[ویکی فقه] وقایة الأذهان (کتاب). کتاب «وقایة الاذهان و الالباب و لباب اصول السنة و الکتاب»، به زبان عربی ، نوشته ابو المجد، محمد رضا بن محمد حسین بن محمد باقر بن محمد تقی اصفهانی (متوفای ۱۳۶۲ ق)، است.
این کتاب، یکی از مهم ترین آثار اصولی است که در دوره های اخیر در علم اصول نگاشته شده است و شامل تحقیقات بدیع و ابتکاراتی است که در بسیاری از کتاب های اصولی دیده نمی شود و خلاصه و نتیجه افکار و ابداعات شیخ محمد رضا اصفهانی در این کتاب متجلی شده است.مؤلف، پس از تدریس مطالب اصولی، آنها را به صورت متفرق و جدا جدا می نوشته، زیرا قصد تالیف کتاب نداشته است، ولی بعضی از شاگردان فاضل ایشان، از وی خواستند که ضمن بازنگری در آنها، زواید را حذف و آنها را مرتب و مدون نماید و مؤلف، به احترام آنان و به این امید که همگان از این نوشته ها استفاده کنند، به خواسته آنها جواب مثبت داده و این کتاب را تالیف نموده است.قسمت های مختلف کتاب، در زمان های متفاوتی تالیف شده است: بحث نواهی ، در سال ۱۳۵۰ ق و مبحث قطع ، در سال ۱۳۳۷ ق، به اتمام رسیده و در پایان قسمت دوم آمده است که در سال ۱۳۴۶ پایان یافته و قسمت پایانی کتاب؛ یعنی اماطة الغین... در سال ۱۳۵۹ ق، به انجام رسیده است.
این کتاب، یکی از مهم ترین آثار اصولی است که در دوره های اخیر در علم اصول نگاشته شده است و شامل تحقیقات بدیع و ابتکاراتی است که در بسیاری از کتاب های اصولی دیده نمی شود و خلاصه و نتیجه افکار و ابداعات شیخ محمد رضا اصفهانی در این کتاب متجلی شده است.مؤلف، پس از تدریس مطالب اصولی، آنها را به صورت متفرق و جدا جدا می نوشته، زیرا قصد تالیف کتاب نداشته است، ولی بعضی از شاگردان فاضل ایشان، از وی خواستند که ضمن بازنگری در آنها، زواید را حذف و آنها را مرتب و مدون نماید و مؤلف، به احترام آنان و به این امید که همگان از این نوشته ها استفاده کنند، به خواسته آنها جواب مثبت داده و این کتاب را تالیف نموده است.قسمت های مختلف کتاب، در زمان های متفاوتی تالیف شده است: بحث نواهی ، در سال ۱۳۵۰ ق و مبحث قطع ، در سال ۱۳۳۷ ق، به اتمام رسیده و در پایان قسمت دوم آمده است که در سال ۱۳۴۶ پایان یافته و قسمت پایانی کتاب؛ یعنی اماطة الغین... در سال ۱۳۵۹ ق، به انجام رسیده است.
wikifeqh: علم اصول نگاشته شده است. این کتاب شامل تحقیقات بدیع و ابتکاراتی است که در بسیاری از کتابهای اصولی دیده نمی شود و خلاصه و نتیجه افکار و ابداعات شیخ محمدرضا اصفهانی در این کتاب متجلی شده است.
کتاب از سه مجموعه تشکیل شده است. قسمت اول سمطا اللآل فی معرفة الوضع والاستعمال که از تاریخ تألیف آن اطلاع دقیقی در دست نیست و به عنوان مقدمه برای قسمت دوم نگاشته شده است. قسمت دوم با عنوان وقایة الأذهان می باشد که قسمت های مختلف آن در زمانهای متفاوتی تألیف شده است. بحث نواهی در سال 1350 ه.ق و مبحث قطع در سال 1337 ه.ق به اتمام رسیده و در پایان قسمت دوم آمده است که در سال 1346 پایان یافته (ص 601 و 306) و قسمت پایانی کتاب یعنی اماطة الغین در سال 1359 ه.ق به انجام رسیده است.(ص 614)
همانطور که مؤلف در صفحه 148 بیان کرده است پس از تدریس مطالب اصولی، آنها را به صورت متفرق و جداجدا می نوشته زیرا قصد تألیف کتاب نداشته است: «لأنی لم أقصد به تألیف رسالة فی ذلک الفن ولا تصنیف کتاب» ولی بعضی از شاگردان فاضل ایشان با جمع آوری این نوشته ها و تدوین آنها از ایشان خواسته اند که ضمن بازنگری در این مطالب زواید را حذف و آنها را مرتب و مدون نماید. مؤلف نیز به دلیل احترام به نظر آنان و به این امید که همگان از این نوشته ها استفاده کنند به خواسته آنها جواب مثبت داده و این کتاب را تألیف نموده است.
