لامپ هالوژن

لامپ هالوژن نوعی لامپ رشته ای است که در آن گازهای فشرده و خنثی و مقدار اندکی از عناصر هالوژن مانند ید و برم اضافه شده است. چرخه موجود در لامپ های هالوژن که موجب ته نشین شدن مجدد تنگستن بخار شده بر روی رشته می شود نقش مؤثری در افزایش عمر این نوع لامپ های دارد. در این لامپ ها به علت وجود همین چرخه امکان بالا بردن دمای رشته بدون کاهش یافتن عمر لامپ نسبت به لامپ های معمولی نیز به وجود می آید که به افزایش بهره وری این لامپ ها می انجامد. این لامپ ها همچنین به علت اندازه کوچک و نور مناسب و آرامش بخششان، کابردهای خاص خودشان را در میان سیستم های روشنایی دارند.
تک رشته ای یا (Single filament) در توان های 55 تا 100 وات (لامپ های پرشیایی)
H1 رشته محوری تک فیش
H2 رشته محوری ( در خودروها منسوخ شده است )
H3 رشته متقاطع، با کابل مقاوم در برابر حرارات
H4 دو رشته ای (دو رشته ای: دارای نور پایین و نور بالا داخل یک لامپ . 55 تا 100 وات برای نورپایین و 60 الی 130 وات برای نوربالا)
H7 برای استفاده در نور پاییین و یا نور بالا اکثر خودروها
H11 پراژکتوری و دارای فیش خاص و پایه مخصوص به خود
به عنوان نمونه، یک لامپ التهابی 100 وات با اندازه بزرگش، با یک لامپ هالوژن خودرو در اندازه کوچک و همچنین با بهره نوری بالاتر،برابری می کند.
اولین لامپ ها از این دست در سال ۱۹۵۹ به وسیله شرکت جنرال الکتریک (GE) روانه بازار شد. در این لامپ ها از ید استفاده می شد و آن ها را کوارتز-ید (Quartz Iodine) می نامیدند. خیلی زود برم نیز به عنوان عنصری مناسب و با مزیت برای این کار شناخته شد. در آن زمان از این لامپ ها در کاربردهای خاص و برای روشنایی استادیوها، پروژکتورها و لامپ های خودرو استفاده می شد. بعدها در اوایل دهه ۱۹۷۰ حباب های خاصی نیز برای این لامپ ها ایجاد شد که آلومینوسیلیکا نام داشت. امروزه بالا رفتن تکنولوژی ساخت این لامپ ها موجب پایین آمدن قیمت این لامپ ها و افزایش بهره وری آن ها شده و امکان استفاده از این نوع لامپ ها در کاربردهای مختلفی ایجاد شده است.
در این لامپ ها وظیفه گاز هالوژن، ایجاد یک چرخه شیمیایی است که در ان تنگستن بخار شده در اثر حرارت از روی سطح رشته دوباره بر روی آن ته نشین شود. از آنجا که در لامپ های التهابی معمولی، تنگستن بخار شده، بر روی حباب لامپ ته نشین می شود ته نشین نشدن تنگستن بر روی حباب در لامپ های هالوژن موجب تمیز ماندن حباب و ثابت ماندن نور لامپ در طول عمر این لامپ ها می شود. عملکرد هالوژن در لامپ به این صورت است که هالوژن در قسمت های کم دماتر حباب با بخار تنگستن ترکیب می شود. این ترکیب با رسیدن با نقاط بسیار داغ لامپ یعنی روی رشته جداشده و دوباره به صورت هالوژن و تنگستن در می آید و به این ترتیب هالوژن تنگستن بخار شده را دوباره به رشته بازمی گرداند. از آنجا که هالوژن و بخار تنگستن باید با هم ترکیب شیمیایی شوند که دمای بسیار بالایی مورد نیاز است، پس باید تحمل حباب لامپ در مقابل این دما، باید از لامپ های معمولی بیشتر باشد. برای جلوگیری از آسیب دیدن حباب در این دما حباب این لامپ ها باید از کوارتز یا انواع دیگر شیشه ها با دمای ذوب بالا (مانند آلومینوسیلیکا) ساخته شود.