آمار بوز اینشتین. در مکانیک آماری، آمار بوز-اینشتین (یا آمار B-E)، یکی از دو راهی است که ذرات تمیزناپذیر و بدون برهم کنش، می توانند تعدادی تراز انرژی گسسته را در شرایط تعادل ترمودینامیکی اشغال کنند. ویژگی های ذرات تبعیت کننده از آمار بوز-اینشتین عامل خواص نور لیزر و بدون اصطکاک بودن هلیم ابرشاره است. این آمار در سال ۱۹۲۴ توسط ساتیندرا بوز برای فوتون ها بیان گردید و بعداً توسط اینشتین برای سایر ذرات (بوزون ها) نیز به کار گرفته شد.
چگالش بوز-اینشتین
آمار فرمی-دیراک
ذرات تبعیت کننده از آمار بوز-اینشتین بوزون خوانده می شوند. ویژگی این ذرات، تبعیت نکردن از اصل طرد پائولی است. به این معنا که تعداد ذراتی که می توانند یک تراز انرژی را اشغال کنند نامحدود است. اسپین بوزون ها یک عدد صحیح است. از این رو ذرات حامل نیرو مانند فوتون ها و نیز برخی از اتم ها مانند هلیوم-۴ بوزون هستند و از آمار بوز-اینشتین پیروی می کنند.
در دماهای پایین، رفتار بوزون ها با فرمیون ها که از آمار فرمی-دیراک تبعیت می کنند متفاوت است. از این جهت که تعداد نامحدودی از بوزون ها می توانند در یک تراز انرژی چگالیده شوند. این ویژگی منجر به چگالش بوز-اینشتین (حالتی خاص از ماده) می گردد. آمارهای بوز-اینشتین و فرمی-دیراک، آمارهای کوانتومی هستند، یعنی تنها در شرایط دمای پایین و چگالی بالا که آثار کوانتومی قابل توجه هستند اعمال می گردند.
در آمار B-E، تعداد ذرات در تراز iام با انرژی εi چنین است:
چگالش بوز-اینشتین
آمار فرمی-دیراک
ذرات تبعیت کننده از آمار بوز-اینشتین بوزون خوانده می شوند. ویژگی این ذرات، تبعیت نکردن از اصل طرد پائولی است. به این معنا که تعداد ذراتی که می توانند یک تراز انرژی را اشغال کنند نامحدود است. اسپین بوزون ها یک عدد صحیح است. از این رو ذرات حامل نیرو مانند فوتون ها و نیز برخی از اتم ها مانند هلیوم-۴ بوزون هستند و از آمار بوز-اینشتین پیروی می کنند.
در دماهای پایین، رفتار بوزون ها با فرمیون ها که از آمار فرمی-دیراک تبعیت می کنند متفاوت است. از این جهت که تعداد نامحدودی از بوزون ها می توانند در یک تراز انرژی چگالیده شوند. این ویژگی منجر به چگالش بوز-اینشتین (حالتی خاص از ماده) می گردد. آمارهای بوز-اینشتین و فرمی-دیراک، آمارهای کوانتومی هستند، یعنی تنها در شرایط دمای پایین و چگالی بالا که آثار کوانتومی قابل توجه هستند اعمال می گردند.
در آمار B-E، تعداد ذرات در تراز iام با انرژی εi چنین است:
wiki: آمار بوز اینشتین