چینش و ویرایش از: sayogine@yahoo. com
بخش یکم رباعیات از شاعران ناشناس 1
ای دل ز زمانه رسم احسان مطلب ٭٭٭٭ وز گردش دوران سروسامان مطلب
درمان طلبی درد تو افزون گردد ٭٭٭٭ بـــــا درد بساز و هیچ درمان مطلب
2
آن ماه که قابل صفات است به ذات ٭٭٭٭ گـــاهــی حــــیوان می شود و گاه نبات
تـــا ظن نبری که هیچ گردد هیهات ٭٭٭٭ موصوف به ذات است اگر نیست صفات
3
ای بارگه نـــــــــور ســــحرگاه، رُخت ٭٭٭٭ خورشید شده است بنده ی ماه رُخت
ابروی تو حاجبی است، پیشانی دار ٭٭٭٭ بربسته کمر به خدمت شاه رُخت
4
ای چرخ فلک! خرابی از کینه ی توست ٭٭٭٭ بیـدادگـری پیـشه ی دیـرینه ی توست
ای خـاک! اگر سـینه ی تــو بـشکـافـند ٭٭٭٭ بس گوهر قیمتی که در سینه ی توست
5
ای دل چو نصیب تو همه خون شدن است ٭٭٭٭ احوال تو هر لحظه دگرگون شدن است
ای جـــان! تــــو به این بدن چرا آمده ای؟ ٭٭٭٭ چون عاقبت کار تو بیرون شدن است
6
ایــزد چــو گــِل وجــود مـا مـی آراست ٭٭٭٭ دانست ز فعل ما چه بر خواهد خواست
بی حکمش نیست هر گناهی که مراست ٭٭٭٭ پس سوختن قیامت از بــهر چه راست؟
7
بسیار بگشتیم به گرد در و دشت ٭٭٭٭ یک کار من از گشت، همی نیک نگشت
در نــــاخوشی زمانه باری عمرم ٭٭٭٭ گر خوش نگُذَشت، خوش؛ خوش بگذشت
8
بشنو سخنی که جز سرانجام تو نیست ٭٭٭٭ مرغی است مراد دل که در دام تو نیست
گر کره ی توسن فلک رام تو نیست ٭٭٭٭ دلتنگ مشو که این در ایام تو نیست
9
تــا بـازشناختم من این پای ز دست ٭٭٭٭ ایــن چــرخ فــرومایه مرا دست ببست
افسوس که در حساب خواهند نهاد ٭٭٭٭ عمری که مرا بی مِی و معشوقه گذشت
10
چــــون مردن تو مردن یکبارگی است ٭٭٭٭ یــکباره بمیر؛ این چه بیچارگی است؟
خونی و نجاستی و مشتی رگ و پوست ٭٭٭٭ انگار نبود؛ این چه غمخوارگی است؟
11
خورشید سپهر بی زوالی عشق است ٭٭٭٭ مرغ چمن خجسته فالی عشق است
عشق آن نبود که همچو بلبل نالی ٭٭٭٭ هر گه که بمیری و ننالی عشق است
12
خیام که خیمه های حکمت می دوخت ٭٭٭٭ در بوته ی غم فتاد و ناگاه بسوخت
مقراض اجل طناب عمرش ببرید ٭٭٭٭ دلال فلک به رایگانش بفروخت
13
خیام، تنت به خیمه ای ماند راست ٭٭٭٭ چون پادشهی که منزلش دار بقاست
فــــراش بــــرای مــــنزل آینده ٭٭٭٭ نه خیمه بیفکند چو سلطان برخاست
14
دل راز حیات اگر کماهی دانست ٭٭٭٭ در مــــرگ هـم اســرار الـهی دانــسـت
امـروز که با خودی ندانستی هیچ ٭٭٭٭ فردا که ز خود روی, چه خواهی دانست؟
15
در عشق تو از ملالتم ننگی نیست ٭٭٭٭ با بی خبران در این سخن جنگی نیست
این شربت عشق, داروی مردان است ٭٭٭٭ نامردان را از این قدح رنگی نیست
16
در چشم محققان چه زیبا و چه زشت ٭٭٭٭ مــــنزلگه عاشقان چه دوزخ چه بهشت
