اسیا

آسیا. آسیا /ʌsɪɒ/ راهنما·اطلاعات بزرگترین و پرجمعیت ترین قاره زمین است. این قاره ۱۲٪‏از مساحت سطح زمین و ۳۰٪ از مساحت خشکی های این سیاره را در بر می گیرد. 60% جمعیت کره زمین نیز در این قاره زندگی می کنند.قاره پهناور آسیا از قطب شمال تا جنوب مدار استوا امتداد یافته است و بخش اعظم آن در نیمکره شمالی قرار دارد. آسیا به همراه امریکا خشکی بزرگ اورامیکا را می سازند. این قاره از شمال به اقیانوس منجمد شمالی ، از جنوب به اقیانوس هند، از شرق به اقیانوس آرام و از غرب به دریای سوئز و بخش میانی چین مرزبندی شده است.آکراتاری و داکیلیا قلمرو بریتانیا در اقیانوس هند جزیره کریسمس جزایر کوکوس هنگ کنگ ماکائو
List of metropolitan areas in Asia by populationفهرست شهرهای آسیا
آسیا بزرگترین خشکاد (قاره) جهان دارای شکلی تقریباً سه گوشه است که شبه جزایر زیادی دارد و تماماً در نیمکره شمالی واقع شده است. طول شمالی جنوبی این خشکاد برابر ۷۶ درجه عرض جغرافیایی است زیرا که جنوبی ترین نقطه آن یعنی سنگاپور که در جزیره کوچکی در انتهای جنوبی شبه جزیره ماداکا قرار دارد یک درجه در شمال واقع است و شمالی ترین نقطه آن یعنی دماغه چلیوسکینی (Chelyuskin) در مدار ۷۷ درجه عرض شمالی قرار گرفته است. کوه های اورال، دریای خزر، دریای سیاه و دریای آزوف آسیا را از اروپا جدا می نمایند، مرز بین آسیا و آفریقا کانال سوئز است و تنگه برینگ آمریکای شمالی را از این قاره جدا می سازد. آسیا در بین دو اقیانوس منجمد شمالی و هند قرار دارد. بلندترین قلهٔ جهان اورست به ارتفاع ۸٬۸۴۸ متر در این قاره قرار دارد.
۴٫۳٪ از مساحت قاره آسیا را کوه های بلند و تپه ها تشکیل می دهند، بلندترین رشته کوه های این قاره عبارتند از هیمالیا، قراقروم، پامیر، تیانشان، هندوکش، قفقاز بزرگ، و آلتایی. هم چنین رشته کوه نسبتاً کوچک تری در این قاره واقع بوده که مهم ترین آن ها را رشته کوه های تبت، ایران، ارمنستان و آسیای صغیر تشکیل می دهند.قاره آسیا در کنار اروپا می باشد.بیشتر جمعیت آسیا را چین و هند تشکیل می دهد. فلات های آسیا از غرب به شرق عبارت اند از آناتولی ایران تبت و مغولستانناهمواریهای آسیا۱ فلاتها:شامل فلاتهای بلند با ارتفاع زیاد و فلاتهای کم ارتفاع قدیمی۲ سرزمین های پهناور و پست جلگه ای در شمال و جنوب آسیا۳ سرزمین های دارای کوه های آتش فشانی

آسیا. آسیا پهناورترین و پرجمعیت ترین قاره کره زمین است.
•

[ویکی فقه] آسیا. آسیا، وسیع ترین و پرجمعیّت ترین قارّه زمین ، با وسعتی قریب ۴۴ میلیون کمـ ۲، یعنی ـ از کل سطح زمین و بیش از۷۲۲‘۲ میلیون نفر جمعیت (۱۹۸۲م)، واقع در نیمکره شمالی، از نزدیکی خط استوا تا نزدیکی قطب شمال؛ شمالی ترین حد این قاره، شبه جزیره تایمیر با ْ۷۷ و َ۴۰ عرض در اقیانوس منجمد شمالی و جنوبی ترین نقطه آن، رأس شبه جزیرة مالاکا با ْ۱ و َ۱۶ عرض شمالی در نزدیکی خط استوا واقع است.
منشأ نام آسیا به درستی معلوم نیست. بنا به روایت هرودوت (د ح۴۲۵ق م)، یونانیان تصور می کردند آسیا براساس نام پرومته نامگذاری شده است. در مقابل ایشان، لیدپایی ها معتقد بودند نام آسیا از نام آسیس، پسر کوتیس، گرفته شده است. متأخرین نام آسیا را مأخوذ از کلمه آسوری یا فنیقیِ آشو یا آسو به معنای طلوع آفتاب و سرزمین واقع در شرق می دانند. در مقابل این لفظ، در همین زبان ها، لفظ ارب، به معنای غروب آفتاب وجود دارد که از آن نام اروپا ،
اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، تطبیق لغات جغرافیایی قدیم و جدید ایران، به کوشش میرهاشم محدث، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۳ش.
آسیا از نظر اشکال گوناگون زمین و آب و هوا، متنوع ترین خشکی بزرگ زمین است و از دیدگاه ارتباط با سایر قاره ها دارای موقعیت ممتازی است. در جنوب غربی، اگرچه تعلق عربستان به قاره آسیا از لحاظ ساختمان طبیعی مورد تردید است، اما به لحاظ همبستگی های فرهنگی، دریای سرخ و کانال سوئز را می توان مرز آسیا با آفریقا دانست. مرز آسیا با اروپا نسبتاً مشخص تر است. مرز سنتی و قدیمی این دو قاره، کوه های اورال و دنباله شمالی آن، جزیره نوایازملیا (ارض جدید) است. البته، این مرز را نمی توان حدی شاخص بین دو قاره به شمار آورد. در همین زمینه، لفظ اوراسیا نشان می دهد که اروپا تنها شبه جزیره ای از آسیای بزرگ است. بخش جنوبی مرز آسیا و اروپا، یعنی تنگه داردانل و بوسفر و نیز دریای مرمره، به واسطه پیوندهای تاریخی ـ فرهنگی مشخص تر است. آسیا از طرف شمال شرقی تقریباً به سواحل آمریکای شمالی می رسد و تنگه باریک و کم عرض برینگ به عرض ۸۵ کمـ، این دو قاره را از یکدیگر جدا می سازد. در آسیای جنوب شرقی، مرز طبیعی و همچنین فرهنگی را می توان جزایر سوندا و هالماهرا به شمار آورد، زیرا گینه نو بر روی لبه فرو رفته قاره استرالیا قرار دارد و سکنه بومی آن از نظر نژادی و فرهنگی با سکنه عمدتاً مالائیایی این جزایر تفاوت دارند.
تنوع اقلیمی
تفاوت های شدید از نظر اشکال پستی و بلندی یعنی وجود سرزمین های پست جلگه ای وسیع در کنار سرزمین های مرتفع گسترده و رشته کوه های بلند و همچنین تأثیر جداسازنده این رشته کوه ها، باعث شرایط خاص و تنوع اقلیمی این قاره شده است، به نحوی که در هیچ قسمت دیگری از کره زمین، این پدیده ها به این صورت در کنار یکدیگر مشاهده نمی شوند.
گروسه، رنه، ج۱، ص۶-۸، تاریخ آسیا، ترجمه مصطفی فرزانه، تهران، علمی، ۱۳۲۹ش.
...