کلمه جو
صفحه اصلی

قریدون بیگ کوچرلی

دانشنامه عمومی

قریدون بیگ کوچرلی (ترکی آذربایجانی: Firidun bəy Köçərli) نویسنده معارف پرور، لغت شناس و منتقد ادبی اهل آذربایجان بود.
جمهوری دمکراتیک آذربایجان
شورای ملی آذربایجان
مجلس جمهوری خلق آذربایجان
قریدون بیگ کوچرلی در سال ۱۸۶۳ در شوشا زاده شد. فریدون بیگ بین سال های ۱۸۷۲ تا ۱۸۷۶ در «مدرسه محلی اسلامی روسی» تحصیل گرفته و به «دارالمعلمین ماورای قفقاز» در گوری پذیرفته شد. بعد از آنکه در سال ۱۸۸۵ دانش آموخته گردید، فعالیت شغلی خود را به عنوان مدرس زبان ترکی آذربایجانی و دین در یک مدرسه اسلامی روسی واقع در ایروان آغاز نمود. در سال ۱۸۹۵، از او دعوت شد تا به شهر گوری بازگشته و در یک مکتب آلما ماتر تدریس کند.
او یکی از اولین نویسندگان آذربایجانی تلقی می شود، که برای اولین بار سوالاتی راجع به هنجارها و استانداردهای زبان نوشتاری آذربایجانی را مطرح کرده اند. در سال ۱۸۸۵، او که اولین مقاله خود به زبان ترکی آذربایجانی را تحت عنوان «کمدی های تاتار» («تاتار کلمه ای بود، که در امپراتوری روسیه تا سال ۱۹۲۰ به ترکان آذربایجانی اطلاق می گردیده است)، در سال ۱۹۰۵ نیز مقالاتی در خصوص ادبیات آذربایجانی به تحریر درمی آورد. در سال ۱۹۰۳، نخستین اثر علمی خود را با عنوان «ادبیات تاتارهای آذربایجانی» منتشر ساخت، که حاوی اطلاعاتی دربارهٔ ۱۳۰ نویسنده و شاعر آذری است. در سال های متعاقب، او تعدادی اثر کوچک تری مانند «میرزا فتح علی آخوندزاده» (۱۹۱۱) و «هدیه برای کودکان» (۱۹۱۲) چاپ کرد. فریدون بیگ کوچرلی آثار بسیاری از نویسندگان اروپایی، غالباً روس را نیز به زبان ترکی آذربایجانی ترجمه کرده است.
مهمترین اثر علمی اش «موضوعاتی راجع به تاریخ ادبیات آذربایجانی» نام دارد، که در سال ۱۹۲۵، پنج سال پس از مرگش به طبع رسید. همین اثر یکی از اولین تلاش ها و ابتکارهای موفق برای جمع آوری اطلاعات علمی در مورد تاریخ و توسعه ادبیات آذربایجان به حساب می آید. کتاب فریدون بیگ در موضوع زندگی نامه یوسف وزیر چمن زمینلی، نویسنده آذربایجانی که تأثیرات بسزایی بر وی گذاشته بود، در سال ۱۹۲۱ در استانبول انتشار یافت. یک نسخه از این کتاب در آرشیو دولتی تاریخ جمهوری آذربایجان نگهداری می شود.در میان سال های ۱۹۱۷ الی ۱۹۱۸، فریدون بیگ کوچرلی عضو شورای ملی جمهوری دمکراتیک بود. از سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ نیز به عنوان نماینده به مجلس ملی همان جمهوری راه یافت.


کلمات دیگر: