جمال امامی

جمال الدین امامی خویی (۱۲۸۱–۱۳۴۵خورشیدی) وزیر و نماینده مجلس شورای ملی متولد خوی آذربایجان. وی فرزند حاج میرزا یحیی امام جمعه خویی از روحانیان عصر مشروطه بود. پس از تحصیلات مقدماتی و متوسطه عازم اروپا شد و در بلژیک ادامه تحصیل داد و پس از بازگشت به ایران در وزارت دارایی مشغول کار گردید چندی نیز در بانک رهنی انجام وظیفه نمود. در انتخابات دوره چهاردهم در سال ۱۳۲۲ از طرف مردم خوی نماینده مجلس شورای ملی گردید و مخالفت هایش با حزب توده وجهه زیادی برای او کسب کرد و عضو فراکسیون اکثریت مجلس چهاردهم بود. در همان دوره با تشکیل حزب عدالت با همکاری علی دشتی و ابراهیم خواجه نوری به رهبری این حزب برگزیده شد. پس از پایان انتخابات دوره چهاردهم از طرف قوام السلطنه بازداشت و به زندان افتاد و پس از آزادی از زندان حزب عدالت را توسعه داد.نبو
جمال امامی در سال ۱۳۲۷ به بعد در دولت های عبدالحسین هژیر و محمد ساعد مراغه ای سمت وزیر مشاور را عهده دار بود. در انتخابات دوره شانزدهم مجدداً به مجلس شورای ملی راه یافت و در اواخر این دوره که اقلیت آن تندروی زیادی داشت و با برنامه هر نخست وزیری مخالفت می نمود، به پیشنهاد او محمد مصدق رهبر اقلیت از نمایندگان رأی موافق گرفت و به نخست وزیری رسید. چند ماه پس از تشکیل دولت مصدق، امامی در رأس مخالفان او در مجلس قرار گرفت و نقش مهمی در سقوط دولت وی داشت.در ۱۳۳۱ در کابینه احمد قوام وزیر کشور و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در دوره دوم مجلس سنا از تهران انتخاب شد.
آخرین سمت سیاسی جمال امامی سفیرکبیری ایران در رم بود که در همین سمت بیمار شد و درگذشت.

[ویکی فقه] جمال امامی، از افراد مشهور خاندان امامی خویی و تاثیرگذار در تاریخ سیاسی ایران در دوره پهلوی بود.
جمال امامی فرزند "حاج میرزا یحیی امام جمعه خویی" در سال ۱۲۸۲ش متولد شد. پس از پایان تحصیلات متوسطه راهی بلژیک شد و در رشته اقتصاد ادامه تحصیل داد.
ورود به سیاست
در اوایل جنگ بین الملل دوم به ایران بازگشت و در وزارت دارایی استخدام شد. مدتی ریاست اداره باربری داخلی را عهده دار بود و سپس عضویت هیئت مدیره بانک رهنی درآمد. جمال در انتخابات دوره چهاردهم ۱۳۲۲ش به مجلس شورای ملی راه یافت. او در این مدت در مجلس همراه جریان مرتبط با انگلیس بود. تاسیس "حزب عدالت" با همکاری "علی دشتی" "عبدالرحمن فرامرزی" "احمد هومن" "ابراهیم خواجه نوری" جایگاه امامی را ارتقا بخشید و به ویژه آن که مدتی نیز رهبری حزب را به عهده داشت. ایستادگی در برابر حزب توده و جریان وابسته به اتحاد جمهوری شوروی شهرت او را دو چندان نمود. در دوره ۱۵ مجلس نیز حضور داشت و در کابینه های "عبدالحسین هژیر" نخست وزیر مدافع سیاست انگلیس و کابینه "محمد ساعد مراغه ای" به وزارت رسید. امامی در دوره شانزدهم نیز از تهران به نمایندگی انتخاب شد. در اوج جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت و مبارزات ضد استعماری مردم ایران علیه سلطه انگلیس، وی از در مخالفت با ملی شدن نفت درآمد. وقتی سفارت انگلیس در ماه های مبارزه با ملی شدن صنعت نفت توطئه می کرد. کارمندان این سفارت با نمایندگان انگلوفیل مجلس موفق شدند. جمعیتی ۱۶ نفره را به رهبری جمال امامی بر علیه مصدق تشکیل دهند. آن ها شروع به حملات شدید به دکتر مصدق نموده و او را متهم به کوتاهی در حل مسئله نفت نمودند. با کشته شدن "هژیر" و "رزم آرا" و "حسین علا" که به ترتیب نخست وزیر شده بودند موضوع نفت از یک سوی و روند نهضت از سوی دیگر سیر تکاملی داشت. بعد از کودتای ۲۸ مرداد جمال امامی سناتور شد. در این مدت منزل وی محل رفت و آمد رجال سیاسی بود و در سال ۱۳۳۸ علیرغم میل باطنی اش به عنوان سفیر ایران عازم ایتالیا شد و در اواخر سال ۱۳۴۲ به ایران بازگشت. در این دوران قدرت و موقعیت او سیر نزولی دارد، وی به تدریج به حاشیه کشانده شد. همان گونه که بسیاری از رجال وابسته به انگلیس دچار این سرنوشت شدند؛ چرا که حالا دور، دور آمریکا بود. جمال امامی در جوانی با یک زن بلژیکی ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دختری به نام "عصمت" بود که با خانواده "امینی" وصلت کرد. زندگی مشترک او از هم پاشید و امامی بیشترین وقت خود را به قمار و جلسه با همفکرانش گذاشت.
مخالفت با دکتر مصدق
مخالفت ها و نطق های جمال امامی علیه مصدق در مجلس معروف و جنجال ساز بود. این مخالفت ها بعد از این که شاه تصمیم به نخست وزیری مصدق گرفت، هم ادامه داشت. جمال امامی و انگلوفیل ها با نخست وزیری دکتر مصدق مخالفت کردند حتی به دیدن شاه رفتند که پیرمرد منفی باف را نخست وزیر نکند؛ اما تلاش جمال امامی و همراهانش سودی نبخشید؛ ولی روز بعد با طراحی و برنامه ریزی قبلی، امامی در مجلس شورای ملی پیشنهاد نخست وزیری را به مصدق داد و این برای همگان تعجب آور بود که امامی چگونه یک شبه به موافقین پیوست. در دوران حکومت مصدق جریان طرفدار انگلیس جلسات روزمره داشتند. امامی، برادران رشیدیان، مسعودی ها حتی در گوشه ای "سیدضیا" با "اشرف پهلوی" جلسه می گذاشتند. در گزارش ساواک چنین آمده است: «۱۶ سال است که از مهره های موثر سیاست کشور به شمار می رود. در هر حال به منفی بافی معروف است؛ ولی لیدر انگلیس در مجلس شورای ملی است. او مقدار زیادی پول در اختیار "بیوک صابر" مدیر روزنامه سیاسی گذارده تا به وسیله چاقوکشانی که بیوک صابر در اختیار دارد دسته بندی هایی نموده». در مورد تاسیس حزب عدالت در این اسناد آمده است: «در دوره چهاردهم با علی دشتی همکاری و همفکری کرده و حزب عدالت را ساخت. جمال امامی با آنکه مدت ها اروپا بود کوچک ترین معلوماتی نداشته و به همین جهت همیشه در جهت لات بازی های سیاسی موثر بوده است».
مشخصات جمال امامی
...