بشار

بشار. [ ب َ / ب ِ ] (ص ) گرفتار و پای بند. (برهان ) (از جهانگیری ). عاجز و گرفتار و اسیر و محبوس . (ناظم الاطباء) (شعوری ج 1 ورق 202). خسرو دهلوی بمعنی عاجز و گرفتار گفته :
بشر مباد که گردد بدست حرص اسیر
مگس مباد که ماند میان شهد بشار.
هر ضعیفی که جهد از پای بند آب و گل
پیل بیچاره شود چون در وحل گردد بشار.

امیرخسرو دهلوی (از جهانگیری و انجمن آرا و سروری و رشیدی ).

امروز بت پرستان هستند بیگمان
در بیشه ها خزیده و در غارها بشار.

مسعودسعد.

|| (اِ) پای بند و زنجیرپای . (ناظم الاطباء). پابند. (سروری ). || نثار و آن زری باشد که بر سر کسی بفرمان پادشاهی ریزند. (از برهان ). زرافشان شده و نثار یعنی زری که بر سر کسی ریزند مانند زری که بر سر داماد میریزند. (ناظم الاطباء). نثار. (سروری ) (از اوبهی ) (انجمن آرا) (آنندراج ) (معیار جمالی ) (رشیدی ) :
صاحبا هر نکته ٔ تو به ْ ز گنج و سیم و زر
لعل مروارید بر لعل گهربارت بشار.

تاج الدین بخاری (از رشیدی ).

بشیر باد صبامژده ٔ گل آورده است
همی فشاند در پایش ابر و شاخ بشار.

شمس فخری (از معیار جمالی و سروری ).

|| لمس و لامسه و سودن دست یا عضوی برعضو دیگر. (از برهان ). لمس یعنی دست کردن بچیزی . (از جهانگیری ) (انجمن آرا) (آنندراج ). لمس و سودگی و سوده شدگی دست و یا عضوی بر عضو دیگر. (ناظم الاطباء). لمس . (از سروری ). دست سودن . (رشیدی ). دست مالیدن :
هنوز پیشتر و روسیان بطوع نکرد
رکاب او رانیکو بدست خویش بشار
فرخی (از سروری ، صحاح الفرس ، انجمن آرای رشیدی و دیگران ) .
صاحبا هر نکته ٔ تو، به ْ ز گنج سیم و زر
لعل و مروارید بر لعل گهربارت بشار .
تاج الدین بخاری (از انجمن آرا و جهانگیری و جز آنها).
|| هرچیز طلاکوب و نقره کوب . (از برهان ) (ناظم الاطباء). سیم و مس کوفت . (از سروری ). زرکوب و سیم کوب . (از جهانگیری ) (انجمن آرا) سیم کوفت بود. (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نسخه ٔ خطی نخجوانی ). زرکوب و سیم کوب . (از رشیدی ). سیم کفت یا سیم کوب . (صحاح الفرس ) زرکوب و سیم کوب و چیزهاییکه در آن زر و سیم بکار برند. || مانده و کوفته شده . (از برهان ). کوفته شده و وامانده . (سروری ). مانده و خسته و افکار. (ناظم الاطباء) :
گردد در برها، دمها خبه
ماند در تنها جانها، بشار.

مسعودسعد (از سروری ).

بشار. [ ب َش ْ شا ] (اِخ ) ابن برد عقیلی (متوفی بسال 167 هَ . ق .). مکنی به ابومعاذ. چون در کودکی گوشواره به گوش میکرد وی را مُرَعَّث نیز لقب دادند. ابن ندیم در ص 227 گوید: شعر او در یکجا جمع نشده ومن در حدود هزار ورق آن را دیده ام و کسانی منتخباتی از اشعار وی را جمع کرده اند. ابن خلکان در ج 1 ص 88 او را بتفصیل معرفی کرده است و گوید صاحب اغانی نام شانزده پشت وی را یاد کرده که همگی نامشان فارسی است . وی متهم به زندقه شد و به خانه اش درآمدند و کتابهایش را تفتیش کردند و چیزی نیافتند با اینهمه بنا به فرمان مهدی عباسی وی را که نود سال داشت هفتاد تازیانه زدند و بزیر شلاق درگذشت . و خوندمیر در حبیب السیر همین مضمون را آورده و اضافه کرده که بعضی گویند وی یکی از اعیان روزگار را هجو کرده بوده و بدان سبب اورا بقتل آوردند. از جمله ٔ اشعارش دو بیت زیر است :
یا قوم اذنی لبعض الحی عاشقة
والاذن تعشق قبل العین احیانا

(از حبیب السیر چ 1333 هَ . ش . چ خیام ).

ابن الندیم وی را از رؤسای متکلمین زنادقه (مانویه ) دانسته که به مسلمانی تظاهر میکرده است و از اشعار وی هزار ورق دیده است . (ابن الندیم ص 227).دکتر صفا در تاریخ ادبیات خود آرد: وی از جمله ٔ بزرگترین شعرای ایرانی است که در تغییر سبک شعر عربی اثر بین و آشکاری دارد بشاربن برد (متوفی 167 هَ . ق .)از شاهزادگان تخارستان است که در کودکی باسارت بمیان بنی عقیل بن کعب آمد و در میان آنان تربیت شد وی که پیشرو شعرای محدثین شمرده میشود در تفاخر به نسبت خود و تحقیر عرب و وصف جواری و کنیزکان و اظهار بزندقه و هجو و آوردن تشبیهات و استعارات دقیق و حکم و امثال مشهور است . رجوع به تاریخ ادبیات صفا ج 1 ص 21، 167 و ج 2 ص 415 شود. نام بشار در ادبیات فارسی بسیار آمده هدایت ، در مجمعالفصحاء ویرا با بشار مرغزی اشتباه کرده است . رجوع به بشار مرغزی شود :
دهاد ایزد مرا در نظم شعرت
دل بشار و طبع ابن مقبل .

منوچهری .

کو، حطیئه ، کو، امیه ، کو، نصیب و کو، کمیت
اخطل و بشار برد، آن شاعر اهل یمن .

منوچهری .

بدین قصیده که یکسر غرائب و غرر است
سزد که خوانی صد چون لبید وبشارم .

خاقانی .

و رجوع به ثمارالقلوب چ 1336 هَ . ق . قاهره ص 138 و قاموس الاعلام ترکی ج 2، المرصع ص 61، ضحی الاسلام جزء 3، العقدالفرید ج 1 و 2 و 3 و 6 و 7، کتاب التاج ص 86، الوزراء ص 117، عیون الاخبار ج 1 و 2 و 3 و 4 جوالیقی ،البیان و التبیین ج 1 و 3، الجماهر، الموشح چ 1343 قاهره ص 246، معجم الادباء ج 1، لغات تاریخیه و جغرافیه ٔ ترکی ، الاعلام زرکلی ج 1، الذریعه ج 9، تاریخ الخلفا،مزدیسنا، امثال و حکم دهخدا ج 3 ص 1539 و صص 23 - 25 شود.

بشار رسن = بازیکن عراقی فوتبال

نام دختر حضرت محمد
و
به معنای زن شیرده