مانتو

مان تو یا مانِ تون (به یونانی نوین: Μανέθων، Μανέθως)، مورخ و کاهنی مصری بود که در حدود سده سوم پیش از میلاد در عصر بطالسه زندگی می کرد (به طور مشخص در زمان بطلمیوس اول و بطلمیوس دوم و شاید هم بطلمیوس سوم)، با این وجود برخی از تاریخدانان عقیده دارند که وی اهل رم بوده و تألیف معروفش را در حدود سال ۲۰۰ میلادی انشاء نموده است. دربارهٔ وی اطلاعات دقیق و مشخص اندک است، وی بنا به روایتی به درخواست بطلمیوس اول مجموعه ای سی جلدی دربارهٔ تاریخ مصر نوشت. این اثر که Aegyptiaca نام دارد، شاخص ترین و مهم ترین اثر وی می باشد (هر چند که آثار و نوشته های دیگری هم دارد) و سخت مورد توجه مصرشناسان است و اغلب به عنوان سند و مدرک کرونولوژی فراعنهٔ مصر باستان به کار می رود. وی با اینکه گویا اهل مصر است و نوشته هایش هم راجع به مصر می باشد، ولی تنها زبانی که در نوشته هایش استفاده می کند، زبان یونانی است. او محتملاً یکی از کاهنان رع خدای عالیقدر مصری آفتاب در هلیوپولیس بوده و روایتی هم هست که کاهن اعظم بوده است. به عقیدهٔ دانشمندان، نوشته های مانتو و بروس (بروسوس) بسیار شبیه به هم هستند. یکی از دیگر آثار مانتو، بر ضد هرودوت (علیه هرودوتوس) نام دارد. بنا به روایتی وی در شهر سبنیتوس (در دلتای نیل) به دنیا آمده بود. او گویا به علت کاهن بودن، به فهرست های پادشاهی موجود در کتابخانه های معابد مصر دسترسی داشته و به متل های عامیانه و افسانهها دربارهٔ فرعون های مصر نیز آشنا بوده است. مان تو کسی بود که تاریخ پادشاهی مصر را به دودمان های گوناگون تقسیم کرد و طبقه بندی او مورد استفاده همه مصرشناسان پس از او قرار گرفت. نام هایی که او برای فرعون های گوناگون مصر در اثرش بیان کرد، عامل پدید آمدن و فراگیر شدن نام های یونانی به جای نام های اصلی آن فرعون ها شد.
Richard Laqueur (۱۹۲۸)، Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft، Stuttgart: Alfred Druckenmüller Verlag، ص. ۱۰۶۰-۱۱۰۶، شابک ۳-۴۷۶-۰۱۰۱۸-X