کلمه جو
صفحه اصلی

باجوری

لغت نامه دهخدا

باجوری . (اِخ ) شیخ ابراهیم بن محمدبن احمد باجوری (بیجوری ) شافعی (1198 - 1277 هَ . ق .) . وی در باجور که از دهات منوفیه (مصر) است متولد شده و نزد پدر خود تربیت یافته و قرآن مجید را ازو آموخت . وی در سال 1212 بجامع ازهر رفت و تا سال 1213 که فرنسیس به ازهر آمد در آنجا ماند. سپس از آنجا خارج شد و به جیزه رفت و مدتی در آنجا بماند و سپس بزمانی که فرنسیس از ازهر خارج شد به ازهر بازگشت و بتحصیل علم پرداخت و محضر دانشمندان بزرگی را چون شیخ محمد امیرکبیر و شیخ عبداﷲ شرقاوی و جز آنان را دریافت و در مدتی کم آثار نجابت و بزرگی در او هویدا شد و بتدریس پرداخته کتب متعددی تألیف کرد. ریاست جامع ازهر در سال 1263 به او واگذار شد، و وی پیوسته قرآن را تلاوت مینمود. و در زمان ریاست خویش با وجود وظائف ریاست همچنان بتدریس مشغول بود و عباس پاشا در مجلس درس او در جامع ازهر حاضرمیشد و برای وی صندلی در خارج مجلس میگذاشتند تا برروی آن بنشیند. باجوری تا زمان پیری بدین شغل اشتغال داشت . سپس بعلل حوادثی که در الازهر ظاهر شد چهار تن به نیابت او زیر نظر شیخ مصطفی عروسی امور جامع ازهر را اداره کردند. کتابهای ذیل از تألیفات اوست :
1- التحفةالخیریة، و آن حاشیه ایست بر الفوائدالشنشوریة (فرائض المذاهب الاربعة)، اول آن : الحمدﷲ الذی یرث الارض و من علیها و هو خیرالوارثین که آنرا بسال 1236 هَ . ق . بپایان برد و آن در سال 1282 در مطبعه ٔ شاهین و در سال 1300 در چاپخانه ٔ محمد مصطفی و در سال 1306 در مطبعةالازهریة و در سال 1308 در چاپخانه ٔ المیمنیه بچاپ رسیده است .
2- تحفةالمرید علی جوهرة التوحید، تألیف برهان الدین اللقانی . و در حاشیه ٔ آن جوهره ٔ مذکور طبع شده ، چ بولاق بسال 1293 و نیز در مطبعه ٔ وادی النیل بسال 1279 و در المیمنیه بسال 1306 و در الازهریة بسال 1310 بچاپ رسیده است .
3- تحقیق المقام علی کفایةالعوام فیما یجب علیهم من علم الکلام ، و آن حاشیه ایست بر کفایةالعوام فضالی . آغاز حاشیه : الحمدﷲ العالم بالکلیات و الجزئیات ... که آنرا به اجازه ٔ شیخ خویش «فضالی » تألیف کرده و بسال 1223 از تدوین آن فراغت یافته است و در حاشیه ٔ آن کفایةالعوام مذکور چاپ شده و بسال 1285 و 1291 و در 1309 در بولاق و در 1298 در مطبعةالازهریة ودر 1298 در مطبعةالوهبیة و در 1303 در مطبعةالخیریةو در 1306 در مطبعه ٔ عبدالرزاق و در 1328 در مطبعةالمیمنیه بچاپ رسیده است .
4- حاشیة الباجوری علی أم البراهین و العقاید تألیف سنوسی (توحید)، در حاشیه ٔ آن تقریر الشیخ احمد الاجهوری که بسال های 1293و 1300 و 1301 و 1302 در بولاق مصر چاپ شده و در حاشیه ٔ آن تقریر شیخ الانبابی بسال های 1279 و 1283 و 1289 و 1298 و 1304 و 1307 و 1310 و 1318 در حجر مصر بچاپ رسیده است .
5- حاشیة (الباجوری ) علی شرح ابن قاسم الغزی علی متن ابی شجاع (در فقه شافعی )، جزء دوم آن بسال های 1273 و 1285 و 1298 دربولاق و در 1303 در مطبعه ٔ شرف و در 1303 و 1326 در مطبعةالمیمنیة بچاپ رسیده است .
6- حاشیة (الباجوری ) علی رسالة فی لااله الااﷲ، تألیف شیخ وی محمد الفضالی چ مطبعه ٔ عبدالرزاق بسال 1301.
7- حاشیة (الباجوری ) علی رسالة الفضالی فی کلمةالتوحید،که در حاشیه ٔ آن رساله ٔ مذکور چاپ شده و بسال 1320 در مطبعة المیمنیه بچاپ رسیده است .
8- حاشیة (الباجوری ) علی شرح السنوسی ، مختصری است در علم منطق ، ضمن مجموعه ای در مصر بسال 1292 و 1321 بچاپ رسیده است .
9- حاشیة علی متن البردة للبوصیری چ بولاق 1302، مصر 1304. در حاشیه ٔ آن شرح الشیخ خالد الازهری علی البردة طبع شده . چ مطبعةالمیمنیة 1308 و مطبعةالازهریة 1308 و مطبعةالشرفیة 1311.
10- حاشیة علی متن السلم المرونق للاخضری (در منطق )، در حاشیه ٔ آن متن السلم چاپ شده در مطبعةالکاستلیة بسال 1282 و بضمیمه ٔ تقریر الشیخ الانبابی در بولاق در سالهای 1286 و 1297 و مطبعةالخیریة 1304 و مطبعةالمیمنیة 1306 و مطبعةالازهریة 1308 بچاپ رسیده است .
11- حاشیة علی متن السمرقندیة فی الاستعارات (بلاغت ) چ مطبعة المیمنیة بسال 1324.
12- حاشیة علی متن الشمائل النبویة للترمذی . رجوع به المواهب اللدنیة علی الشمائل المحمدیة (شماره ٔ 17) شود.
13- حاشیة علی مولد الشیخ احمد الدردیر چ مطبعةالخیریة 1304.
14- رسالة فی علم التوحید چ مطبعة المدارس بسال 1289 و مطبعه ٔ شرف بسال 1307.
15- فتح الخبیر اللطیف بشرح متن الترصیف ، و آن شرحی است بر الترصیف ابن عیسی عمری معروف به مرشدی (صرف )، چ مطبعةالمیمنیة بسال های 1310 و 1332 و در سال 1313 در مصر طبع شده است .
16- فتح رب البریة علی الدرة البهیة نظم الاجرومیة للعمریطی . در حاشیه ٔ آن الدرة البهیةمذکور در مطبعه ٔ محمد مصطفی بسال 1302 و مطبعةالمیمنیة بسال 1309 چاپ شده است .
17- المواهب اللدنیة علی الشمائل المحمدیة، و آن حاشیه ایست بر شمائل الترمذی ، و در حاشیه ٔ آن متن شمایل چاپ شده است . طبع بولاق بسال های 1276 و 1302 و مطبعه ٔ محمد مصطفی 1301 و مطبعةالمیمنیة 1309 و 1330.


