دادشاه

دادشاه یا میر دادشاه، یک زمیندار بزرگ و کشاورز روستایی بلوچ، ساکن در منطقهٔ کوهستانی (سفید کوه) واقع در مرکز بلوچستان بود وی که برخی او را دادشاه سفیدکوهی، و از منطقه سفیدکوه واقع در مکران بلوچستان دانسته اند، از اعضای طائفهٔ کدخدایی، روستای گسپردن محسوب می شد و برخی علت طغیان او را، تعدی و ستمی دانسته اند که از جانب خوانین محلی به وی و خاندان و قبیله اش روا داشته شده بود و بدین دلیل معتقدند که همین موضوع، در کنار حمایت حکومت پهلوی از خوانین محلی، به طغیان وی، سمت و سوی ضد رژیمی داده است.
دادشاه (فیلم)
دادشاه به همراه برادرش، محمد، و چند تن دیگر از افرادش، در روز ۴ فروردین ۱۳۳۶، و در نیمه راه چابهار - ایرانشهر و در پیچ خم های تنگ سرحه، واقع در منطقه کوهستانی لاشار - به اشتباه راه را بر خودروی کارول، رئیس اصل چهار ترومن در منطقهٔ کرمان و کارمندان او بست، و چهار نفر مردان سرنشین این خودرو، یعنی کارول ۳۴ ساله، ویلسون همکار ۳۳ ساله او، و همچنین مترجم و رانندهٔ ایرانی آنها، و همچنین مدتی بعد، آنیتا کارول، همسر ۳۵ سالهٔ کارول را (که به اسارت گرفته بود)، به قتل رساند.
گرچه دادشاه پیش از این هم، افراد دیگری را به قتل رسانیده بود، امّا قتل کارمندان اصل چهار ترومن، حساسیت جهانیان را برانگیخت و به موضوع طغیان او، ابعادی جهانی و بین المللی بخشید، طوریکه دولتهای بیگانه و از جمله بخصوص دولت ایالات متحده آمریکا، حکومت پهلوی را برای دستگیری هر چه سریعتر دادشاه و سرکوب طغیان او، تحت فشار گذاشتند.
با این وجود، و با اینکه دولت مرکزی ایران، مُدام نقشه می ریخت تا وی را دستگیر نموده یا از سر راه بردارد، اما این تلاش ها، با تغییر موضع دائم دادشاه و یارانش در کوهستان و رفتنشان از کوهی به کوه دیگر، به جایی نمی رسید، تا اینکه دولت مرکزی به ناگزیر اقدام به تبانی با سران قبایل محلی بلوچستان نمود و با همراهی آنان در ۲۱ دی ماه ۱۳۳۶ دادشاه را به کمین گاه کشید و وی را به قتل رسانید.در تاریخ اینگونه ذکر گردیده که دادشاه با دولت مرکزی مخالف بوده اما هیچ سندی دال بر اینموضوع در دست نیست زیرا دادشاه فردی بیسواد بوده که اعتیاد وی هم وال بر این گشته است که از خانه و طائفه خویش ترد گردیده و راه دزدی و راه زنی اموال را ادامه می دهد. آنطوری که تاریخ نگاراران بلوچستان می دادند وی هیچ مشکلی با دولت محمدرضا شاه نداشته و صرفا بعلت راه زنی و بستن هیئت آمریکایی نگاه ها را به سمت خود معطوف میدارد. همچنین بعلت بیسواد بودن و روستا نشین بودن و خارج از تمدن زندگی کردن شاید حتی نمی دانسته پادشاه آن زمان ایران چه کسی بوده، است. لذا موضوع طغیان و مبارزه با دولت محمدرضاشاه هیچکونه منافاتی باشخصیت دادشاه نداشته و صرفا یک دزد وراهزنی بیش نبوده است.