قلعه را تصرف و با حیله و حمایت عوامل ضل سلطان صاحب قلعه و زمین های کشاورزی می شوند به طوری که وقتی صاحبان اصلی بر میگردند فقط می توانند به عنوان رعایای خوانین کروبی اخته خوان به قلعه و اراضی آباد شده خودشان ساکن شوند و بارها اتفاق افتاده که این خوانین هست و نیست همین رعایا را که توانسته بودند در عرض چند سال تلاش از طریق دامداری و کشاورزی ثروتی به هم بزنند را غارت کرده و آخر اینکه کهن سالان این روستا به یاد دارند که غارت خانه حاج جواد نوبخت توسط جهانگیرخان کروبی و پسران است و آنطور که روایت می کنند که دار و ندار این مرد که بسیار چشمگیر هم بوده به غارت میرود و تنها فرزند بی گناه و خردسال او مقطوع نسل می شود و جالب اینکه این یورش در زمان سلطنت رضا شاه است که با شکایت همسر زجردیده این مرد به یکی از عوامل رضاشاه که در حال عبور از خوانسار به طرف الیگودرز جهت سرکوب یاغیان بوده این جنایت بررسی و داد ستانده می شود و حتی امر به اعدام متجاوز می شود که حاج جواد رضایت می دهد . جالب اینکه خان کروبی جهت نجات خود ، کل املاک قرقن را به زور تصاحب کرده بود این بار به صورت جریمه و پیش کش تقدیم مرتضی قلی خان صمصام می کند که چند سال بعد مرتضی خان قسمتی از املاک مزورعی را به خود روستائیان و نیم دیگر را به ملاحسن صدرائی گلپایگانی می فروشد که تا سال 1342 نیمی از مردم روستا رعیت ملا حسن و نیمی دیگر خرده مالک بودند که بعد از اصلاحات ارضی همه مالک زمین شدند
این روستا در دهستان کناررودخانه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۲۸ نفر (۷۳خانوار) بوده است.
تصاویر نقاشی شده بر روی سنگ ها که در اطراف روستای قرغن دیده می شود نشان از قدمت چند هزار ساله این منطقه و سکونت کشاوزران و دامداران از سال های بسیار دور در این روستا دارد اما آنچه امروز به اسم روستای قرغن و از بخش کنار رودخانه شهرستان گلپایگان می نامند در روزگاری منطقه ای مرتعی - ییلاقی به مساحت 470 هکتار یوده است که چراگاهی بسیار غنی ، نظر گله داران اطراف و اکناف را به خود جلب می نموده است به طوری که این امر باعث شده که مهاجران گله دار از از مرودشت شیراز و نهاوند همدان به مرور و همگام گذر از منطقه در آن جاگیر شوند . آنچه که اکنون از این دو گروه مهاجر و عده ای که از روستاهای همجوار به این روستا کوچیده اند مردم فعلی روستای قرغن را بنیاد نهاد باشد . در جای جای این 470 هکتار مرتع صدها یادگار اعم از قبرستان و جایگاه دامداران ییلاقی در دره ها و کنار چشمه سارها دیده می شود این مهاجران دامدار در طول زمان مجبور به اقامت دائم شده و در کنار دامداری کشاورزی و حفر قنات را آغاز می کنند و نهایتاً پراکنده نشینی تبدیل به یکجا نشینی می شود و اقامت گاه های پراکنده مثل دره حمام ، ده دده ، ده گاه ( ده کاکا به زبان شیرازی برادر) آغل مولا ... همه در یک محل ( ده فعلی با چهار برج و بارو که در حال حاضر متروکه است ) بنام قلعه جاگیر می شوند .
در زمان حکومت ظل سلطان بر اصفهان این منطقه ییلاقی که به عنوان شکارگاه ظل سلطان قرق شده و به اجبار مردم به روستاهای همجوار رانده می شوند و کم کم این منطقه قرق شده را قرقن ( قرغن) نام می گذارند . پس از افول حکومت ظل سلطان خوانین روستای اخته خوان که دارای قدرت و بیشتری بودند جلوتر از صاحبان اصلی رانده شده قلعه را تصرف و با حیله و حمایت عوامل ضل سلطان صاحب قلعه و زمین های کشاورزی می شوند به طوری که وقتی صاحبان اصلی بر میگردند فقط می توانند به عنوان رعایای خوانین کروبی اخته خوان به قلعه و اراضی آباد شده خودشان ساکن شوند و بارها اتفاق افتاده که این خوانین هست و نیست همین رعایا را که توانسته بودند در عرض چند سال تلاش از طریق دامداری و کشاورزی ثروتی به هم بزنند را غارت کرده و آخر اینکه کهن سالان این روستا به یاد دارند که غارت خانه حاج جواد نوبخت توسط جهانگیرخان کروبی و پسران است و آنطور که روایت می کنند که دار و ندار این مرد که بسیار چشمگیر هم بوده به غارت میرود و تنها فرزند بی گناه و خردسال او مقطوع نسل می شود و جالب اینکه این یورش در زمان سلطنت رضا شاه است که با شکایت همسر زجردیده این مرد به یکی از عوامل رضاشاه که در حال عبور از خوانسار به طرف الیگودرز جهت سرکوب یاغیان بوده این جنایت بررسی و داد ستانده می شود و حتی امر به اعدام متجاوز می شود که حاج جواد رضایت می دهد . جالب اینکه خان کروبی جهت نجات خود ، کل املاک قرقن را به زور تصاحب کرده بود این بار به صورت جریمه و پیش کش تقدیم مرتضی قلی خان صمصام می کند که چند سال بعد مرتضی خان قسمتی از املاک مزورعی را به خود روستائیان و نیم دیگر را به ملاحسن صدرائی گلپایگانی می فروشد که تا سال 1342 نیمی از مردم روستا رعیت ملا حسن و نیمی دیگر خرده مالک بودند که بعد از اصلاحات ارضی همه مالک زمین شدند
wiki: قرغن