پوشیدن بی دلان چه اطلس چه پلاس ٭٭٭٭ زیر سر عاشقان چه بالین و چه خشت
17
ســر دفـــتر عالم معانی عشق است ٭٭٭٭ سر بیت قصیده ی جوانی عشق است
ای آن که خبر نداری از عالم عشق ٭٭٭٭ این نکته بدان که زندگانی عشق است
18
عمری است مرا تیره و کاری است نه راست ٭٭٭٭ محنا همه افزوده و راحت همه کاست
شکر ایـــــــــزد را که آنچه اسباب بـلاست ٭٭٭٭ آن را ز کـــس دگر نمی باید خواست
19
گر شاخ بقا ز بیخ بختت رُست است ٭٭٭٭ ور بـر تـن تـو عـمر لـباسـی چُـست اسـت
در چادر تن که سایبانی است تـو را ٭٭٭٭ هان تکیه مکن که چار میخش سست است
20
گر گل نبود نصیب ما خار بس است ٭٭٭٭ ور نور نمی رسد به ما نار بس است
گر خرقه و خانقاه و شیخی نبود ٭٭٭٭ محراب کلیسایی و زنار بس است
21
گل گفت به از لقای من رویی نیست ٭٭٭٭ چــندیــــن ستم گلابگر باری چیست؟
بـــلبل بــه زبـــان حال با او می¬گفت ٭٭٭٭ یک روز که خندید، به سالی نگریست
22
گویند که دوزخی بـود عاشق و مست ٭٭٭٭ قولی است خلاف؛ دل در آن نتوان بست
گر عاشق و مست, دوزخی خواهد بود ٭٭٭٭ فــردا بـاشد بـهشـت هـمچون کف دست
23
من بنده ی عاصی ام؛ رضای تو کجاست؟ ٭٭٭٭ تـاریک دلم؛ نور و ضیای تو کجاست؟
مـا را تـو بـهشت اگـر بـه طاعـت بخشی ٭٭٭٭ این مزد بود؛ لطف و عطای تو کجاست؟
24
مِی خوردن من نه از برای طرب است ٭٭٭٭ نه از بهر نشاط و ترک دین و ادب است
خواهم که به بیخودی برآرم نفسی ٭٭٭٭ مِی خوردن و مست بودنم زین سبب است
25
نه لایق مسجدم نه در خورد کِنِشت ٭٭٭٭ دانــــد ایـــزد گـــل مرا از چه سرشت
نــــه دین و نه دنیا و نه امید بهشت ٭٭٭٭ چون کافر درویشم و چون قحبه ی زشت
26
هر دل که اسیر محنت اوست, خوش است ٭٭٭٭ هـر سـر کـه غـبار سـر آن کوست, خوش است
از دوسـت بــه نــاوک غـــم آزرده مـشـو ٭٭٭٭ خوش باش که هر چه آید از دوست خوش است
27
هر دل که در آن مهر و محبت نسرشت ٭٭٭٭ گر ز اهل سجاده و گر اهل کِنِشت
در دفــــتر عشق نام هر کس که نوشت ٭٭٭٭ آزاد ز دوزخ است و فارغ ز بهشت
28
هر کو رقمی ز عقل در دل بنگاشت ٭٭٭٭ ز لحظه ز عمر خویش ضایع نگذاشت
یــــــا در طلب رضای ایزد کوشید ٭٭٭٭ یـا راحت خود گزید و ساغر برداشت
29
یارب تو کریمی و کریمی کرم است ٭٭٭٭ عاصی ز چه رو برون ز باغ ارم است
بـــا طاعتم ار ببخشی این نیست کرم ٭٭٭٭ بـــــا معصیتم اگر ببخشی کرم است
30
یک هفته شراب خورده باشی پیوست ٭٭٭٭ هان تا ندهی تو روز آدینه ز دست
در مذهب ما شنبه و آدینه یکی است ٭٭٭٭ جبار پرست باش نه روز پرست
31
آن را که به صحرای علل تاخته اند ٭٭٭٭ بـی ¬او هـمـه کـارهـا بـپـرداخته اند
امــروز بــهـانـه ای درانـداخـته انـد ٭٭٭٭ فردا همه آن بود که خود ساخته اند
32
آن کاسه گری که کاسه ی سره . . .
