طیب حاج رضایی

اودرروستای ارتش آباد زاده شد طیّب حاج رضایی از شهدای 15 خرداد 42 به شمار می رود. او زندگی بسیار پرماجرایی داشت و در بخش اول دوران زندگی اش چندان خوش سابقه نبود.
اما او در تمامی زندگی اش ارادت خاصی به خاندان اهل بیت علیه السلام داشت و همان خاندان در پایان عمر او یاریگر او بودند؛ به گونه ای که وی عاقبت به خیر گردید.
به سخن دیگر، باید گفت که او آزادمردی، غیرتمندی و جوانمردی را از مکتب امام حسین ( ع ) آموخته بود که در برابر زورگویی ها و ستمگران از خود مقاومت نشان می داد. او به اعتقادات مذهبی خود پایبند بوده است. در این مورد حجت الاسلام ناصری می گوید:
«خود طیب یک عِرق مذهبی خاصی داشت. مثلاً در ماه رمضان ریش خود را نمی زد، مسجد می آمد و خیلی کارها را کنار می گذاشت. در ایام عاشورا، اینها دسته ای داشتند و خرج های زیادی در تاسوعا و عاشورا می دادند. یادم هست تاسوعا، عاشورای آن سال صحبتش بود که مثلاً دارودسته طیب یازده تُن برنج پختند و به مردم دادند. آن موقع ها در خرج دادن ها بر سر زبان ها بود. »[1]
محسن رفیق دوست در خاطرات خود درباره خصوصیات طیب حاج رضایی اظهارنظر مشابهی دارد:
«اگرچه در زندگی خودش مسئله درشت، ولی اهل هر فرقه ای هم که بود از ارادتمندان حضرت اباعبدالله الحسین بود و اگر در روزهای دیگر سال چاقوکشی و یا گردن کلفتی یا هر کار دیگری می کرد حداقل در ماههای محرم و صفر و رمضان این کارها را کنار می گذاشت و به اصطلاح شسته و رفته می شد؛ به ویژه در ماه محرم تکیه می بست و روضه خوانی ترتیب می داد و دسته عزاداری به راه می انداخت. من فکر می کنم اصلاً نجاتش هم به این دلیل بود که ارادتمند مولی امام حسین ( ع ) بود. »[2]
بیژن حاج رضایی، فرزند طیّب حاج رضایی، که در آن زمان شاهد بسیاری از رفتارهای خانوادگی پدرش بوده به بخشی از اعتقادات و میزان علاقه مندی پدرش به امام حسین ( ع ) چنین اشاره می کند: «پدرم، عجیب حسیاست و علاقه به خاندان عصمت و طهارت به خصوص حضرت امام حسین ( ع ) داشت و این را واقعاً می گویم که عاشق او بود، حتی در برابر بعضی اعتراضات مادرم در مورد بعضی خرج هایش می گفت من زندگی ام و پولی را که بدست می آورم؛ دو قسمت می کنم یک قسمت آن را خرج خودم می کنم، و قسمت دیگر را خرج امام حسین ( ع ) ، حالا یا برای او عزاداری می کنم یا به راه او خرج می دهم. »[3]
طیب حاج رضایی همانطور که به خاندان اهل بیت ارادت داشته به علما و روحانیون نیز با احترام خاصی می نگریسته و با برخی از آنها مرتبط بوده است در اسناد ساواک از ارتباط و رفت و آمدش با آیت الله کاشانی چنین ذکر شده است: «طیب حاج رضایی چهار صندوق میوه به منزل آیت الله [کاشانی] برد[4]. . . »، «چندی است که طیب حاج رضایی تغییر لحن داده و با طرفداران آیت الله کاشانی طرح دوستی ریخته. . . »[5]
حاج مهدی عراقی در خاطرات خود، ناگفته ها، به برپایی مراسم ایام محرم سال 42 اشاره می کند که قصد داشت دسته عزاداری را با محتوای سیاسی و اعتراض به اقدامات رژیم شاه به ویژه ماجرای مدرسه فیضیه در فروردین 42 سازماندهی کند اما نگران بود دار و دسته طیب و غیره مزاحمت هایی ایجاد کنند لذا این موضوع را با حضرت امام در میان می گذارد و حضرت امام طی رهنمودهایی می فرمایند که آنها به شما کاری نخواهند داشت.
حاج مهدی عراقی در این رابطه چنین نوشته است: «برای دیدن مرحوم طیب، ابتدا با برادرش، مسیح خان صحبت کردیم و گفتیم ما منزل آقا [امام خمینی] بودیم و آنجا به مناسبتی صحبت شد و اسم داداش ( طیب خان ) وسط آمد به اینکه بچه ها گفتند که این دسته ای که روز عاشورا ما می خواهیم راه بیاندازیم ممکن است طیب خان اینها بیایند و نگذارند و به هم بزنند و آقا [امام خمینی] درآمد گفتش که نه، اینها علاقه مند به اسلام هستند و اینها هم اگر یک روزی یک کارهایی کرده اند، آن عِرق دینی شان بوده، روی حساب توده ایها و کمونیست ها و اینها آمده اند یک کارهایی می کرده اند. اینها کسانی هستند که نوکر امام حسین هستند در عرض سال همه فکرشان این است که محرمی بشود، عاشورایی بشود به عشق امام حسین سینه بزنند، خرج بکنند، چه بکنند و از این حرف ها، خاطر جمع باشید حالا در ضمن خواستیم که این حرف آقا را برویم به داداش بگوییم و هم اینکه به او توجه بدهیم. گفت باشد. همانجا که نشسته بود یک تلفن کرد به طیب، بعد از احوال پرسی و اینها گفتش که داداش یک چند تا هستند بعدازظهر می خواهند بیایند تو را ببینند، گفت باشد. من خانه هستم. ما فرستادیم میدان و یک مشت از این بَروبچه های کوتاه و بلند، بچه های خود میدان که زبان خود طیب را هم بلد بودند، بعدازظهر آمدند وقتی گفتم، گفتم که آره این شکلی است گفتش که اینها عید هم از ما می خواستند استفاده بکنند ( همان جریان مدرسه فیضیه بود ) جریان به هم زدن قم هم در قبل از مدرسه فیضیه آمدند به سراغ ما و ما به آنها جواب ندادیم شما خاطر جمع باشید که اینها تا حالا چندین بار سراغ ما آمده اند و ما جواب رّد به آنها داده ایم حالا هم همین جوره، همان جا دست کرد یک صد تومان داد به اصغر ـ پسرش ـ گفت می روی عکس حاج آقا [امام خمینی] را می خری می بری تو تکیه به علامتها، نمی دانم چیزهای تکیه شان، عکس حاج آقا را همه را آویزان می کنی. »[6]
رجبعلی طاهری از مبارزان سیاسی دهه سی و چهل در خاطرات خود به نصب عکس حضرت امام خمینی در دسته های عزاداری منسوب به طیب خان چنین اشاره دارد: در آن دوره، یکی از دسته ها متعلق به آقای طیب بود که چون عکس امام را به همراه داشت مأمورین رژیم از ایشان پرسیدند: «شما که از ابتدا با ما بودید و خواسته بودیم که عکس امام همراه نداشته باشید؟ شما دیگر چرا؟» و او پاسخ داد: «ما تا الآن با شما بوده ایم و قصد داریم که از حالا با خدا باشیم. تا اینجا که دیدید برای شما سینه می زدیم، اما از این پس برای خدا و امام حسین ( ع ) سینه خواهم زد. »[7]
اسناد و خاطرات نشان می دهد که طیب حاج رضایی در روز قیام 15 خرداد نقشی ندا . . .