گشتاور لختی

گشتاور لختی، ممان اینرسی، گشتاور ماند یا گشتاور خطی و نیز لختی یا اینرسی دورانی و جرم زاویه ای، به مجموع جرم هر بخش (المان) از یک ماده در فاصله آن از محور چرخش به توان دو گفته می شود.
Angular momentum and rigid-body rotation in two and three dimensions
Lecture notes on rigid-body rotation and moments of inertia
I = ∑ i = i ∞ m i r i 2 {\displaystyle I=\sum _{i=i}^{\infty }m_{i}{r_{i}}^{2}\,\!}
این مفهوم برای اولین بار توسط لئونارد اویلر در سال ۱۷۶۵ ابداع شد.
لختی یا اینرسی دورانی و جرم زاویه ای، یک جسم سخت جامد، تانسوری است که تعیین کنندهٔ گشتاور نیروی لازم برای یک شتاب زاویه ای به دور یک محور چرخنده است.

گَشْتاوَرِ لَخْتی (moment of inertia)
در فیزیک، کمیتی حاصل از جمع زنی همۀ حاصل ضرب های جرم های نقطه ای جسم چرخان، در مجذور فاصلۀ آن ها از محور چرخش. در دینامیک خطی، بنابر قانون دوم نیوتون دربارۀ حرکت، نیروی (F) وارد بر جسم برابر است با حاصل ضرب جرم (m) جسم در شتاب حرکت (a) آن (F=ma). به همین ترتیب، در دینامیک چرخشی داریم T=Iα، که در آن T گشتاور نیرو یا اثر چرخشی نیرو است که منجر به شتاب زاویه ای α می شود و I هم گشتاور لَختی است. گشتاور لختی I برای هر جسم معیّن به شکل جسم و موقعیت محور چرخش آن بستگی دارد.