بخش یکم رباعیات از شاعران ناشناس 1
ای دل ز زمانه رسم احسان مطلب ٭٭٭٭ وز گردش دوران سروسامان مطلب
درمان طلبی درد تو افزون گردد ٭٭٭٭ بـــــا درد بساز و هیچ درمان مطلب
2
آن ماه که قابل صفات است به ذات ٭٭٭٭ گـــاهــی حــــیوان می شود و گاه نبات
تـــا ظن نبری که هیچ گردد هیهات ٭٭٭٭ موصوف به ذات است اگر نیست صفات
3
ای بارگه نـــــــــور ســــحرگاه، رُخت ٭٭٭٭ خورشید شده است بنده ی ماه رُخت
ابروی تو حاجبی است، پیشانی دار ٭٭٭٭ بربسته کمر به خدمت شاه رُخت
4
ای چرخ فلک! خرابی از کینه ی توست ٭٭٭٭ بیـدادگـری پیـشه ی دیـرینه ی توست
ای خـاک! اگر سـینه ی تــو بـشکـافـند ٭٭٭٭ بس گوهر قیمتی که در سینه ی توست
5
ای دل چو نصیب تو همه خون شدن است ٭٭٭٭ احوال تو هر لحظه دگرگون شدن است
ای جـــان! تــــو به این بدن چرا آمده ای؟ ٭٭٭٭ چون عاقبت کار تو بیرون شدن است
6
ایــزد چــو گــِل وجــود مـا مـی آراست ٭٭٭٭ دانست ز فعل ما چه بر خواهد خواست
بی حکمش نیست هر گناهی که مراست ٭٭٭٭ پس سوختن قیامت از بــهر چه راست؟
7
بسیار بگشتیم به گرد در و دشت ٭٭٭٭ یک کار من از گشت، همی نیک نگشت
در نــــاخوشی زمانه باری عمرم ٭٭٭٭ گر خوش نگُذَشت، خوش؛ خوش بگذشت
8
بشنو سخنی که جز سرانجام تو نیست ٭٭٭٭ مرغی است مراد دل که در دام تو نیست
گر کره ی توسن فلک رام تو نیست ٭٭٭٭ دلتنگ مشو که این در ایام تو نیست
9
تــا بـازشناختم من این پای ز دست ٭٭٭٭ ایــن چــرخ فــرومایه مرا دست ببست
افسوس که در حساب خواهند نهاد ٭٭٭٭ عمری که مرا بی مِی و معشوقه گذشت
10
چــــون مردن تو مردن یکبارگی است ٭٭٭٭ یــکباره بمیر؛ این چه بیچارگی است؟
خونی و نجاستی و مشتی رگ و پوست ٭٭٭٭ انگار نبود؛ این چه غمخوارگی است؟
11
خورشید سپهر بی زوالی عشق است ٭٭٭٭ مرغ چمن خجسته فالی عشق است
عشق آن نبود که همچو بلبل نالی ٭٭٭٭ هر گه که بمیری و ننالی عشق است
12
خیام که خیمه های حکمت می دوخت ٭٭٭٭ در بوته ی غم فتاد و ناگاه بسوخت
مقراض اجل طناب عمرش ببرید ٭٭٭٭ دلال فلک به رایگانش بفروخت
13
خیام، تنت به خیمه ای ماند راست ٭٭٭٭ چون پادشهی که منزلش دار بقاست
فــــراش بــــرای مــــنزل آینده ٭٭٭٭ نه خیمه بیفکند چو سلطان برخاست
14
دل راز حیات اگر کماهی دانست ٭٭٭٭ در مــــرگ هـم اســرار الـهی دانــسـت
امـروز که با خودی ندانستی هیچ ٭٭٭٭ فردا که ز خود روی, چه خواهی دانست؟
15
در عشق تو از ملالتم ننگی نیست ٭٭٭٭ با بی خبران در این سخن جنگی نیست
این شربت عشق, داروی مردان است ٭٭٭٭ نامردان را از این قدح رنگی نیست
16
در چشم محققان چه زیبا و چه زشت ٭٭٭٭ مــــنزلگه عاشقان چه دوزخ چه بهشت
پوشیدن بی دلان چه اطلس چه پلاس ٭٭٭٭ زیر سر عاشقان چه بالین و چه خشت
