کلمه جو
صفحه اصلی

قانون واسپاری

دانشنامه عمومی

قانون واسپاری (به انگلیسی: Deposit law) قانونی که در بیشتر کشورها وجود دارد و بر مبنای آن ناشر باید یک یا چند نسخه از انتشارات خود را به رایگان در اختیار یک یا چند کتابخانه قرار دهد. چند و چون کار در قانون تصریح شده است.
به وجود آمدن قانون واسپاری را می توان مربوط به فرمان فرانسوای اول پادشاه فرانسه در سال ۱۵۱۵ میلادی دانست. وی طی فرمانی معروف به نسخهٔ رایگان فروش هر کتابی را قبل از اهدا کردن یک نسخه از آن را به کاخ ممنوع کرد.
این قانون ابتدا با هدف گسترش و حفاظت از مجموعه های سلطنتی و ملی تصویب شد. فرانسوای اول به قصد جمع آوری و نگهداری منابع منتشر شده در کشورش در مجموعه سلطنتی خود این فرمان را صادر کرد. اما در طول سالیان به ابزاری برای اهداف دیگر از جمله نظارت بر نشر، ممیزی، و حتی سانسور تبدیل شد. در فنلاند، فرانسه، و بسیاری کشورها تحت لوای این قانون و با تغییر هدف آن، سانسورهای شدیدی اعمال شد؛ ولی بعدها، به عنوان جزئی از قانون حق مؤلف، احقاق حقوق نویسندگان را مورد توجه قرار داد . امروزه، هدف قانون واسپاری حفظ میراث فرهنگ ملی هر کشور برای نسل های آینده است. این قانون همچنین به تدوین کتابشناسی ملی ــ به عنوان وسیله ای برای کنترل اطلاعات کتابشناختی و تسهیل آزادی دسترسی شهروندان به منابع و انتشارات ملی جهت تحقیق و پژوهش ــ کمک شایان میکند.
در ایران طبق قانون مصوب ۱۴/۹/۱۳۶۸ شورا عالی انقلاب فرهنگی هر ناشری موظف است ده نسخه به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تسلیم نماید که دو نسخه از آن طبق قانون به کتابخانه ملی تعلق دارد. بنابراین کتابخانه ملی را می توان یک کتابخانه واسپاری خواند.

پیشنهاد کاربران

قانونی که به موجب آن افراد حقیقی یا حقوقی که اثری را در نسخه های متعدد به صورت عمومی منتشر کرده اند، موظفند یک یا بیش از یک نسخه آن را به مؤسسه های ملی واسپاری نظیر کتابخانه ملی تحویل دهند.

بنام خدا
با سلام
هر ناشر موظف هست تعدادی از کتب چاپ اول خود را به رایگان به متولی دولتی ، وزارت محترم ارشاد یا کتابخا نه ملی جهت توزیع بین کتابخانه های مد نظر تحویل دهد.
متشکرم


کلمات دیگر: