الیف شفق

الیف شافاک یا الیف شفق (به ترکی استانبولی: Elif Şafak) (زاده ۲۵ اکتبر ۱۹۷۱ استراسبورگ فرانسه) یک نویسنده ترک تبار است. او از دانشگاه تکنیک اورتا دو غوی آنکارا لیسانس روابط بین الملل و فوق لیسانس مطالعات زنان و دکتری علوم سیاسی گرفت. او در هنگام تحصیل در دوره فوق لیسانس، اولین کتاب داستانش را در سال ۱۹۹۴ و در سال ۱۹۹۷ هم رمان دومش را منتشر کرد. پس از اتمام دوره دکترا به استانبول آمد و آینه های شهر را نوشت. شافاک در سال های ۲۰۰۴–۲۰۰۳ با درجه استادیاری در دانشگاه میشیگان و بعد در بخش مطالعات خاور نزدیک دانشگاه آریزونا مشغول به کار شد و از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ نیز ستون نویس روزنامه زمان بود.
او ۹ رمان به انگلیسی و ترکی و فرانسوی منتشر کرده است که برخی از آنها هم به فارسی ترجمه شده است از جمله: آینه های شهر و شپش پالاس با ترجمه تهمینه زاردشت، ملت عشق با ترجمه ارسلان فصیحی، رمان های «من و استادم » و «مَحرم» با ترجمه صابر حسینی.
شافاک دو رمان به انگلیسی نوشته است که بخاطر اشاره به نسل کشی ارمنیان در رمان دومش به نام حرام زاده استانبول (The Bastard of Istanbul) از سوی دادگاه های ترکیه به جرم «اهانت به ترک بودن» متهم شد. پرونده او در ژوئن ۲۰۰۶ بسته شد ولی در ژوئیه همان سال دوباره گشوده شد و وی با احتمال سه سال زندان روبرو شد. مترجم و ناشر او هم با همین تعداد سال حبس روبرو شدند. در ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۶ بخاطر کمبود مدرک پرونده او از نو بسته شد.

اَلیف شفق (۱۹۷۱) نویسنده، ستون نویس، سخنگو و دانشگاهی تُرکی.
• «شرق و غرب آب و روغن نیستند که نتوانند آمیخته شوند. آن ها می توانند همراه شوند و چنین چیزی در شهری مثل استانبول سخت، پیاپی و شگفت آور روی می دهد.»• «استانبول همچون یک ماتریوشکای رنگی غول پیکر است.»• «استانبول سالنی از آینه هاست که در آن هیچ چیز همان طوری نیست که به نظر می رسد. باید هشیار بود و از مقوله ها و کلیشه ها در ارجاع به استانبول استفاده نکرد… اگر یک چیز باشد که این شهر دوست نداشته باشد، آن کلیشه است.»• «چیزی به نام خوبی مطلق وجود ندارد. این یک توهم است. در حقیقت، همه ما نقص ها و اشتباهات خودمان را داریم. غیرممکن است تمام جنبه های منفی مان را پاک کنیم. آگاهی از آن ها مسئله ای حیاتی است. «خودتان را بشناسید»؛ این شعاری خوب و جهانی است.»• «ما در ترکیه نکات ظریف بسیاری را از دست داده ایم و دیگر دقیق فکر نمی کنیم. به طور مثال مردم به راحتی «ایمان/Faith» را با «مذهب/Religion» قاطی می کنند. در حالی که باور به مذهب مربوط نیست. به هیچ وجه. نوشتن یک کتاب، عاشق شدن یا نقل مکان به شهری دیگر، همگی اعمالی هستند که از روی باور و ایمان انجام می شوند. ما در زندگی به ایمان نیاز داریم و همین طور به تردید. نیاز داریم به حقایق شک کنیم، خودمان را زیر سؤال ببریم و در برابر مسائل جدید باز برخورد کنیم. ایمان و تردید را به طور برابر و توامان نیاز داریم. حرف زدن در مورد چنین چیزهایی در جامعه ای که خیلی از ظرافت ها را از دست داده، برایم سخت است.»• «به عنوان شهروندان جهانی ما باید یکپارچه علیه هر گونه تروریسم و تعصب در میهن پرستی بایستیم. هیچ چیز در دنیا خطرناک تر از متعصبی مذهبی نیست که فکر می کند می تواند ذهن خدا را بخواند و فکر می کند او و فقط او، محبوب خداوند است. پاریس، بروکسل، آنکارا، اورلاندو، استانبول و…. افراط گرایان از انزواگرایی، تنفر، کلیشه های فرهنگی و شکاف های ادراکی سود می برند. ما باید انسانیت را در مقابل افراط گرایان و همدردی را علیه تنفر بارور کنیم. باید روی شکاف های ادراکی و فرهنگی پل بزنیم. افراط گرایان می خواهند ما را به هویت های تنها و ساکن تقلیل دهند. ما باید از تعلقات متعدد و انسانیت مشترکمان دفاع کنیم.»• «ترکیه، جامعه فراموشی جمعی است. ما در هیچ حسی تداوم نداریم. حافظه خوبی نداریم. همیشه هم همین طور بوده است. ارتباط مان با گذشته همیشه پر از گسست بوده است.»• «یکی از بزرگترین اشتباهات نخبگان سیاسی، قاطی کردن دموکراسی با اکثریت گرایی بود. در حالی که دموکراسی خیلی بیشتر از یک صندوق رأی است. دموکراسی به جدایی واقعی قدرت ها، حکمفرمایی قانون، آزادی بیان، رسانه آزاد و متنوع، حقوق زنان و … است. اگر تو هیچ یک از این ها را نداری پس اکثریت گرایی داری، نه یک دموکراسی درست.»• «هیچ چیز در دنیا خطرناک تر از متعصبی مذهبی نیست که فکر می کند می تواند ذهن خدا را بخواند و فکر می کند او و فقط او، محبوب خداوند است.»• «به چه دلیلی من نوعی نمی توانم هم یک بریتانیایی باشم و هم یک ترک؟ برای چه باید فقط یک هویت داشته باشم؟ این پوپولیست ها هستند که در حال احیای تفکرات قبیله گرایی هستند.»• «باید نگران سخنان و خظابه های نفرت برانگیز بود. من مخالف بحث آزاد افراد در این باره در مکان هایی مثل دانشگاه ها، تنها به این بهانه که باید در دانشگاه بحث آزاد شکل بگیرد، هستم. به نظر من که از ترکیه می آیم، باید در ابتدا نظرات متفاوت را شنید. من موافق آزادی بیان هستم به شرطی که منجر به ایراد سخنان نفرت برانگیز نشود.»• «باید به تغییرات دمگرافیک اهمیت بدهیم. نباید بگوییم که به سیاست علاقه ای نداریم و باید فراجناحی عمل کنیم و با مردم ارتباط داشته باشیم. در زندگی چیزهایی هست که فقط در ارتباط با افرادی که متفاوت با ما هستند به دست می آیند. تنوع ارزشمند است و زمان دفاع از آن فرا رسیده است.»