17
ســر دفـــتر عالم معانی عشق است ٭٭٭٭ سر بیت قصیده ی جوانی عشق است
ای آن که خبر نداری از عالم عشق ٭٭٭٭ این نکته بدان که زندگانی عشق است
18
عمری است مرا تیره و کاری است نه راست ٭٭٭٭ محنا همه افزوده و راحت همه کاست
شکر ایـــــــــزد را که آنچه اسباب بـلاست ٭٭٭٭ آن را ز کـــس دگر نمی باید خواست
19
گر شاخ بقا ز بیخ بختت رُست است ٭٭٭٭ ور بـر تـن تـو عـمر لـباسـی چُـست اسـت
در چادر تن که سایبانی است تـو را ٭٭٭٭ هان تکیه مکن که چار میخش سست است
20
گر گل نبود نصیب ما خار بس است ٭٭٭٭ ور نور نمی رسد به ما نار بس است
گر خرقه و خانقاه و شیخی نبود ٭٭٭٭ محراب کلیسایی و زنار بس است
21
گل گفت به از لقای من رویی نیست ٭٭٭٭ چــندیــــن ستم گلابگر باری چیست؟
بـــلبل بــه زبـــان حال با او می¬گفت ٭٭٭٭ یک روز که خندید، به سالی نگریست
22
گویند که دوزخی بـود عاشق و مست ٭٭٭٭ قولی است خلاف؛ دل در آن نتوان بست
گر عاشق و مست, دوزخی خواهد بود ٭٭٭٭ فــردا بـاشد بـهشـت هـمچون کف دست
23
من بنده ی عاصی ام؛ رضای تو کجاست؟ ٭٭٭٭ تـاریک دلم؛ نور و ضیای تو کجاست؟
مـا را تـو بـهشت اگـر بـه طاعـت بخشی ٭٭٭٭ این مزد بود؛ لطف و عطای تو کجاست؟
24
مِی خوردن من نه از برای طرب است ٭٭٭٭ نه از بهر نشاط و ترک دین و ادب است
خواهم که به بیخودی برآرم نفسی ٭٭٭٭ مِی خوردن و مست بودنم زین سبب است
25
نه لایق مسجدم نه در خورد کِنِشت ٭٭٭٭ دانــــد ایـــزد گـــل مرا از چه سرشت
نــــه دین و نه دنیا و نه امید بهشت ٭٭٭٭ چون کافر درویشم و چون قحبه ی زشت
26
هر دل که اسیر محنت اوست, خوش است ٭٭٭٭ هـر سـر کـه غـبار سـر آن کوست, خوش است
از دوسـت بــه نــاوک غـــم آزرده مـشـو ٭٭٭٭ خوش باش که هر چه آید از دوست خوش است
27
هر دل که در آن مهر و محبت نسرشت ٭٭٭٭ گر ز اهل سجاده و گر اهل کِنِشت
در دفــــتر عشق نام هر کس که نوشت ٭٭٭٭ آزاد ز دوزخ است و فارغ ز بهشت
28
هر کو رقمی ز عقل در دل بنگاشت ٭٭٭٭ ز لحظه ز عمر خویش ضایع نگذاشت
یــــــا در طلب رضای ایزد کوشید ٭٭٭٭ یـا راحت خود گزید و ساغر برداشت
29
یارب تو کریمی و کریمی کرم است ٭٭٭٭ عاصی ز چه رو برون ز باغ ارم است
بـــا طاعتم ار ببخشی این نیست کرم ٭٭٭٭ بـــــا معصیتم اگر ببخشی کرم است
30
یک هفته شراب خورده باشی پیوست ٭٭٭٭ هان تا ندهی تو روز آدینه ز دست
در مذهب ما شنبه و آدینه یکی است ٭٭٭٭ جبار پرست باش نه روز پرست
31
آن را که به صحرای علل تاخته اند ٭٭٭٭ بـی ¬او هـمـه کـارهـا بـپـرداخته اند
امــروز بــهـانـه ای درانـداخـته انـد ٭٭٭٭ فردا همه آن بود که خود ساخته اند
32
آن کاسه گری که کاسه ی سره . . .