باجوری. ( اِخ ) شیخ ابراهیم بن محمدبن احمد باجوری ( بیجوری ) شافعی ( 1198 - 1277 هَ. ق. ) . وی در باجور که از دهات منوفیه ( مصر ) است متولد شده و نزد پدر خود تربیت یافته و قرآن مجید را ازو آموخت. وی در سال 1212 بجامع ازهر رفت و تا سال 1213 که فرنسیس به ازهر آمد در آنجا ماند. سپس از آنجا خارج شد و به جیزه رفت و مدتی در آنجا بماند و سپس بزمانی که فرنسیس از ازهر خارج شد به ازهر بازگشت و بتحصیل علم پرداخت و محضر دانشمندان بزرگی را چون شیخ محمد امیرکبیر و شیخ عبداﷲ شرقاوی و جز آنان را دریافت و در مدتی کم آثار نجابت و بزرگی در او هویدا شد و بتدریس پرداخته کتب متعددی تألیف کرد. ریاست جامع ازهر در سال 1263 به او واگذار شد، و وی پیوسته قرآن را تلاوت مینمود. و در زمان ریاست خویش با وجود وظائف ریاست همچنان بتدریس مشغول بود و عباس پاشا در مجلس درس او در جامع ازهر حاضرمیشد و برای وی صندلی در خارج مجلس میگذاشتند تا برروی آن بنشیند. باجوری تا زمان پیری بدین شغل اشتغال داشت. سپس بعلل حوادثی که در الازهر ظاهر شد چهار تن به نیابت او زیر نظر شیخ مصطفی عروسی امور جامع ازهر را اداره کردند. کتابهای ذیل از تألیفات اوست :
1- التحفةالخیریة، و آن حاشیه ایست بر الفوائدالشنشوریة ( فرائض المذاهب الاربعة )، اول آن : الحمدﷲ الذی یرث الارض و من علیها و هو خیرالوارثین که آنرا بسال 1236 هَ. ق. بپایان برد و آن در سال 1282 در مطبعه شاهین و در سال 1300 در چاپخانه محمد مصطفی و در سال 1306 در مطبعةالازهریة و در سال 1308 در چاپخانه المیمنیه بچاپ رسیده است.
2- تحفةالمرید علی جوهرة التوحید، تألیف برهان الدین اللقانی. و در حاشیه آن جوهره مذکور طبع شده ، چ بولاق بسال 1293 و نیز در مطبعه وادی النیل بسال 1279 و در المیمنیه بسال 1306 و در الازهریة بسال 1310 بچاپ رسیده است.
3- تحقیق المقام علی کفایةالعوام فیما یجب علیهم من علم الکلام ، و آن حاشیه ایست بر کفایةالعوام فضالی. آغاز حاشیه : الحمدﷲ العالم بالکلیات و الجزئیات... که آنرا به اجازه شیخ خویش «فضالی » تألیف کرده و بسال 1223 از تدوین آن فراغت یافته است و در حاشیه آن کفایةالعوام مذکور چاپ شده و بسال 1285 و 1291 و در 1309 در بولاق و در 1298 در مطبعةالازهریة ودر 1298 در مطبعةالوهبیة و در 1303 در مطبعةالخیریةو در 1306 در مطبعه عبدالرزاق و در 1328 در مطبعةالمیمنیه بچاپ رسیده است.

