ذوالحدین جعلی

مغالطه ذوالحدین جعلی یا معمای غلط مغالطه ای است که در آن شخص تنها حالت های ممکن را آن هایی بداند که خود بیان کرده است درحالی که حالت های دیگری هم متصور باشند.. ذوالحدین جعلی یا دروغین از لحاظ شکل و صورت مانند قیاس ذوالحدین است، اما آنچه آن را تبدیل به یک مغالطه کرده است این است که یکی از مقدمات آن نادرست است؛مثلاً ممکن است رابطه شرطی میان مقدم و تالی وجود نداشته باشد و یا ترکیب فصلی منحصر به موارد مذکور نباشد. به عبارت دیگر، در این مغالطه ادعا می شود که این عوامل دارای این نتایج هستند و چون او ناگزیر به برگزیدن یکی از عوامل می باشد، باید یکی از نتایج را بپذیرد؛ در حالی که او ناگزیر به برگزیدن یکی از عوامل نیست یا آن عوامل لزوماً آن نتایج را نمی دهد.
مثالی معروف در این مغالطه، سخن مادری است در یونان باستان به فرزندش:
منطق دانان برای برخورد با این مغالطه چندین راه پیش نهاد کرده اند:
چنین نیست که مردم به جهت راست گویی از من منزجر شوند؛ بلکه احترامم بیشتر می شود
می توانم گاهی راست بگویم و گاهی دروغ و یا در جهان سیاست به کاری بپردازم که نیازی به سخنوری نداشته باشد.