ابواسحاق کوبنانی

ابواسحاق بن عبداللّه کوبنانی یزدی ریاضی دان، ستاره شناس و ادیب ایرانی قرن ۹ قمری بوده است. نام وی در یکی از آثارش به شکل ابواسحاق شیخ زاده ابن الخادم البرهانی الکوبنانی آمده است. وی در کوهبنان در استان کرمان امروزی زاده شد. وی در مدرسه این به نام سعدیه به یادگیری علوم مشغول شد و همان جا نیز به تدریس پرداخت. وی مدتی را نیز در ساری ساکن بوده است.
از وی آثاری برجای مانده اما هیچ کدام تاکنون به چاپ نرسیده اند:۱. حاشیه شرح الملخص: این رساله حاشیه ای است بر شرحی که قاضی زادهٔ رومی بر ملخص چغمینی ستاره شناس ایرانی که در ۸۵۸ق به زبان عربی نوشته شده است.۲. حل مسئله الاقبال و الادبار: رساله ای است به زبان عربی در ستاره شناسی که تألیف آن در ربیع الاول ۸۴۶ در شهر ساری به پایان رسید. ابواسحاق این رساله را به هنگام حکومت سیدمحمد ساری از سادات مرعشی و حاکم ساری، برای فرزند وی معین الدین عبدالکریم تألیف کرد.۳. رسالهٔ تألیفیه: رساله ای است به زبان فارسی در شرح مسألهٔ ریاضی «تناسب تألیفی» که پیش از او در کتاب حلل مطرز شرف الدین علی یزدی مطرح شده بود.۴. رسالهٔ تضعیفیه: رساله ای است به زبان فارسی دربارهٔ حل مسألهٔ معروف خانه های شطرنج که به محاسبهٔ مجموع ۶۴ جملهٔ اول یک تصاعد هندسی با قدر نسبت ۲ و جملهٔ اول ۱ منتهی می شود، یعنی: ۲۶۳... +۴+۲+۱=۲۶۳+...۲۲+۲۱+۲۰۵. شرح زیج ایلخانی: رساله ای است به زبان فارسی که در آن ابواسحاق فصل چهارم از مقالهٔ دوم زیج ایلخانی خواجه نصیرالدین طوسی را شرح می دهد.۶. شرح سی فصل طوسی، رساله ای عربی است که در ربیع الاول ۸۶۸ به پایان رسید.۷. شرح شمسیه الحساب. این اثر شرحی بر کتاب شمسیه الحساب نظام نیشابوری است که در ۲۰ جمادی الاول ۸۶۸ به پایان رسید.۸. منشآت: این کتاب شامل ۴۵ نامه و ۱۲ دیباچه (که برخی از آنها را برادرش نجم الدین محمود نوشته) و دو خطبه است که توسط حسین بن معین میبدی، مؤلف جام گیتی نما، گردآوری شده و در جمادی الآخر ۹۰۰ در یزد به خط شخصی به نام ابوسعید نوشته شده است.۹: هیئت. این رساله در ۸۸۶ق به دستور حسام الدوله امیر ابراهیم روزافزون به فارسی نوشته شده است و مشتمل بر ۳ بخش و یک خاتمه است.

ابواِسحاق کوبُنانی ( ـ پس از ۸۸۶ق)
ریاضی دان، اخترشناس، ادیب، مترجم و شاعر ایرانی. در مدرسه ای معروف به سعدیه درس خواند و در همان جا علوم عقلی و نقلی تدریس کرد. از آثاری که به نام امرای محلی مازندران در شهر ساری تألیف کرد، چنین برمی آید که مدتی دراز در این شهر سکونت داشته و از اعتبار و منزلتی ویژه برخوردار بوده است. ابواسحاق در ادب فارسی و عربی نیز دست داشته و شعر نیز می سروده است. از آثارش: رسالۀ تألیفیه در ریاضی به فارسی؛ رسالۀ حل مسئلةالاقبال و الادبار در هیئت به عربی؛ حاشیة شرح الملخص به عربی؛ رسالۀ تضعیفیه در هندسه و ریاضی به فارسی؛ رسالۀ شرح زیج ایلخانی به فارسی؛ رسالۀ شرح سی فصل طوسی در نجوم و گاه شماری به عربی؛ شرح شمسیةالحسابِ نظام نیشابوری به عربی؛ رسالۀ هیئت به فارسی؛ منشآت که دربردارندۀ نامه ها، خطبه ها و اشعار اوست؛ اعمال هندسی بوزجانی که ترجمۀ یکی از آثار ابوالوفای بوزجانی است.