کتاب موجود توسط مؤسّسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث در سال 1413 ه.ق و در انتشارات مهر در قم چاپ شده است. باید توجه داشت که مبحث مفاهیم در چاپ سنگی کتاب موجود نیست و بعدها اضافه شده است. (حاشیه2، ص433)
همانطور که قبلاً گذشت کتاب از سه قسمت تشکیل شده است که قسمت اول به عنوان مقدمه و مدخل می باشد که سمطا اللآل فی مسألتی الوضع و الاستعمال نامیده شده است و قسمت دوم که از صفحه 149 کتاب شروع می شود از دو قسمت اصلی مباحث الفاظ و مباحث ادله عقلی تشکیل شده است و در آخر کتاب نیز کتاب کوچک اماطة الغین آورده شده است.
مدخل یا مقدمه کتاب شامل مباحث حقیقت وضع، استعمال، اشتراک، حقیقت و مجاز و انواع مجاز می باشد. در مباحث دلائل لفظی حقیقت شرعی، مشتق، اوامر، طلب و اراده، إجزاء، مقدمه واجب، تقسیمات واجب (تعبدی و توصلی، نفسی و غیری، اصلی و تبعی)، مقدمه موصله، مسأله ضد، نواهی، اجتماع امر و نهی، دلالت نهی بر فساد، مفاهیم و دلیل انسداد آورده شده است.
کتاب از سه مجموعه تشکیل شده است. قسمت اول سمطا اللآل فی معرفة الوضع والاستعمال که از تاریخ تألیف آن اطلاع دقیقی در دست نیست و به عنوان مقدمه برای قسمت دوم نگاشته شده است. قسمت دوم با عنوان وقایة الأذهان می باشد که قسمت های مختلف آن در زمانهای متفاوتی تألیف شده است. بحث نواهی در سال 1350 ه.ق و مبحث قطع در سال 1337 ه.ق به اتمام رسیده و در پایان قسمت دوم آمده است که در سال 1346 پایان یافته (ص 601 و 306) و قسمت پایانی کتاب یعنی اماطة الغین در سال 1359 ه.ق به انجام رسیده است.(ص 614)
همانطور که مؤلف در صفحه 148 بیان کرده است پس از تدریس مطالب اصولی، آنها را به صورت متفرق و جداجدا می نوشته زیرا قصد تألیف کتاب نداشته است: «لأنی لم أقصد به تألیف رسالة فی ذلک الفن ولا تصنیف کتاب» ولی بعضی از شاگردان فاضل ایشان با جمع آوری این نوشته ها و تدوین آنها از ایشان خواسته اند که ضمن بازنگری در این مطالب زواید را حذف و آنها را مرتب و مدون نماید. مؤلف نیز به دلیل احترام به نظر آنان و به این امید که همگان از این نوشته ها استفاده کنند به خواسته آنها جواب مثبت داده و این کتاب را تألیف نموده است.
کتاب موجود توسط مؤسّسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث در سال 1413 ه.ق و در انتشارات مهر در قم چاپ شده است. باید توجه داشت که مبحث مفاهیم در چاپ سنگی کتاب موجود نیست و بعدها اضافه شده است. (حاشیه2، ص433)
همانطور که قبلاً گذشت کتاب از سه قسمت تشکیل شده است که قسمت اول به عنوان مقدمه و مدخل می باشد که سمطا اللآل فی مسألتی الوضع و الاستعمال نامیده شده است و قسمت دوم که از صفحه 149 کتاب شروع می شود از دو قسمت اصلی مباحث الفاظ و مباحث ادله عقلی تشکیل شده است و در آخر کتاب نیز کتاب کوچک اماطة الغین آورده شده است.
مدخل یا مقدمه کتاب شامل مباحث حقیقت وضع، استعمال، اشتراک، حقیقت و مجاز و انواع مجاز می باشد. در مباحث دلائل لفظی حقیقت شرعی، مشتق، اوامر، طلب و اراده، إجزاء، مقدمه واجب، تقسیمات واجب (تعبدی و توصلی، نفسی و غیری، اصلی و تبعی)، مقدمه موصله، مسأله ضد، نواهی، اجتماع امر و نهی، دلالت نهی بر فساد، مفاهیم و دلیل انسداد آورده شده است.
wikiahlb: استعمال العین فی معنیین.
wikinoor: وضع ، استعمال ، اشتراک ، حقیقت و مجاز و انواع مجاز می باشد. در مباحث الفاظ، حقیقت شرعی ، مشتق ، اوامر ، طلب و اراده ، اجزاء ، مقدمه واجب ، تقسیمات واجب (تعبدی و توصلی، نفسی و غیری، اصلی و تبعی)، مقدمه موصله ، مسئله ضد ، نواهی ، اجتماع امر و نهی، دلالت نهی بر فساد، مفاهیم و دلیل انسداد آورده شده است. در مباحث ادله عقلی، از حالات سه گانه مکلف در هنگام توجه به حکم شرعی ، مباحث قطع و مباحث ظن سخن به میان آمده است. در رساله اماطة الغین عن استعمال العین فی معنیین نیز بحث استعمال لفظ در بیشتر از یک معنا مطرح شده است.
ویژگی های کتاب
...
ویژگی های کتاب
...
wikifeqh: وقایة_الأذهان _(کتاب)