رؤیای شفاف

رؤیای شفاف (به انگلیسی: Lucid Dream) به رؤیایی اطلاق می شود که در آن رؤیابین از این واقعیت که در حال رؤیا دیدن است، آگاهی دارد. در رؤیای شفاف، رؤیابین همچنان توانایی کنترل محیط فیزیکی را ندارد ولی به صورت آگاهانه روی رؤیای خود کنترل داشته و حتی می تواند صحنه رؤیا را به میل خود تغییر دهد. به همین دلیل در رؤیای شفاف بسیاری از فانتزی ها و غیرممکن ها می توانند قابل تجربه باشند.
مغز کسانی که رؤیای شفاف را تجربه می کنند، مقدار بسیار بیشتری از باند بسامد beta-1 را که حدود ۱۳ الی ۱۹ هرتز است، به طور فعال تجربه می کند که منجر به فعال شدن قوهٔ هوشیاری و آگاهی در لوب آهیانه ای مغز است که در نهایت منجر به تجربهٔ رؤیای شفاف می شود.
شک هایی در حین تحقیق در مورد این پدیده به وجود آمده اند مبنی بر اینکه رویای شفاف حالت خواب نیست ولی چون همچنان عدم توانایی ارادی در کنترل محیط فیزیکی برفرد غالب است می توان گفت قسمتی از خواب است، یا به نوعی بیداری مختصر است. رؤیای شفاف توسط دانشمندان مختلف در زمان های مختلف مورد مطالعه علمی قرار گرفته است و با تمرینات خاصی قابل دسترسی است.
رویابینی آگاهانه یا رؤیای شفاف برای افرادی که از کابوس رنج می برند می تواند بسیار مفید باشد. مطالعه ای در سال ۲۰۰۶ نشان داد که درمان با رویابینی آگاهانه می تواند در صورتی که روی تکنیک ها و تمرینات مهارت کامل پیدا شده باشد مفید واقع شود. اگر چه مشخص نشد که دقیقاً کدام بخش از رویابینی آگاهانه سبب بهبود بیماران شود ولی به هر حال نتیجه کلی آزمایش موفقیت آمیز بوده است.