باجوری . (اِخ ) محمد. رجوع به محمد باجوری ، و معجم المطبوعات ج 1 ستون 510 شود.


باجوری . (اِخ ) امین افندی ، عمر. عضو نظارت معارف عمومی مصر بوده است . از اوست : المنتخبات العربیة، که بمعاونت محمد حسن محمود جمع و مرتب کرده است و محتوی منتخبات شعر و نثر از آثار پیشینیان و فضلای منشیان معاصر است چ مصر 1903 - 1904 م . و در 1325 هَ . ق . نیز تجدید طبع شده است . (معجم المطبوعات ج 1 ستون 510).


باجوری . (اِخ ) محمود... محمودافندی عمر. نماینده ٔ مصر در مؤتمر علمی منعقد بسال 1889 م . در سوئد و نروژ. یکی از اساتید زبان عربی در مدرسه ٔ خدیویه ٔ سابق بود. ترجمه ٔ احوال وی در آغاز کتاب الدرر البهیة او آمده است . او راست : 1- ادب الناشی ٔ، و آن رساله ایست در تربیت اطفال چ مصر بسال 1300 هَ . ق . 2- امثال المتکلمین من عوام المصریین ، مؤلف آن را به مؤتمر علمی مذکور تقدیم کرده است ،چ مطبعة الشرفیة 1311. 3- التذکرة فی تخطیط الکرة چ مصر 1300. 4- تنویر الاذهان فی الصرف والنحو والبیان چ مطبعة الاعلام بسال 1303. 5- الدرر البهیة فی المرحلةالاوروباویة چ مطبعه ٔ محمد مصطفی بسال 1309 هَ . ق . / 1891 م . 6- الفصول البدیعة فی اصول الشریعة، و آن خلاصه ایست از جمعالجوامع ابن السبکی چ مطبعة التمدن بسال 1323. 7- القول الحق فی تاریخ الشرق . 8- المنتخبات الادبیة چ مصر. (معجم المطبوعات ج 1 ستون 510 - 511).



کلمات دیگر: