بازبدی

[ویکی فقه] بازَبْدی، باسورین، باقَرْدی، آبادیهایی واقع در شمال موصل در خاک کنونی ترکیه نزدیک مرز سوریه است.
در کتابهای جغرافی نویسان اسلامی بازبدی و باقردی یا «قردی» و گاه باسورین با هم ذکر شده اند. گاهی این هر سه موضع را از «جزیرة ابن عُمَر» و گاهی این جزیره را از توابع ناحیه ای گفته اند که از این مواضع پدید می آمده است.آنچه مسلّم است نامهای بازبدی و قردی (باقردی) و باسورین قدیمی است و نام جزیره ابن عمر بعدها بر این سرزمین اطلاق شده است.

اولین سازنده جزیره ابن عمر (بازبدی)
به گمان یاقوت نخستین کسی که جزیره ابن عمر را عمارت کرده حسن بن عمربن خطاب تغلبی است که بر این جزیره امارت داشته است (در اصل : «کانت له امرأَة بالجزیرة» که درست نیست و باید به جای «امرأة»، «إِمرَة» خواند) و به گفته او زمان این شخص در حدود ۲۵۰ هجری بوده است.اینکه وی عمارت جزیره را به حسن بن عمر بن خطّاب نسبت می دهد درست نیست؛ زیرا این جزیره، با اشتمال بر مواضع بازبدی و باقردی، قدمت بیشتری دارد و، چنانکه خواهد آمد، تاریخ آن به قرن چهارم مسیحی و پیش از آن می رسد.

وجه تسمیه بازبدی به جزیره
یاقوت در وجه تسمیه این سرزمین به جزیره گفته است که دجله بر این ناحیه جز از یک سو محیط بوده و مانند هلال (یا قوس) بر آن احاطه داشته است.فاصله میان دو انتهای قوس را کندند و بر آن آب انداختند و بر این آب آسیابهایی ساختند، و چون آب از هر سو بر این ناحیه محیط شد، آن را جزیره خواندند.

جزیره بازبدی از زبان هارتمان و بدلیسی
...