وازیگ

در فارسی میانه به بازی، وازیگ می گویند. که از ریشه ایرانی باستان واز به معنی جنبیدن و پریدن آمده است.

قدیمی ترین منبع متضمن نام بازیهای ایرانی، کتاب خسرو قبادیان و ریدک، به فارسی میانه و حدوداً متعلق به قرن سوم /نهم، است که در آن غلامِ جوان ( ریدک ) ، در پاسخ به پرسش شاه درباره بهترین خنیاگران ( نوازندگان و بازیگران ) پس از برشمردن نام نوازندگان، از این بازیهای هنری و رزمی نام می برد: رسن وازیگ ( رسن بازی ) ، زنجیر وازیگ ( زنجیربازی ) ، دار وازیگ ( داربازی = بازی بر چوب بلند ) ، مار وازیگ ( ماربازی ) ، چمبر وازیگ ( چنبربازی ) ، تیروازیگ ( تیراندازی ) ، تاس وازیگ ( طاس بازی/ کاسه بازی ) ، وَندگ وازیگ ( بندبازی ) ، اندروای وازیگ ( معلق زدن، پشتک زدن ) ، میخ اُود سپروازیگ ( بازی با چوبدستی و سپر ) ، زین وازیگ ( چابکی و مهارت در به کاربردن جنگ افزار ) ، گوی وازیگ ( گوی بازی ) ، سِل وازیگ ( زوبین اندازی ) ، شمشیروازیگ ( شمشیربازی ) ، دَشْنگ وازیگ ( خنجربازی ) ، وَرْزوازیگ ( گُرزبازی ) ، شیشگ وازیگ ( شیشه بازی، بازی و تردستی با پیاله و صراحی ) ، کبیگ وازیگ ( میمون بازی ) .
در بخش دیگری از این متن، غلام با برشمردن مهارتهای خود، به سه بازی دیگر اشاره می کند: �اود پَدْ چَتَرنگ اود نیو اَرْدَخشیر اود هشت پای کردن از همالان فرازترهُم� ( در شطرنج، نرد و هشت پای کردن از همگنان خود برترم ) در کارنامگِ اردخشیرِ پابگان، ( کارنامه اردشیر پاپکان ) از بازیهایی چون چترنگ، چوگان و نیو اردخشیر یاد می شود.
در این متن، مهارت در این بازیها جزوی از آموزش شاهزادگان است. [۱۰]
متن پهلوی کوتاه وِزارشنِ چترنگ اود نِهِشن نیو اردخشیر ( گزارش شطرنج و اختراع نرد ) شرحی است درباره این دو بازی مشهور.
مذهب زرتشتی ظاهراً نسبت به این گونه فعالیتها تسامح داشته، چنانکه در هیچ متن دینی آن، نگرش منفی به سرگرمی دیده نمی شود.

پیشنهاد کاربران