زبان و لهجه گلپایگان

گویش گلپایگانی از زیر مجموعه های زبان های جنوب غربی ایران به حساب می آید. زبانهای جنوب غربی ایران که نقطهٔ کانونی آن زبان لری است، بازمانده ای است از زبان فارسی میانه که در قلب کوه های صعب العبور زاگرس دست نخورده تر مانده است.
گویش گلپایگانی نیز از زیر مجموعه های این حوزه (شاخهٔ جنوب غربی) به حساب می آید. اکثر کلمات و تلفظ های موجود در لهجهٔ گلپایگانی (آنچه که با فارسی معیار متفاوت است) با زبان لری مشترک است.
رواج لهجه های فرهنگی مسلط از طریق وسایل ارتباط جمعی، آداب و رسوم و گویش مردم منطقه مخصوصاً نسل جوان را متأثر و گویش مخصوص منطقه را تغییر شکل داده است و امروز غیر از افراد مسن کمتر به گویش مخصوص گلپایگان صحبت می شود. (به اصطلاح «مربوطی» حرف می زنند!)
(پکا بیار= کمی صبر داشته باش)، تپنه (تِه پِه نَه)، گندم (کُر چالی)، تپله، ریگ له پَر، چِه پَر، گل تغنه (جوجه تیغی)، پشوه، پسین... هرچون، چمچاره، چرنگی،... چولاری، چی شی، چُم (چمدونم=نمی دانم)، پ چکا (پس چرا)، بخ چیشی (برای چی، زورچپون، گالش، گورون، دلنگون (آویزان)، دیگوله (ظرف دیزی)، ریگوزل، ماست گلگونی.