تک گویی نمایشی

تک گویی نمایشی یکی از شگردهای ادبیات داستانی و ادبیات نمایشی است. شیوه ای در روایت است و آن گفتار یک سویه و انفرادی راوی داستان یا شعر است که خطاب به مخاطبی خاص بیان می گردد و ضمن آن موقعیت راوی و موضوع گفتار نیز مشخص می شود. حرف و سکوت و صدای پای آب به ترتیب نمونه هایی از به کارگیری این شیوه در داستان و شعر فارسی است. تفاوت تک گویی نمایشی با حدیث نفس در این است که حدیث نفس مخاطبی ندارد. برخی این شیوهٔ روایت را خاص شعر می دانند.

تَک گوییِ نمایشی (dramatic monologue)
گونه ای ادبی معمولاً در قالب شعر که شرح گفتار یک شخصیت واحد است و افکار و منش و موقعیت او را برای خواننده آشکار می سازد. از حدیث نفس یا تک گویی در تئاتر مایه گرفته است، و از قالب های شعری رایج در قرن ۱۹ بود. «آخرین دوشس من» (۱۸۴۲) از رابرت براونینگ، و «آواز عاشقانۀ جِی آلفرد پروفراک» (۱۹۱۷) اثر تی اس الیوت دو نمونه از آن اند.